Hoe zorg je dat een
mbo'er hard werkt?
Succes door goede
band met de HZ?
Wat motiveert
de HZ-student?
Onderzoekers willen excellentie onder leerlingen bevorderen
ZEELAND 5
Het Roosevelt Centre for Excellence
in Education wil het onderwijs
in Zeeland op de kaart zetten.
oe laat je kinde
ren op school het
beste uit zichzelf
halen? Natuurlijk,
leraren doen daar
- als het goed is -
elke dag hun stinkende best voor.
Maar te vaak gaat het mis. En we
tenschappelijk gezien is er nog
niet veel bekend over excelleren
in de klas.
In de Burg in Middelburg, aan
de Groenmarkt, is sinds enkele
maanden het Roosevelt Centre for
Excellence in Education (RCEE)
gevestigd. Het centrum, een sa
menwerkingsverband tussen
UCR, HZ en Scalda, werd ruim
een jaar geleden geopend door ko
ningin Maxima. Sindsdien is ruim
een half miljoen euro aan subsi
dies binnengehaald voor onder
zoek. Twee hoogleraren, Remy Ri-
kers en Sofie Loyens, werken de
komende jaren met alle scholen
in de regio aan een doel: het
Zeeuwse onderwijs verbeteren en
op de kaart zetten.
Het centrum houdt seminars
en workshops voor docenten en
werkt aan een universitaire mas-
teropleiding onderwijsexcellentie.
„De bijeenkomsten zijn gericht op
problemen die leraren in de klas
ervaren", zegt Rikers. Daarnaast
begeleidt het scholen in Zeeland
bij het verbeteren van lessen. „We
onderzoeken waarom sommige
scholen zo goed zijn. Wat maakt
dat zij uitzonderlijk presteren? En
hoe kunnen we excellentie bevor
deren?" Drie medewerkers van de
HZ in Vlissingen en mbo-school
Scalda doen promotieonderzoek
naar onderwerpen die direct uit
het klaslokaal gegrepen zijn.
De term excellentie doet ver
moeden dat het centrum alleen ge
richt is op bollebozen, maar dat is
zeker niet het geval: iedereen kan
op zijn eigen niveau uitblinken.
Wat de sleutel daarvoor is, moet
nog veel uitgebreider onderzocht
worden. Rikers: „De begrippen ta
lent en excellentie zijn heel moei
lijk te definiëren. In het beste ge
val kun je voorbeelden geven van
iemand die heel goed presteert.
Vaak wordt gebruikt: 'het beste er
uit halen wat erin zit'."
Veel te vaak lukt het niet om
kinderen goed te laten presteren,
weet Rikers. „We zijn heel slecht
in het identificeren van kwalitei-
'We zijn heel slecht in
het identificeren van
kwaliteiten van mensen'
kinderen en kozen er enkele wille
keurig uit. Tegen de docent vertel
den ze dat deze leerlingen het in
zich hadden om te excelleren. Het
gevolg was dat al deze kinderen
uitzonderlijk goed gingen preste
ren. Het maakte niet uit of ze een
hoge of lage score hadden in de in
telligentietest."
Hoe dat kan? „De manier waar
op een leraar communiceert met
kinderen heeft grote impact op de
prestaties. Als hij denkt dat een
kind weinig capaciteiten heeft,
stelt de leraar minder vragen en
neemt hij sneller genoegen met
een antwoord. Als de leraar het ge
voel heeft dat een kind slim is,
dan zal hij doorvragen. Dit onder
zoek geeft aan hoe dynamisch het
proces is: de begeleiding van kin
deren is bepalend in hoe ver ie
mand kan komen. Docenten op
scholen moeten ervoor zorgen dat
alle leerlingen zich optimaal kun
nen ontwikkelen."
Daar wil het centrum docenten
bij helpen. „Je moet kinderen uit
dagen om uit hun comfortzone te
komen: ze dingen laten doen die
ze eerder vermeden, omdat ze
dachten dat ze die niet konden.
We willen leerkrachten bewuster
maken van hun
bepalende rol i
het succes van(
hun leerlin-
ten van mensen.
De hoogleraar haalt een onder
zoek van de wetenschappers Ro
senthal en Jacobsen aan. „Zij na
men een intelligentietest af bij
'Juist leerlingen
van niveau 1
en 2 moeten
alles uit
zichzelf halen
'Praktisch
richtlijnen om
het onderwijs
te verbeteren'
Scalda-docent Jaap Gle-
rum (53) uit Kapelle
heeft het vaak meege
maakt: „Studenten op de
laagste niveaus van het mbo
zeggen vaak bij voorbaat al:
'kan ik niet', 'te moeilijk'.
Het komt door negatieve er
varingen in het verleden."
Die houding wil hij door
middel van zijn onderzoek
veranderen. „Het is effectie
ver om leerlingen eerst in
een positieve mindset te
krijgen, dan om ze te moti
veren om toch aan die moei
lijke rekensom te beginnen.
Ik wil ze in de stand krijgen
van: 'het wordt een uitda
ging, maar ik ga er hard
voor werken.'"
Glerum vind het belang
rijk om zich juist voor deze
groep mbo'ers inzetten.
„Leerlingen van niveau 1 en
2 hebben steeds minder kan
sen in Nederland. Juist zij
moeten alies uit zichzelf ha
len en zo hoog mogelijk op
geleid worden."
Als je studenten aan
dacht geeft, dan ra
ken ze meer betrok
ken bij de hogeschool. En
dat is goed voor het onder
wijs op de HZ. Dat merkt In-
grid Snijders (39), docent
service marketing onder
zoek, in de praktijk. Met
haar promotieonderzoek
duikt ze verder in het onder
werp. Ze wil achterhalen
hoe de relatie tussen de HZ
en studenten studiesucces
beïnvloedt. Ze onderzoekt
ook hun betrokkenheid en
hun vertrouwen in de hoge
school. Een goede relatie
met studenten kan de HZ la
ter veel opleveren. „Alumni
zijn voor kennisinstellingen
belangrijk. De HZ heeft het
beroepenveld nodig voor on
der meer gastlessen, stages
en afstudeerplaatsen."
Snijders ontvangt een
promotiebeurs voor haar on
derzoek van de Nederland
se Organisatie voor Weten
schappelijk Onderzoek.
'Alumni zijn
voor kennis
instellingen
belangrijk'
Met praktijkopdrach
ten, veel eigen ver
antwoordelijkheid
en samenwerking met me
destudenten, probeert de
HZ studenten uit te dagen
om goede prestaties te leve
ren. Maar werkt dit wel?
Dat gaat onderwijskundige
Martijn Leenknecht (29) uit
Hulst onderzoeken. Hij
werkt als beleidsadviseur
bij de HZ in Vlissingen.
Leenknecht heeft uitvoe
rig literatuuronderzoek ge
daan en stelt studenten vra
gen over hun motivatie en
over de manier waarop do
centen lesgeven. Op basis
van de uitkomsten gaat hij
het onderwijs aanpassen.
„Ik laat docenten bijvoor
beeld andere feedback ge
ven en studenten meer keu
zevrijheid bieden. Dat verge
lijk ik met groepen waar dat
niet gebeurt. Ik hoop dat
mijn onderzoek praktische
richtlijnen oplevert om het
onderwijs te verbeteren."
DINSDAG 10 NOVEMBER 2015
Iedereen kan uitblinken
door Cornelleke Blok
Remy Rikers, hoogleraar
Hoogleraar Remy Rikers (midden) in overleg met de promovendi van het Roosevelt Centre for Excellence in Education, foto's Lex de Meester
Jaap Clerum, docent
Martijn Leenknecht,
onderwijsdeskundige
Ingrid Snijders, docent
