5
4 I GELD&GOI
Mijn geld ik
Elke week vraagt de redactie een
streekgenoot het hemd van het lijf over
financiële kwesties. Vandaag acteur
Lauran de Winter (28), getogen in
Oud Vossemeer. Hij woont nu in
filmmekka Los Angeles.
Zijn het kruidnoten of pepernoten en mogen
ze nu al in de winkel liggen of liever niet?
Deze jaarlijkse discussies laten we éven
links liggen. We gaan ze gewoon proeven.
Het was alles of niets, ik was
vastbesloten risico's te nemen.
Gelukkig heb ik doorgezet
TEKST HANS PUIK
„Toen ik naar Amerika vertrok om
daar voor een acteercarrière te
gaan is het financieel moeilijk ge
weest. Met 50 dollar in de week
kwam ik rond door alleen water te
drinken en brood en noedels te
eten. Twee jaar lang kocht ik niets,
zelfs geen nieuwe kleren."
„Ik geloofde in een wonder. Met
meer geld was het makkelijker ge
weest, maar ik heb alles of niets ge
speeld en was vastbesloten risico's
te nemen. Als ik toen niet had
doorgezet, was ik nooit geweest
waar ik nu ben."
„Ik heb gespeeld in films, tv-series,
commercials en videoclips. Momen
teel zit ik in de afrondende fase van
mijn zelfgeschreven filmproject
Mind, of war. Het is grotendeels
door externe financiers betaald. De
lovende woorden over de film moti
veren me door te gaan met het op
zetten van eigen werk."
„Ik krijg per project betaald. Een
onzeker bestaan, maar de uitbeta
ling is meer dan een gemiddeld sa
laris. Met een rol in een succesvolle
nationale commercial kun je in een
dag een jaarsalaris verdienen. In
komsten van geslaagde reclame
spots liggen tussen 10.000 en
200.000 dollar, gemiddeld krijg je
40.000 tot 50.000 dollar. Liefst
speel ik in series en films, maar re
clames zijn financieel aantrekke
lijk."
„Ik woon in de stad en hier is het
leven aanmerkelijk duurder. Voor
de huur van een eenslaapkamerap-
partement betaal je gemiddeld
1500 dollar in de maand. Aan een
autoverzekering ben ik maandelijks
ruim 300 dollar kwijt. Prijzen die in
Zeeland niet gebruikelijk zijn, vol
gens mij."
„Vorig jaar ben ik een paar weken
naar Atlanta geweest om te filmen.
Met vliegtickets en de overnachtin
gen was ik 7000 dollar kwijt. Dat
kun je een financiële uitspatting
noemen, voor mij was het een in
vestering."
„Toen ik jong was wilde ik elke cent
sparen en gaf ik niets uit. Dat is nu
totaal anders. Ik heb liever een car
rière die bij me past ook als er geen
geld binnenkomt, dan werk waar ik
me onprettig bij voel en waar ik
een miljoenensalaris voor zou krij
gen."
„Nee. Ik wil er goed uitzien op de
rode loper. Om merkkleding geef ik
niet, maar kleding moet wel iets
uitstralen. Ik heb een Italiaans pak
van een paar honderd euro van een
onbekend merk, maar het lijkt
sprekend op Armani."
„Een fotocamera voor 500 dollar.
Als een fotograaf een fotoshoot wil
doen hoef ik niet voor de camera te
betalen, die heb ik nu zelf."
TEKST JEROEN KREULEI FOTO'S KOEN VERHEI JDEN
Daar staan ze, een moe
der met twee kinderen,
voor het raam van de
pepernotenwinkel in
het centrum van Den
Bosch. Ze moeten nog een kwar
tiertje geduld hebben: de winkel
gaat om 10 uur open. Dan maar
even een foto nemen van de kinde
ren voor de etalage. Nog voordat de
winkel opengaat, ontstaat zelfs een
kleine rij van pepernootliefhebbers.
En allemaal maken ze foto's.
Op sociale media wemelt het van
de foto's van de Bossche peperno
tenwinkel, zegt winkelmanager
Ylke van Gestel. „Vanaf dag één
loopt het hier als een tierelier. Ver
gelijk het maar met de chocoladefa
briek van Willy Wonka, maar dan
met pepernoten."
De (tijdelijke) pepernotenwinkel in
Den Bosch is een van de zestien pe-
pernotenwinkels in Nederland, een
initiatief van pepernotenfabriek
Van Delft uit Harderwijk. De win
kel heeft een uitgebreid assorti
ment: van framboos-, yoghurt- en
sinaasappelkruidnoten tot stroop
wafel- en gemberkruidnoten. Die
met truffelsmaak zijn de hardlo
pers, zegt Van Gestel.
Een prima locatie dus om een pe-
pernotentest af te nemen. De werk
wijze van de test is als volgt: de
pepernoten worden in een schaal
gekieperd, Ylke en de kinderen
proeven de kruidnoten blind en
geven een cijfer tussen 0 en 10. Ze
eten gedoseerd: 100 gram bevat ge
middeld 440 kilocaloriën. Pas na
afloop van de test horen ze welke
soorten ze hebben geproefd. Ylke
probeert de kinderen een beetje te
sturen. Hoe zit het met geur en
kleur? Zijn ze hard of zacht gebak
ken? Zijn ze knapperig en luchtig?
Zijn ze kruidig en peperig genoeg?
Peperkoek
Voor de test begint, even iets over
het verschil tussen kruidnoten en
pepernoten. Is er überhaupt ver
schil? Ja, zeggen bakkers: kruidno
ten zijn speculaasbolletjes,
pepernoten zijn de brokken van pe
perkoek. Kruidnoten worden ge
bakken van deeg dat bestaat uit
tarwebloem waar veel speculaas
kruiden in verwerkt zijn. De taaiere
kruidnoten zijn gemaakt van rogge
meel, gemengd met een beetje
anijs. Volgens de Taaladviesdienst
van genootschap Onze Taal is
kruidnoot echter synoniem aan pe
pernoot. Voor het gemak volgen we
de Taaladviesdienst: in dit verhaal
is een pepernoot een kruidnoot. En
andersom.
De eerste kruidnoten die het panel
voorgeschoteld krijgt, zijn gekocht
bij Plus. De schaal staat nog geen
tel op tafel of de vier kinderen heb
ben al een kruidnoot in de hand.
Laten we het gezonde gretigheid
noemen. Zoals vooraf besproken
ruiken ze er eerst even aan, pas dan
mag de pepernoot in de mond.
Jeske bijt het spits af. „Mooie vorm
en niet te groot," zegt ze. Tess vindt
de smaak 'heel erg goed'. En Joeri is
het daar helemaal mee eens. „Vol-
woensdag 4 november 2015
FUNK VERDIENEN
AAN RECLAME
Heb je ooit in financieel zwaar weer
gezeten?
Kwam de gedachte wel eens in je op
voor financiële zekerheid te kiezen?
44
Waar verdien je je geld mee?
Hoe ziet het salaris van een acteur
eruit?
Klopt het dat in Amerika alles duurder
is dan in Nederland?
Wat is je grootste uitspatting?
Wat is de belangrijkste les die je hebt
geleerd als het om geldzaken gaat?
Koop je wel eens tweedehands spul
len?
Wat is je beste aankoop ooit?
Lauran
de Winter
wil er goed
uitzien op
de rode
loper.
FOTO BURTON
ANTHONV PEREZ
Alle bakjes
Jeske,
Joerie,
Tess en
Yannick
(rechtsbo
ven) proe
ven
krokant,
kruidig en
keihard
strooigoed.
