Kraaien en eksters horen erbij
Speerpunt
uit 1000 v.
Christus
ZEELAND 11
Uit de Zeeuwse klei
Zeeuwen in de buiten
Angelique Aarnoutse (45) haalt inmid
dels negenenhalfjaar het vuil op in de
gemeente Vlissingen. Zelf vindt ze
het niet bijzonder dat ze een 'mannen
beroep' uitoefent. „Toen ik jong was, wilde ik
drie dingen doen. Vuilnisvrouw zijn is daar een
van", zegt de Vlissingse. Angelique is niet de
enige vrouw in Zeeland die achter de vuilniswa
gen 'hangt', weet ze. „In de gemeente Borsele is
er ook een vrouw die vuilnis ophaalt."
Voordat ze haar huidige baan aannam, is ze
negen jaar badjuf geweest en acht jaar postbode.
Twee beroepen die ook de lijst sieren van din
gen die ze graag in haar leven wilde doen.
Angelique heeft de Cios-opleiding gevolgd,
en ze sport al haar leven lang. Dat komt goed
van pas bij het werk als vuilnisvrouw. Zwaar
vindt ze de arbeid dan ook niet. „Ik heb vroeger
gevoetbald bij Vlissingen en later voor Zeeland
Sport. Tegenwoordig zwem ik en loop ik hard",
vertelt ze.
Overigens kan Angelique momenteel haar
vak niet uitoefenen. „In mei heb ik tijdens een
kroegenvoetbaltoernooi in Vlissingen een zwa
re knieblessure opgelopen. Op 7 september heb
ik een nieuwe voorste kruisband gekregen en is
mijn binnenste meniscus vastgenaaid."
Karakter kan Angelique niet ontzegd wor
den. Tot aan de operatie is ze blijven werken, én
afgelopen juli heeft ze met de kapotte knie de
Vierdaagse van Nijmegen voltooid.
Begin december hoopt ze haar werk te kun
nen hervatten. „Met de nieuwe kruisband kan
ik straks weer alles doen."
of een vervelende ziekte zijn.
Kraaien, eksters en kauwtjes
zijn niks schadelijker dan de me
rels of vliegenvangers van wie ze
het nest plunderen. Die merel
vangt wellicht de rupsen waaruit
prachtige vlinders tevoorschijn
zouden komen en de vliegenvan
ger vangt naast allerlei lastige vlie
gen ook nuttige soorten, waaron
der echte zeldzaamheden. Alle
maal redenen om niet te snel met
een oordeel klaar te staan over nut
en schade en ook reden om terug
houdend te zijn met ingrijpen.
Over het algemeen overzien wij
maar een heel klein deeltje van
het speelveld dat levensgemeen
schap heet. En als de boel uit ba
lans raakt, zijn wij negen van de
tien keer zelf de oorzaak.
Nuttig
Dat eksters en kraaien ook een
heel nuttige rol spelen, zag ik nog
deze week vanuit mijn luie stoel.
Op ons erf zag ik voor de eerste
keer ooit een ekster die recht op
mij afkwam hippen. De reden
zag ik pas toen ik opstond om te
kijken wat er aan de hand was.
Het bleek dat een vinkje zich te
gen de ruit kapot gevlogen had en
die lag dood onder het raam. Dat
kon pas maximaal twee uur gele
den gebeurd zijn en nu al was de
ekster er om het kadaver op te rui
men. Over nut en schade gespro
ken...!
Natuurjournaal
doorChiel Jacobusse
gen. Bijvoorbeeld door op duiven
in de polder te gaan jagen of door
konijnen als hoofdmenu te kie
zen. En dan breken voor de
kraaiachtigen weer betere tijden
aan en zijn de kleine zangertjes de
klos. Allemaal een kwestie van na
tuurlijk evenwicht. En dat even
wicht houdt niet in dat alles jaar
in jaar uit hetzelfde blijft, maar
juist dat er dit soort dynamiek in
zit, waarbij over langere tijd be
zien alles in balans blijft.
Het is bepaald niet nodig om er
op te wijzen dat kraaiachtigen
HET ZEEUWSE LANDSCHAP
Vorige week is het laatste
stukje van deze column
weggevallen en dat was
jammer. Want dat was
nou juist bedoeld om het 'zie-je-
nou-wel-effect' tegen te gaan. De
column ging over de havik die in
Oranjezon de kraaiachtigen kort
houdt en de gunstige invloed die
dat heeft op de aantallen kleine
zangvogels. Die hebben immers
minder last van kraaien en eksters
die hun eieren en jongen verslin
den. Bovendien heeft de havik
ook de sperwer en de boomvalk
verdrongen en die nemen ook alle
bei de nodige kleine zangertjes
voor hun rekening.
Gouden tijden voor de kleine
zangertjes dus? Nou, daar valt
toch wel het nodige op af te din
gen. En daar ging die laatste alinea
over. Natuurlijk komt er een mo
ment dat de kraaiachtigen zo
schaars geworden zijn dat het
voor de havik niet langer loont
om zich met kraaienjacht bezig te
houden. De vogel zal letterlijk of
figuurlijk zijn werkterrein verleg-
hun tol heffen onder de kleine vo
gels. Want dat gebeurt vlak onder
het oog van de mensen en dat
heeft de vogels een heel slechte
naam bezorgd. Het aantal aanmoe
digingen om eens iets over 'de
schadelijkheid van kraaien' te
schrijven, is niet gering. Maar op
de keper beschouwd zijn die
kraaien een belangrijke schakel in
het voedselweb. Want als ze er
niet waren, dan was er ongetwij
feld een andere factor om het dy
namische evenwicht in stand te
houden. Dat kan ook een bacterie
De Burghse onderwij
zer J.A. Hubregtse
heeft in de jaren
voor de Tweede We
reldoorlog zeer veel archeologi
sche voorwerpen gevonden in
de duinen van de Westeren-
ban, ten westen van Haamste
de.
De voorwerpen dateren uit
diverse perioden, variërend van
steentijd tot nieuwe tijd. On
der het vondstmateriaal bevin
den zich enkele bronzen voor
werpen uit de bronstijd
(2000-800 voor Christus), waar
onder een speer- en een pijl
punt.
In de loop van het tweede
millennium voor Christus
werd (vuur) steen - dat in de
honderdduizenden jaren daar
vóór als grondstof voor wapens
en gereedschappen diende - ge
leidelijk vervangen door brons,
een legering van koper en tin.
Zeeland bestond in de
bronstijd uit een groot kust-
veenmoeras achter een duinen
en strandwallengordel. Het
zompige landschap zal moeilijk
bewoonbaar zijn geweest, zo
dat het niet vreemd is dat er in
Zeeland vrijwel geen voorwer
pen uit die tijd bekend zijn. En
kel in het hogere en drogere
kustgebied waren de omstan
digheden gunstig om zich te
vestigen. De Zeeuwse bronstijd
vondsten - in totaal nog geen
tien - zijn bijna allemaal afkom
stig uit de omgeving van de
vroegere kustlijn. Enkel in
Nieuw-Namen is aardewerk uit
de bronstijd aangetroffen, maar
deze plaats bevindt zich op de
rand van het Vlaamse pleistoce
ne dekzandgebied, waar meer
nederzettingssporen uit de
bronstijd zijn gevonden.
De speerpunt van Schouwen
is uniek voor de provincie Zee
land. Hij is van een type dat in
de late bronstijd, rond 1000
voor Christus, vaker voorkwam
in andere delen van Nederland.
Het voorwerp bestaat uit een
bladvormige spits en heeft aan
de onderkant een schacht, waar
in men een houten lans stak.
Ze worden daarom ook wel
lanspunten genoemd. Het
exemplaar uit de Schouwse dui
nen zal oorspronkelijk als wa
pen zijn gebruikt en het is niet
duidelijk hoe het in de bodem
terecht is gekomen. Het kan
misschien verloren zijn, begra
ven of gedeponeerd als offer in
een natte context, zoals een
ven in de duinen.
WOENSDAG 28 OKTOBER 2015
Vrouw
met
karakter
door Ronald Jongelings
Angelique Aarnoutse is niet de enige 'vuilnisvrouw' in Zeeland, foto Lex de Meester
Ekster, foto Chiel Jacobusse
door Hans Jongepier
Hans Jongepier werkt bij Stichting
Cultureel Erfgoed Zeeland.
Bronzen speerpunt van de kust
van Schouwen, circa 1000 voor
Christus, foto KZGW
