Uowoord? HuVirh
Hoort
Schrijft
A
Misschien^
maardat
00
Nee?J
00
Zeker weten
Het leren in groepjes verdringt het klassikale onderwijs
De oude
Grieken
deden
het
ook al
X
12 NIEUWS
Leren in kleine clubjes is de trend. Dat is
moeilijker dan het lijkt. „Voor je het weet,
neemt de sterkste leerling het voortouw en
gaan de zwakkeren achterover hangen."
Achterin de klas zitten Ruwey-
da (11), Aslinur (11), Firdevs
(10) en Mohamed (11) zwij
gend rond een lessenaar met
een groot wit vel, de hoof
den dicht bij elkaar. In het
midden van het papier de opdracht van van
middag: 'Tropische woorden'. En, nee, dan
bedoelt lerares Semra Sevim (40) geen cock
tails, palmen of clownvissen. „Het zijn",
legt Aslinur geduldig uit, „woorden waar je
'ies' in hoort maar die je met 'isch' schrijft."
Aslinur en haar 3 klasgenoten moeten er
eerst zelf een paar opschrijven en die na 3
minuten met de anderen vergelijken. Moha
med: „Ik weet eigenlijk alleen 'statisch'."
Firdevs: „Wel mooi!" Aslinur: „Ik heb Ethio-
pisch, fantastisch, alfabetisch." Het groepje
van Ruweyda moet drie van alle bedachte
woorden kiezen en één leerling mag die
dan bij het bord 'presenteren'. Een hele eer,
want alle vingers gaan direct de lucht in.
Juf Semra beslist: van elke tafel mag alleen
de leerling 'met de grootste handen' naar
voren komen. Aslinur, met rode wangen:
„Ik! Ik!"
Het ziet er op de bovenste etage van
openbare basisschool De Klimop achter sta
tion Rotterdam Centraal knus uit. Ontspan
nen. Alsof het vanzelf gaat. Dat wil Anita
Boons (54), de lerares en kwaliteitsmede
werker die de introductie van het 'coöpera
tiefleren' zo'n vijftien jaar geleden zelf
meemaakte, wel graag tegenspreken. Want
dit soort lessen zijn verre van simpel. „Als
je het goed wilt doen, moet je het heel door
dacht aanpakken."
Boons: „Op veel scholen worden kinde
ren in groepjes bij elkaar gezet. Dan ben je
er nog lang niet. Als je het op z'n beloop
laat, nemen de sterkste leerlingen het voor
touw en gaan zwakkere leerlingen achter
over hangen. Zo van: anderen knappen het
werk wel op. In het slechtste geval worden
alleen de sterkste leerlingen er beter van en
steken de zwakkeren niks op."
Of het voor iedereen werkt, hangt er vol
gens haar helemaal van af of alle leerlingen
worden aangemoedigd in actie te komen.
Met een duur begrip heet dat: 'positieve we
derzijdse afhankelijkheid'. Boons: „Kort ge
zegd gaat het erom dat alle leerlingen zich
op een prettige manier verantwoordelijk
voelen. Niet alleen die ene leerling die het
direct begrijpt."
Leraren op De Klimop betrekken alle kin
deren er bijvoorbeeld bij door nooit van te
voren te zeggen wie van hen wordt over
hoord. „Het gaat expres volstrekt willekeu
rig. We vinden het zelfs leuk daar een spel-
door Eefje Oomen
Teamwork
begint
op school
fat je een "ie"
In kleine groepjes aan
het werk op school, is
dat nieuwerwets? „Ab
soluut niet", zegt on-
derwijsadviseur Carel
van der Burg van CPS
uit Amersfoort. „Het
is eigenlijk al zo oud
als de mensheid. De
Grieken, de Romei
nen, de Joden die sa
men de Talmoed be
studeerden: allemaal
zagen ze door de eeu
wen heen de voorde
len van in kleine groe
pen lesstof doorne
men."
Wel is het zo dat het
zogenaamde 'coöpera
tief leren', zoals het in
de onderwijswereld
genoemd wordt, in de
jaren zestig van de vo
rige eeuw opnieuw
een opmars beleefde.
„Toen kwamen er
veel bedenkingen bij
het klassikale onder
wijs. Was dat wel de
beste methode? De le
raar die alle informa
tie over de leerlingen
uitgiet en de leerlin
gen die alleen maar
hoeven te luisteren en
te herhalen."
Een van de goeroes
van de 'nieuwe' vorm
van lesgeven, is de
Amerikaan Spencer
Kagan die de term
New Cooperative Lear
ning introduceerde
(www.kaganonli-
ne.com). Inmiddels
doen veel Nederland
se scholen aan groeps
gewijs leren. „Je treft
het op heel veel sites
als een soort onder
wijsvisie aan, maar
hoever leraren erin
gaan, hangt erg van
de instellingen zelf
af."
Het grootste misver
stand volgens Van der
Burg? „Dat mensen
denken dat die groep
jes heel vrijblijvend
zijn. Coöperatief leren
moet, om echt resul
taat te hebben, aan
strikte uitgangspun
ten voldoen. Zo moet
iedereen een gelijk
aandeel hebben."
Sara (11) en Wassim (10) van basisschool De Klimop in Rotterdam puzzelen tijdens een groepsles met
z'n tweeën op 'kilowoorden', foto Shody Careman, illustratie Hanco Kolk
