zö zachjes an eêmae uut d'n tied
Loape is
In liefdevolle herinnering
ZEELAND 13
Marcel Francke was gek van motoren.
Zijn zussen Mirjam en Arianne vertellen
over hun 'broertje'.
YAMAHA
e zitten in de
huiskamer
naast Hairfas-
hion Mirjam
aan de Noord-
weg in Seroos-
kerke (W). Mirjam Francke is met
haar 34 jaar de oudste. Zij heeft vier
kinderen. Justin van 12, Lotte van 10.
Hen heeft Marcel nog gekend. En dan
nog een tweeling van twintig maan
den, Daan en Bas. Haar zus Arianne
Francke is van 1986. Zij is apothe
kersassistente in 's-Gravenpolder.
Haar Thomas van 15 maanden schar
relt op en rond de bank.
Tussen de zussen in hoorde eigen
lijk broer Marcel te zitten. Hij was
van 1984. In de zomer van 2007
kwam hij om het leven bij een motor
ongeval. Moeder Francke in Grijpsker-
ke kent de rubriek Liefdevolle Herin
nering in de krant en spoorde de zus
sen aan: zo'n verhaal wilde ze ook
wel voor Marcel.
Nu weet moeder Francke niet dat
haar dochters daadwerkelijk het ver
haal van hun broer hebben verteld.
Dat het vandaag in de krant staat zal
een verrassing voor haar zijn.
Wat voor jongen en man we ons
bij Marcel moeten voorstellen? In elk
geval een sfeermaker, een lolbroek
met droge humor. Hij was een com
puterman. Zijn eerste vaste baan had
hij op de computerafdeling van de
Mediamarkt in Middelburg. Daar kon
hij meteen blijk geven van zijn grote
hobby. Op alle computerschermen
zette hij een foto van zijn motor als
screensaver.
Arianne: „Marcel was gek van mo
toren." Mirjam: „Als hij 's winters
niet kon rijden, zette hij hem in de
huiskamer om hem goed te kunnen
poetsen." Marcel had het van geen
vreemde. Vader Francke was ook een
motorrijder. Allebei waren ze altijd
wel met motoren en brommers be
zig. Marcel haalde zijn motorrijbe
wijs op zijn achttiende, nog voor zijn
autorijbewijs. Vader Francke reed
zijn motor 's winters ook binnen.
Speciaal voor de hobby van de twee
mannen werd er een serre aan het
huis gebouwd, waar ze hun glimmen
de motoren konden stallen.
Marcel had overigens twee moto
ren. Een Aprillia RSV Mille voor op
de weg. En een Yamaha, waarmee hij
op op racecircuits reed. De zussen
noemen Zolder in België.
„Motoren zijn mannendingen",
zeggen ze. Mirjam: „Wij komen niet
verder dan één pk." Maar die liefde
voor het echte paard ging dan ook zo
ver dat er soms een veulen in de huis
kamer van de familie Francke kwam.
Mirjam rijdt geen paard meer. Arian
ne wel, samen met haar vader heeft
ze aan dressuurwedstrijden meege
daan.
Marcel was volgens de zussen ont
zettend voorzichtig. Er waren eerder
familieleden verongelukt. De zoon
van de oudste zus van hun moeder
kwam om het leven, toen hij zeven
tien jaar geleden met zijn motor uit
de bocht vloog.
Hoe kon het fout gaan met Marcel
op die eerste augustus in 2007? Mir
jam: „Het was een prachtige dag. Ik
had gewinkeld in Middelburg, 's
Avonds heb ik nog op de boulevard
in Vlissingen gewandeld." Arianne:
„Ik was eerder gestopt met werken
om nog in de tuin te kunnen zitten.
Marcel kwam om 5 uur thuis. Ik zat
buiten op zijn stoel, dat kon ik aan
zijn gezicht zien. We zijn gaan eten
met papa en mama. Marcel vertelde
mama hoeveel minuutjes ze zijn bief
stuk moest bakken. Na het eten sprak
hij met vrienden af om op de motor
te gaan rijden."
Ze zouden elkaar ontmoeten bij
de rotonde na de laatste afslag voor
de tunnel naar Zeeuws-Vlaanderen.
Was het de laagstaande zon? Marcel
ging voorop en is recht over de roton-
de heen gereden, waarna hij van het
talud is gevallen. De motor vloog in
brand. Marcel werd met de traumahe
likopter naar het ziekenhuis in Brug
ge gebracht. Daar hebben ze nog
uren geprobeerd om hem te redden.
Twee ingeklapte longen, twee gebro
ken benen, gebroken ribben, gebro
ken nek, gebroken oogkas. Om 1.30
uur in de nacht van 1 op 2 augustus is
hij overleden. Om 2.30 uur mochten
de ouders en de zussen hem zien.
Met alle stellages en apparatuur nog
om hem heen.
In de woonkamer staat in een vitri
nekast een foto van Marcel. Met een
Sint Bernhardknuffel. Die speelgoed
beesten spaarde hij bij de Total. Eén
knuffel is meegegaan in de kist. Net
als zijn dekbed. Dan heeft hij het niet
zo koud, zei moeder Francke.
De ouders gaan elke dag naar het
Marcel Francke
graf vlakbij hun woning in Grijpsker
ke. Vader Francke rijdt geen motor
meer. Arianne: „Toen hij na het onge
luk van Marcel nog een keer op de
motor stapte, raakte ik zo overstuur
dat hij hem heeft verkocht."
Mirjam is tegenwoordig getrouwd
met de beste vriend van Marcel. Had
hij dat maar kunnen meemaken. Het
blauwe shirtje en de bruine broek
die ze kocht op de dag van het onge
luk, heeft ze nog in de kast liggen.
Ze kan er geen afscheid van ne
men.
Streektaal
D'r oor ezeid dat 't bie
scholen nie veilig gen-
ocht is. 't Is waer, a je
gae kieke bie de schole
in je durp ka je tehenwoordig eêl
vee auto's zie stae van ouwers of
groötouwers die de kinders nae
schole brienge of wï naer uus. Je
zou bienae verhete dat kinders ok
nog beênen om te loapen. Loape
is zó zachjes an eêmae uut d'n
tied.
In vroeher deeje ze 't bienae aol-
tied omdat ze zaalfs gin fiets aode.
In de West'oek van Schouwen
waere de maansen eêl aarm in eêl
vee deeje d'r op 't land waarke.
Dat was om aolf vier uut je baade
komme in waarke van vuuf ure
tot acht ure. Dan loapes naer uus
om brood t'eten mit 'n ei of'n stik-
je gebakke spek. Stroopvet op de
boter'am, gin butter. Om nehen
ure varder waarke tot twaolf ure
of eên ure in de zomer. Dan was 't
tied vó waarm eten, dan van twï
ure tot zesse wï waarke in dan
naer uus. Wï loapes.
Mos je nae stad, dan kó je som-
tieds mit 'n paerd in waehen mee
van d'n boer of van de vrachtrie-
jer. In de nehentiende eêuw wae
re d'r op 't eiland bienae enkelt
zandwehhetjes.Wat dienk je dat
daevan overbleef in 't naejaer as 't
vee dee rehene?
De vrachtriejer dee as 'n soort
Van Gend en Loos van Zurrikzeê
nae de durpen rieje. Aalken dag 't
zaalfde ritje. D'r was 'n vrachtrie
jer van Dreister die tevee dee
drienke. As 'n dan nae de middeg
mit vee moeite op z'n karre ge-
klomme was kon 't paerd zaalf de
wegt nae Dreister trugvinde. De
vrachtriejer wist twint van niks
mï. Ma ze kwaeme aoltied wï in 't
goeie durp trechte.
De vrachtriejer was overa goed
vó. Somtieds dee 'n vó sommigte
maansen uut 't durp booschappen
in stad. In de rehentied most'n z'n
paerd op stal laete stae in dee 'n
de waehen verruile vó 'n kloets-
chute. Mit 'n lange stok, de kloete,
dee de schutevaerder z'n eihe
vooruut douwe. As 't eêl slecht
weer was kon 'n in 'n leehe mee-
kraptonne krupe. Van de Kaerne-
maalksvaert in Zurrikzeê kon 'n
dan vaere nae Merjaen bie de mo
le in vandaer kon 'n dan kieze uut
breêje duiven naer Aemstie in Re-
nisse. In Aemstie kó je dan an-
laahe bie 't Anker, dust eêl dichte
bie 't midden van 't durp. In Renis-
se was ok zó'n plekke bie Grol.
Dat stikje waeter bestae nog aol
tied.
Wat ons noe dü 't durp zie rieje
zou vó de maansen uut vroeher
tied onheloaflijk weze. Neffen fiet
sen mit ondersteunieng, brom
mers, scooters in de móóiste au
to's rieje d'r aolder'ande raore kar
retjes.
In somtieds zie m'n de joen-
gers enkelt op 'n plankje mit 'n
motortje eêl ard over de straete
zwiere. Je dienkt as ouwere dan a
gauw: dae komme onhelokken
van. Ma neênt, die joenge lui bin
zó andig, dae gebeur niks mee. 't
Bin juust d'ouwere die te ard gae
rieje op zó'n elektrieke fiets in
dan gemeêne onhelokken kriehe.
Wat die zouwe motte doe? Ge
woon gae loape.
ZATERDAG 24 OKTOBER 2015
In de ban van de motor
In deze rubriek praten mensen over verlies,
rouw en hoe het leven verder gaat.
door Jan van Damme
W
Marcel Francke met zijn Yamaha in Grijpskerke.
1 april 1984 -
2 augustus 2007
Hebt u ook mooie herinneringen aan een
dierbare, die is overleden?
We willen uw verhaal graag delen in onze
rubriek 'In liefdevolle herinnering'.
U kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 0118-434003,
chefnieuws@pzc.nl.
door Henk Blom
Beluister de gesproken rubriek op
www.pzc.nl/streektaal
