Dompele in kernemelk
In liefdevolle herinnering
ZEELAND 13
Docent, priester, dichter, Rotarian, pater,
causeur, mensen-mens. Jos Pirenne vond
God nooit, maar bleef zoeken.
e familie Pirenne uit
Tilburg was geen al
ledaags gezin. Vader
Louis 'van den ele-
triek' was elektro
technisch ingenieur,
maar wel een met een voorliefde
voor de schoonheid van taal en lezen.
Moeder Nelly schreef brieven aan de
lopende band. Hun acht kinderen
(vijf zonen, drie dochters) konden ei
genlijk niet anders dan die poëtische
inslag van hun ouders erven, de
kunst van de eloquentie. En dat ge
beurde ook. Evenals hun liefde voor
muziek. De godsvruchtige familie Pi
renne bleef na de zondagmis altijd
luisteren naar de organist. Alle kinde
ren kregen pianoles. Het resultaat;
van de kinderen Pirenne zijn de nodi
ge (gedichten)bundels en muziek
stukken verschenen.
Van de vijf zonen verkozen er vier
het priesterschap. Zo ook Jos Pirenne,
al hadden al die priesterzonen van va
der en moeder niet gehoeven. Je was
ze immers al vroeg en voor langere
tijd 'kwijt'. Pirenne vertrok na de la
gere school naar het kleinseminarie,
gevolgd door het grootseminarie, de
echte priesteropleiding. Hij sloot zich
aan bij de paters Maristen en kwam
in 1945 in Hulst terecht. Hoewel hij
geboren is in Tilburg, voelde Pirenne
zich naar eigen zeggen geen Braban
der. Als zoon van een van oorsprong
Franstalig Belgische vader en een Gel
derse moeder, voelde hij zich in
Zeeuws-Vlaanderen prettig, zo dicht
bij de grens. Als prefect kreeg hij de
studieopdracht geschiedenis leren;
een van zijn passies. Nadat hij die stu
die had voltooid, ging hij aan de slag
als geschiedenisleraar aan het toen
malige Jansenius College in Hulst. Pi
renne bedacht het acrostichon: Jonge
lui, Arbeidt Netjes, Stipt En Nauw
keurig In Uw School.
De carrière van de Marist met de
staalblauwe pretogen nam een
vlucht, hij was niet alleen leraar,
maar ook pastoor in het land van
Hulst, overste en zo maatschappelijk
betrokken dat hij op den duur zo'n
28 bijbaantjes had. En dat trekt nie
mand, ook niet degenen met Gods ze
gen. Pirenne werd ziek en besloot ri
goureus te gaan schrappen in zijn ta
ken. Hij ging weer lesgeven en deed
hier en daar pastoraal werk. Ook kon
hij zijn ei kwijt bij serviceclub Rota
ry. Hij was zelfs oprichter van de af
deling Hulst in 1971, was zelfs voorzit
ter en was ook actief bij de Oostburg-
se afdeling. Ook als Rotarian verricht
te hij veel goede daden. Pirenne was
ook nauw betrokken bij de begelei
ding van de veranderingen in de kerk
na het tweede Vaticaans Concilie. Hij
zei daarover: „Ik juich niet alle veran
deringen toe, maar verandering is
wel goed. De kerk moet de taal van
dit moment spreken, de taal van de
mensen."
Eind 1975 werd Pirenne benoemd
in de parochie Schoondijke en Slijk-
plaat, bijna een jaar later, hij was
toen 58, kreeg hij de vraag of hij pas
toor wilde worden in Oostburg. Het
lesgeven in Hulst combineren met
pastoraal werk in Oostburg, werd
hem door zijn arts afgeraden. Het
werd kiezen tussen jongeren en colle-
gas', of de besognes van een dwars
doorsnede van de bevolking. Hun
hoogte- en dieptepunten delen. Dat,
én het tekort aan priesters, deed Pi
renne besluiten de Oostburgse paro
chie te dienen. Hij voldeed daarmee
aan een eis van zijn arts. Die wilde
dat hij het Land Van Hulst zou verla
ten, omdat hij anders ja zou blijven
zeggen tegen allerlei functies en hulp
vragen.
Het nijpende tekort aan priesters
ging Pirenne altijd aan het hart. „Als
God voor mijn neus zou staan, zou ik
zeggen: Verdorie! Stuur eens wat
meer priesters! Het is jouw kerk,
God!" Vloeken vond Pirenne niet
zo'n probleem. „Ik vind dat hetzelfde
als bidden. Je roept hem toch aan?
Nou dan." In die periode begon hij
ook aan het dichten. In totaal versche
nen vijf bundels van zijn hand, een
talent waarvan hij eerst niet ver
moedde dat hij het bezat.
In 1988 nam hij afscheid van de Eli-
giusparochie in Oostburg en hij trok
zich terug in een groot Maristenkloos-
ter in de Achterhoek, om zijn opvol
ger niet in de weg te lopen. In 1998
werd hem gevraagd of hij wilde te
rugkeren naar Hulst. Dat wilde hij
wel, graag zelfs, maar wel pas nadat
de Ravelijnmavo daar helemaal ver
bouwd was tot retraite van de Maris-
tenpaters. Want hij had geen zin om
in de troep te zitten. In 2005 vierde
hij (toen 86) zijn zestigjarig priester
schap met een tot de laatste stoel ge
vulde feestelijke eucharistieviering
in de Willibrordusbasiliek. Een kerk
Jos Pirenne
vol bewonderaars, kennissen en
vrienden, want hij was ontzettend ge
liefd. Van het gezin Pirenne is nog
maar één zoon in leven, een Trappis-
tenpater, ook al ver op leeftijd en in
die hoedanigheid in ruste. Familie
kan zodoende niet over Jos Pirenne
vertellen. Vrienden en bewonderaars
had hij zoveel, dat iedereen zijn ei
gen herinneringen koestert aan het
manneke dat God hij naar eigen zeg
gen nooit vond, maar immer bleef
zoeken. Gesterkt door het sacrament
van de zieken, is de beminnelijke Pi
renne uiteindelijk in De Blaauwe
Hoeve in Hulst overleden.
Streektaal
Van 't voorjaer overlee
Jan de Voogd, een
Zeêuw in arte en nie
ren, oud-gedeputeerde
en ok goed voe eêl wat gedichtjes
en verhalen. Eên van z'n schrief-
sels inspireerd'n me toet het vol
gende verhaal.
Wullem en Coeba konne gin
guus kriege. Wat a ze ok prom-
beerden en oe a ze het ok deeë,
het gieng nie. De eêste tied gaf dat
nog vee vreugde, wan probere is
gin straf, mae a t'r nie gebeurt wat
a je graag wil, wor zelfs seks min
der leuk. Ja, noe is dat glad anders,
noe bin d'r tinten gries daè a Wul
lem en Coeba nog noait van
ehoaren ao. Ze zoue het nie glöve
en a ze het glööfd'n zou ze het rao-
rig vinde, vies gewoon. Mie je neu-
ze of je tonge, je mö t'r toch nie
over dienke. Zuge en sabbele! En
je kunstgebit los gae zeker? "Wat
werk is toch dat!", zoue ze zegge.
Bovendien, je kan wé van aolles
uutaele, mae a je 't nie in 't goeie
gatje doet, komme d'r op zo 'n me-
niere ok gin kinders van. En om
mekaore mie een zwepe te slaen
en op mekaores rik rond d'n taefel
te krupen, daè wordt de vrucht-
baerheid ok nie mie bevodderd.
In de jaeren vuuftig were d'r ok
gin vruchtbaerheidsklinieken daè
a ze zaaie mie vee technische mid
dels. Noe ka je op je vuvenzestig-
ste zegge 'me neme nog een kak-
kernistje'. Dat is glad een andere
waereld as die van Wullem en
Coeba. Die verlangd'n naè guus
en ze tobbeld'n. Voe zoiets gieng
je ok nie naè d'n dokter. De pas
toor ao ze wè wille'n elpe, wan
die ao graag nieuwe klanten, mae
kon ok gin iezder mie anden bre-
ke. Kortom in dien tied was dat
een drama. Daè were wè wat pae-
re- en koeiemiddels liek as vee
melk drienke en aever ete, wan
koeien en paerden krege elk jaer
een kalf of een kachel, mae ok dat
bleek het wonder nie toet stand te
briengen. Oesters en pilk schene
ok te elpen, mae oe lekker ok, het
werkt'n nie. Gelukkig mae a ze ok
nie wiste an wie at het lag, an Coe
ba of an Wullem. Dat ao mis
schien nog een ööp ellende op 'ele-
verd. Verwiete dee ze mekaore
nie, daè was ulder liefde te groat
voe. Op een dag kreeg Wullem
uutslag op z'n elfde vienger. Dat
maekt 'n um ongerust.Goeie raed
is diere, dus Wullem zocht een
goedkoop adres en vroeg an Le-
vien de Nooier, de paereknecht op
d'oeve, wat at het zou kunne we-
ze. Levien ao negen guus, dus die
kon wete of a je deur overmaetig
gebruuk uutslag kon kriege. Le
vien zei a dat nie kon, mae dat het
misschien ruugte was. "Een paer
dagen an een stik, voe a je naè bé
de gaèt, onderdompele in een glas
kernemelk en het is over",
luudd'n 't advies. Dat viel mee.
Vertelle doe 'k het daèrom nie,
docht Wullem, anders gaè ze d'r
eigen d'r ok nog mie bemoeie. 's
Aevends voe at 'n naè bè béde
goeng, gieng 'n in 't keukentje de
behandeling volgens 'recept Le
vien' uutprobere. Net at 'n lekker
an't dompelen was, kom Coeba
vrom van de zolder en zag Wul
lem bezig. Weet je wat a ze zei?
"Wullem, wat doe je noe toch? 'k
Wist glad nie a j'n eêst most vuile
voe a je naè béde kwam."
Reacties:Werrilaan 21,4453 CA
's-Heerenhoek.
E-mail:cn.zeeuws@zeelandnet.nl.
Nae een maend is dit stikje ok nae
te lezen op www.zeeuwsezan-
ger.nl
ZATERDAG 7 NOVEMBER 2015
Klein van stuk, groot van hart
In deze rubriek praten mensen over verlies,
rouw en hoe het leven verder gaat.
door Sheila van Doorsselaer
Jos Pirenne, de beminnelijke allemansvriend, achter de lessenaar in de Willibrordusbasiliek In Hulst, het po
dium van waar hij zijn publiek toesprak, verwonderde, troostte en deed (glim)lachen. foto Peter Nicolai
13 maart 1918
2 juli 2010
Hebt u ook mooie herinneringen aan
een dierbare, die is overleden?
We willen uw verhaal graag delen in
onze rubriek 'In liefdevolle herinnering'.
U kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 0118-434003,
chefnieuws@pzc.nl
door Engel Reinhoudt
Beluister de gesproken rubriek op
www.pzc.nl/streektaal
