Voorlichting over drugs moet aan
de keukentafel thuis beginnen
kbuurJ
Vanaf volgend jaar houden België en Nederland eikaars luchtruim in de gaten
NIEUWS 13
Drie keer per maand in hoogste staat paraatheid
Sinds de aanslagen
op het WTC komt
geen vliegtuig meer
ongezien het
luchtruim binnen. En
bij dreiging hangt er
binnen een kwartier
een F16 in de lucht.
F-i6 piloot Nick mag
zich vandaag dé 'poli
tieagent' van het Ne
derlandse luchtruim
noemen. Eén etmaal
rust op hem de verant
woordelijkheid om in te grijpen
als een piloot met kwade bedoelin
gen op de radar verschijnt.
In een bunker op vliegbasis
Leeuwarden staat zijn afgetankte
en zwaarbewapende F-16 klaar
voor als het mis dreigt te gaan. El
ke minuut van de dag is hij zich
ervan bewust dat hij 'gescram-
bled' kan worden, zoals dat in het
vakjargon heet. Naar het toilet
gaan, doet hij razendsnel. „En als
ik even naar buiten loop, gaat
mijn helm mee", vertelt hij als er
in zijn kantoor een denkbeeldige
toeter gaat om te demonstreren
hoe rap hij paraat is.
Vliegensvlug kruipt hij in zijn
harnas en rent naar de bunker.
Een zware toegangsdeur rolt naar
beneden. Monteurs koppelen de
stroomkabels los. Majoor Nick
kruipt in zijn kuipstoel. Het grond
personeel haalt de beschermkap-
pen van de wapens. Ready for ta
ke off. In minder dan to minuten
is majoor Nick met een maatje in
de lucht, als het moet.
Allesverwoestend
Decennialang sliepen vliegers zo
als Nick letterlijk naast hun kist.
In de Koude Oorlog wachtten ze
op vijandige MiG's uit Rusland
die nooit kwamen. Dat verander
de na de aanslagen op het World
Trade Centre in New York. Passa
giersvliegtuigen bleken allesver
woestende wapens. Sindsdien
komt er geen burgertoestel meer
De luchtmacht is dit
jaar gemiddeld drie
keer per maand in de
hoogste staat van pa
raatheid gebracht van
wege een potentiële
aanslag met een vlieg
tuig. Vier keer moesten
zelfs F-i6's de lucht in
om te kijken wat er aan
de hand was. Uit cijfers
van Defensie blijkt dat
de 29 zeer serieuze be
dreigingen uiteindelijk
met een sisser afliepen.
Het waren vooral ver
keersvliegers die in de
fout gingen. Veel pilo
ten lijken slordig om te
gaan met hun radio,
waardoor ze zonder
contact met de lucht
verkeersleiding ons
luchtruim binnenvlie
gen. Een enkele keer is
er een technisch man
kement. In de jaren
voor de aanslagen op
het World Trade Cen
tre in New York in
2001 lag niemand daar
wakker van, maar
sindsdien wordt het als
een gevaar voor de na
tionale veiligheid ge
zien. Defensie heeft de
loze meldingen liever
ook niet, maar moet ze
serieus nemen bij het
bewaken van het lucht
ruim. „Vliegen is en
blijft mensenwerk. Fou
ten worden nu een
maal gemaakt. Voor
ons gaat de veiligheid
boven alles, dus we
slaan liever een keer te
veel alarm dan te wei
nig", zegt woordvoer
der Wilko ter Horst.
Twee straaljagers de
lucht insturen kost dui
zenden euro's, maar De
fensie wil de kosten
niet verhalen op de
luchtvaartmaatschap
pijen. „Als de inciden
ten zijn opgelost, ge
bruiken we de vluch
ten om te trainen."
ongezien ons luchtruim binnen.
De bossen van Nieuw-Milligen
is de plek waar militairen honder
den bewegende stipjes in de gaten
houden. Elk stipje is een vliegtuig
en wordt voorzien van vluchtde-
tails zodra de piloot zich bij het
binnenvliegen van het luchtruim
meldt. Dat gaat tienduizenden ke
ren goed, maar toch gaan gemid
deld twee tot drie keer per maand
alle alarmbellen af. Bijvoorbeeld
omdat een piloot vergeet zijn ra
dio om te zetten naar de juiste fre
quentie. Kapitein Dennis moet in
het commandocentrum dan ingrij
pen. Eerst zo veel mogelijk infor
matie vergaren over de het toestel.
Wat is de vlieghoogte? De snel
heid? Waar gaan ze naartoe? On
dertussen nog maar een keer pro
beren contact te maken. En als dat
niet lukt, vlieger Nick en zijn
maatje erop afsturen. Zij moeten
oogcontact maken met de piloten
en ze proberen te dwingen te lan
den en in het uiterste geval neer
halen. „Heel vaak kijken piloten
dan op de radio en beseffen, oeps.
Een foutje", zegt kapitein Dennis.
Vanaf volgend jaar doen de Ne
derlandse F-16's dit onderschep
pen niet alleen boven Nederland,
maar ook boven België en Luxem
burg. Ze wisselen diensten af met
Belgische F-16's. Die komen ook
ons luchtruim inspecteren. Dat
gaat volgens commandant Denny
Traas van vliegbasis Leeuwarden
niet ten koste van onze veiligheid.
Het grotere gebied dat in de ga
ten gehouden moet worden, is
geen enkel probleem voor de jacht
vliegtuigen. Met een beetje gas ge
ven, zijn ze in luttele minuten aan
de grenzen van ons luchtruim.
Hooguit 10 tot 15 minuten zullen
de vliegers nodig hebben om een
toestel te onderscheppen. „En we
weten vaak dankzij de buurlan
den al dat er iets aan zit te komen.
Daar kunnen we op anticiperen
om de tijd kort te houden."
Gekaapt
Al zijn er scenario's te bedenken
waarbij het nog maar de vraag is
of de straaljagers op tijd kunnen
ingrijpen, beaamt ook Traas. Bij
voorbeeld als een vliegtuig kort
na het opstijgen wordt gekaapt en
zich in een toren boort, net zoals
in 2001 gebeurde in New York.
„Het is de vraag of we daar ook nu
al vanuit Volkel of Leeuwarden op
tijd bij kunnen zijn. We zijn er
om dit soort dreigingen te voorko
men, maar een 100 procentsgaran
tie kunnen we nooit geven", zegt
Traas.
Samenwerken met de Belgen
scheelt niet alleen in de kosten,
maar is ook noodzakelijk. De hy
permoderne F-35, die in 2019 in ge
bruik wordt genomen, is zo duur
dat er vooralsnog maar 37 nieuwe
toestellen kunnen worden aange
schaft. Vijf daarvan blijven perma
nent in de VS voor trainingsdoel
einden en testen.
Met de overige toestellen kun
nen 29 piloten worden ingezet
voor missies, maar daarvan zijn er
24 nodig voor het bewaken van
ons luchtruim. Door de samenwer
king met de Belgen zijn dat nog
maar twintig piloten. Zo kunnen
er meer vluchten op missies wor
den gemaakt.
Dat schrijft staatssecretaris Mar
tin van Rijn (Preventie) in een
brief die vandaag naar de Tweede
Kamer gaat. Om ouders te onder
steunen komt er een speciale
website met tips en via scholen
wordt de kwestie aangekaart op
ouderavonden.
Van Rijn: „Vragen als: 'Ge
bruik je? Weet je wat je gebruikt?
Ken je de risico's? Durf je 'nee' te
zeggen als vrienden om je heen
gebruiken?' moeten gesteld wor
den. Door de overheid, en vooral
door ouders." De bewindsman
op VWS maakt zich er grote zor
gen over dat het tegenwoordig
voor de jeugd gewoon is om een
pilletje te nemen tijdens het uit
gaan of op een festival. „Zo ge
bruikt meer dan de helft van hen
xtc. Zij lopen daarmee grote risi
co's. Drugs kunnen levensgevaar
lijk zijn, zeker in de sterke dose
ring die nu vaak voortkomt."
Recent was drugsgebruik tij
dens het uitgaan weer een hot
item vanwege het Amsterdam
Dance Event. De laatste jaren zijn
meerdere doden gevallen onder
bezoekers van dit evenement die
drugs hadden gebruikt. Daar
komt nog eens bij dat onlangs ge
vaarlijke xtc voor een paar euro
per pil in omloop was.
Van Rijn gaat nu om tafel met
burgemeesters - om te beginnen
van de vier grote steden - om te
kijken hoe samen drugsgebruik
op die locaties kan worden bestre
den. De staatssecretaris wil een
monitoringssysteem voor gevaar
lijke drugs behoorlijk uitbreiden.
Overigens is cannabis, het
ouderwetse jointje, in ons land
nog steeds veruit de meest ge
bruikte drug.
4 daagse
Stedentrip
Berlijn
4 daagse
Stedentrip
Praag
WOENSDAG 4 NOVEMBER 2015
Vaak is het 'oeps, een foutje'
door Raymond Boere
Dit jaar moesten F16's de lucht in om te kijken wat er aan de hand was, maar vaak gaat het om 'slordige' piloten
die vergeten hun radio op de juiste frequentie te zetten, foto Defensie
door Edwin van der Aa
DEN HAAG. Ouders moeten aan de
keukentafel met hun kinderen
veel meer praten over de gevaren
van drugs, met name bij het uit
gaan. Zo wordt het gebruik min
der normaal en komen de gevaren
aan bod.
Vertrekdata:
19,26 nov/10 dec
10,17,24,31 mrt/14,21 apr
Vertrekdata:
19,26 nov/3,10,17dec
3,10,17,24,31 mrt/ 7,14, apr
