Speciale commissie gaat lekken uit 'Stiekem' onderzoeken
Niemand op
Binnenhofblijft
vrij van schade,
nu de soap rond
Het Lek alsmaar
verder gaat.
4 NIEUWS
De vergadering
heeft drie uur ge
duurd, maar dan
komt het presi
dium - het be
stuur van de
Tweede Kamer - met een typisch
Haagse oplossing. Een speciale
commissie gaat (op basis van een
wet uit 1855!) onderzoek doen
naar wat al Het Lek heet. Aan alles
is te merken dat men het pro
bleem uit de vingers voelt glip
pen.
Woensdagavond zette het
Openbaar Ministerie de oude affai
re opnieuw in brand, door te stel
len dat fractievoorzitters in beeld
zijn gekomen voor het mogelijk
lekken van geheime informatie
uit de commissie voor de Inlichtin
gen- en Veiligheidsdiensten
(CIVD). Uit die 'commissie-Stie
kem' mag niets naar buiten ko
men omdat het over de geheime
diensten gaat.
Eén van de politiek leiders zou
informatie hebben doorgespeeld
aan NRC Handelsblad in een
kwestie rond afluisteren. Erg sail
lant was die info niet eens, maar
het blijft een ambtsmisdrijf En ze
ker zo erg: de lekkende politicus
in kwestie kan een loopbaan op
het Binnenhof verder schudden.
Omdat justitie bij wet 'niet be
voegd' is om (ex-)Kamerleden of
ministers te vervolgen, vertelde
het OM dat de Tweede Kamer
toch écht het mes in eigen vlees
moet zetten. Het compromis is nu
dat een commissie dat mes gaat
hanteren.
Hoewel de druk ermee even
van de ketel gaat, is niemand in
Tweede Kamer er gerust op. Aller
eerst omdat het beschuldigingen
regent. Zo redeneert men - zon
der bewijzen - dat PvdA-leider
Diederik Samsom een motief had
voor lekken omdat hij zo 'zijn'
PvdA-minister Ronald Plasterk
uit de wind kon helpen. De Tele
graaf, die de kwestie dinsdag aan
zwengelde, wees daar nog eens op
en de beeldvorming nam een
vlucht. In Pauw kwam Samsom
zelfs met een balkje voor de ogen
in beeld. Samsom ontkent.
Geen fractievoorzitter ontkomt
aan verdenkingen zolang er geen
'dader' is: iederéén is een tikkeltje
verdacht. Het is zelfs een olijk spel
letje op de wandelgangen. Was
het WD'er Zijlstra ('Ik zeg
niets'), de vertrokken Groen-
Links-leider Bram van Ojik ('Ik
was het niet!'), of toch Christen-
Unie-baas Arie Slob? Want is het
niet toevallig dat hij deze week
z'n vertrek aankondigde?
Slob kan niet lachen om die
suggestie die zijn 'integriteit in
twijfel trekt'. Toch ziet hij het pro
bleem. Je kunt ontkennen en zwij
gen, suggesties gaan voor de fei
ten uit. De gedeelde pijn op het
Binnenhof is: de betrouwbaarheid
van eenieder staat plots ter discus
sie. „Dit tast het toch al niet goede
beeld van politici aan", aldus Slob
somber.
Ook de onderlinge verstand
houding tussen fractievoorzitters
komt onder druk. Het was
WD'er Halbe Zijlstra die aangifte
van het lekken deed. Mocht de
commissie Het Lek opsporen, dan
heeft de WD-leider daartoe het
startsein gegeven. Toch bezweren
ingewijden dat iedereen het 'welis
waar een zooitje vindt', van onder
linge kift zou geen sprake zijn. De
fractievoorzitters snappen dat
Zijlstra de aangifte deed als voor
zitter van de commissie-Stiekem.
Dat de kwestie nu in handen
komt van een commissie is uniek,
het parlement nam zo'n stap niet
eerder. Niemand weet nog precies
wat zij gaat onderzoeken, want al
leen bij justitie kennen ze het re
sultaat van het onvoltooide, eerste
onderzoek. De commissie mag
overigens niemand onder ede ho
ren, maar wel achter gesloten deu
ren opereren. Uiteindelijk kan de
commissie naar de Hoge Raad
stappen en vragen om vervolging.
Het is maar zeer de vraag of het
zover komt. De rijksrecherche
heeft geen telefoongesprekken af
geluisterd, hoorde tot dusver enke
le personen en moest het met 'bel
gegevens' doen.
Er is alvast wel tijd gekocht,
want de commissie heeft in ieder
geval - bij wet - drie maanden de
tijd. Los van onvoorziene wendin
gen overigens. Daar is het immers
een detective voor.
30 oktober 2013
Bij Nieuwsuur praat minister Ronald
Plasterk van Binnenlandse Zaken
over de afluisterpraktijken van de
Amerikaanse inlichtingendienst
NSA. „Die 1,8 miljoen gesprekken,
daar heb ik nog eens nadrukkelijk
naar gekeken, zijn niet door Neder
landse diensten verzameld en ook
niet verschaft aan de NSA."
4 februari 2014
Of toch wel? Plasterk komt, samen
met minister van Defensie Jeanine
Hennis, met een brief. Die 1,8 mil
joen telefoontjes zijn toch door de
Nederlandse inlichtingendiensten
AIVD en MIVD verzameld. In de ge
heime commissie-Stiekem worden
de fractievoorzitters bijgepraat.
10 februari 2014
Plasterk gaat door het stof. In een
uitgebreide brief van 16 kantjes
geeft hij 'terugkijkend hierop' toe
dat hij 'deze mogelijke verklaring
achterwege had moeten laten'.
11/12 februari 2014
D66-leider Alexander Pechtold
vindt dat Plasterk de Tweede Ka
mer verkeerd heeft geïnformeerd.
Hij dient in een nachtelijk Kamerde
bat een motie van wantrouwen in.
Tot woede van PvdA-leider Die-
derik Samsom: „Volstrekt onbegrij
pelijk."
18 februari 2014
NRC Handelsblad citeert in een re
constructie uit de vertrouwelijke
vergaderingen van de Commissie
voor de Inlichtingen- en Veiligheids
diensten (CIVD). Daaruit blijkt dat
Plasterk de Kamer wel in vertrou
welijkheid heeft geïnformeerd. Er is
dus gelekt.
19 februari 2014
De commissie-Stiekem komt op
nieuw bijeen en komt met een ver
klaring: de commissie 'acht zich
niet geïnformeerd' door Plasterk.
Daarmee blijft onduidelijk of de
commissie nu wel of niet is inge
licht.
13 maart 2014
Er wordt aangifte gedaan van het
lekken naar de media. Dat wordt
pas dinsdag bekend. De Rijksrecher
che doet al die tijd onderzoek, bij
voorbeeld naar belgegevens. Enke
le fractievoorzitters worden ge
hoord.
11 november 2015
Het Openbaar Ministerie geeft de
zaak terug aan de Tweede Kamer.
Volgens het OM is er sprake van
een mogelijk ambtsmisdrijf. Alleen
de Kamer of de regering mag de
Hoge Raad opdracht geven tot ver
volging.
12 november 2015
Kamervoorzitter Anouchka van Mil
tenburg besluit na urenlang beraad
in het bestuur van de Kamer een
onderzoekscommissie in te stellen.
Over de taakopdracht en samen
stelling stemt de Kamer volgende
week.
door Tobias den Hartog
en Jan Hoedeman
Van links naar rechts: ministers
Plasterk en Hennis en Kamervoorzit
ter Van Miltenburg, foto's ANP
Ronde foto's van links naar rechts:
Emile Roemer, Arie Slob, Halbe Zijl
stra, Diederik Samsom, Alexander
Pechtold, Bram van Ojik en Geert
Wilders.
ledereen
is verdacht
