1926-2015
Hel regent leden bij de Zeeuwse rugbyclubs
Eerste Zeeuwse vrouw op de Olympische Spelen (1948) overleden
16 ZEELAND
Nel Karelse uit Kortgene liep op de
Spelen op tweeënhalve centimeter
een bronzen medaille mis.
Op de schorren bij
Kortgene legde
Nel Karelse de ba
sis voor een suc
cesvolle atletiek-
carrière. Met haar
vriendinnen sprong ze over de
kreekjes. „Als liefhebberij", vertel
de ze vijftien jaar geleden aan de
PZC, „maar daar heb ik het ver
springen geleerd." In de nacht van
dinsdag op woensdag overleed
Nel Karelseop 89-jarige leeftijd.
Karelse zal in de sportwereld
herinnerd worden als de eerste
vrouwelijke olympiër uit Zeeland.
In 1948 nam ze deel aan de Olym
pische Spelen in Londen. In de
schaduw van Fanny Blan-
kers-Koen werd 'Het dappere
Zeeuwse meisje', zoals sportschrij-
ver Klaas Peereboom haar destijds
noemde in zijn olympisch log
boek, vijfde bij het verspringen.
Die vijfde plaats kwam echter
tot stand met bloed, zweet en tra
nen vertelde ze decennia later. Op
22-jarige leeftijd stond ze te mid
den van de wereldtop aan de start
in het Wembley-stadion. Peere
boom schreef over haar als 'het
meisje dat van de landelijke
Zeeuwse sportvelden bijna zon
der overgang in een van de groot
ste stadions werd gezet'.
Die druk voelde ze tijdens de
kwalificaties. Het liep voor geen
meter. „Ik was ontzettend ner
veus. Mijn eerste sprong was on
geldig en de tweede sloeg hele
maal nergens op. Toen heb ik
hulp gekregen van Gerda van de
Kade (ook deelneemster aan het
verspingen). Ik was helemaal van
de kook. Je weet dat er thuis veel
mensen aan je denken en met je
meeleven. En als het dan niet
lukt..."
Nel Karelse
Gerda van de Kade zorgde voor
de juiste focus, waardoor Karelse
in haar derde en laatste poging de
kwalificatie-eis van 5,30 meter
haalde. Ze sprong 5,35 meter. In de
finale verbeterde ze zich tot 5,545
meter. Dat was slechts tweeënhal
ve centimeter te weinig voor de
bronzen medaille. Een beetje te
leurstellend, vond ze, omdat haar
pr op 5,71 meter stond.
Een dag later stond ze op het
Engelse gravel voor de 200 meter.
In de series werd ze in 26.0 secon
den knap tweede achter de Engel
se Williamson, die later de zilve
ren medaille zou veroveren achter
de ongenaakbare Fanny Blan-
kers-Koen. In de halve finale ein
digde ze op de zesde plaats en dat
was onvoldoende voor een finale
plaats.
Ze maakte ook de mindere
kant van de sport mee. In het
boek 'Een koningin met mannen-
benen' (uit 2003) over Fanny Blan-
kers-Koen werd Nel Karelse aange
duid als één van de atletes over
wie Jan Blankers (de man van Fan
ny) twijfels had of ze wel vrouw
waren. Het dieptepunt in die con
troverse was de manier waarop de
jongensachtige Foekje Dillema uit
de selectie werd gewerkt.
Nel Karelse las het onderdeel
over haarzelf in het boek vol ver
ontwaardiging, vertelde ze drie
jaar geleden. „Ik heb daar absoluut
niets van meegekregen. Ik heb al
leen prettige herinneringen aan
Fanny." Ze schreef de schrijver
een brief om hem te vragen de
passage in het boek te rectificeren.
Volgens haar was dat tot dat mo
ment echter niet gebeurd.
In 1949 schreef Karelse de eni
ge nationale titel op haar naam.
Bij afwezigheid van Blan-
kers-Koen werd ze Nederlands
kampioen op de 200 meter. Niet
veel later eindigde haar atletiekcar-
rière vanwege knieproblemen. Ze
vond haar vertier vervolgens bij
de Goese handballers van Hellas.
„Atletiek was toch wel een beetje
een eenzame bedoening. Handbal
len vond ik leuk en mijn knieën
konden er beter tegen."
Na haar topsporttij d wilde Ka
relse graag bezig blijven binnen
de sport. Voor een vrouw was dat
in die tijd echter niet makkelijk.
Het leger bood uitkomst. In een
advertentie werd verzocht om
mannelijke en vrouwelijke spor-
tinstructeurs. Ze solliciteerde en
werd aangenomen. Vanwege haar
werk op de basis in Gilze-Rijen
verhuisde ze uiteindelijk naar Bre
da.
Karelse ging nooit prat op haar
olympische carrière, maar ze ver
baasde zich er wel over dat haar
deelname deuren openden die an
ders wellicht gesloten waren ge
bleven. „Want natuurlijk zal het
zo geweest zijn dat het feit dat ik
uit ben gekomen op de Spelen in
Londen me heeft geholpen om
die baan te krijgen bij de lucht
macht."
Helemaal exacte getallen kun
nen de clubs nog niet geven, maar
dat de toeloop aanzienlijk is, is evi
dent. „We hadden deze week bij
voorbeeld twintig guppen en tur
ven (spelers tussen 5 en 7 jaar)
rondlopen op de training", vertelt
Miriam Wasterval, woordvoerster
van Oemoemenoe. „Aan het be
gin van het seizoen, in september,
hadden we er maar drie."
„Toevallig hebben we gisteren
de ledenlijst bij de jeugd bijge
werkt", meldt Jos de Wilde, jeugd-
voorzitter van Tovaal. „Schrik niet
maar we zijn nu al gegroeid van
tachtig naar negentig jeugdleden,
met daar bovenop nog elf serieus
geïnteresseerden die zo goed als
zeker lid worden. Ik ga ervan uit
dat we na afloop van het WK een
jeugdledenwinst van twintig ha
len, dus 25 procent."
De Zeeuwse clubs zijn dank
baar voor de aandacht die met na-
'Vroeger kon ik nooit
met mijn collega's over
mijn sport praten. Nu
wel'
me RTL7 op televisie besteedt aan
het WK rugby in Engeland. „Vroe
ger kon ik nooit met mijn colle
ga's over mijn sport praten", er
vaart Wasterval. „Nu wel. Ik krijg
nu vragen als 'Leg dit 's uit' of
'Heb je dat ook gezien'. En niet al
leen op mijn werk, maar ook als ik
bij de garage ben. Dat heb ik nog
nooit ervaren."
Het wereldkampioenschap kan
voor Oemoemenoe en Tovaal niet
lang genoeg duren. Er staan ech
ter nog maar vier wedstrijden op
het programma. Komend weekein
de de halve finales (Zuid-Afri-
ka-Nieuw-Zeeland en Austra-
lië-Argentinië) en volgende week
de troostfinale (op vrijdag) en de
grote finale (op zaterdag). Dan
kunnen de clubs hun knopen
gaan tellen.
Wasterval: „We hebben nu
heel veel nieuwe spelers. Zó veel
dat sommige trainers er zelfs van
schrikken. Maar nog niet elke spe
ler is ook daadwerkelijk al lid ge
worden. Je kunt bij ons een aantal
keren meetrainen en minimaal
één wedstrijd spelen om erachter
te komen of rugby echt jouw
sport is. Maar het zou me verba
zen als minimaal de helft niet
blijft hangen."
Dapper Zeeuws meisje
door Rudy Boogert
Nel Karelse tijdens de Olympische
Spelen in 1948 te Londen.
Nel
door Rudy Boogert
VLISSINGEN. De Zeeuwse rugby
clubs profiteren dankbaar van een
WK-effect. Landelijk heeft de Ne
derlands rugbybond de afgelopen
weken een ledengroei van zeven
procent geteld, vertelde voorzitter
janhein Pieterse op Radio 1. Oe-
moemenoe (Middelburg) en Tovaal
(Goes) verwelkomden massa's nieu
we spelers. Meer dan die landelijke
zeven procent.
Miriam Wasterval Oemoemenoe
Karelse was in 1949 Neerlands snelste atlete op de 200 meter, foto Ramon Mangold/het fotoburo
