Bank herinnert aan puinhoop 17 oktober 1944
Landbouworganisatie LTO Nederland pleit voor Deltaplan
Juniorenteam
kustvissen bijna
helemaal Zeeuws
Alle asbestdaken moeten in 2024 weg
zijn. Landelijk wordt de noodklok geluid,
maar in Zeeland gaat het vrij vlot.
GOES De sanering van asbestda
ken die vooral op landbouwschu-
ren liggen, verloopt veel te lang
zaam. In 2024 moeten ze allemaal
vervangen zijn, maar dat lijkt on
haalbaar zonder een tempoversnel
ling.
Landbouworganisatie LTO Ne
derland luidde daarom deze week
de noodklok. Als de sanering van
asbestdaken doorgaat in het huidi
ge tempo, is er nog dertig jaar no
dig om alles vervangen te hebben.
Na branden in panden met
asbestdaken, zoals laatst bij de
verlaten discotheek De
Kaasboer in Biggekerke,
ontstaat ook altijd paniek.
En dat terwijl, constateert LTO Ne
derland, de kans op afspoeling
van verweerde asbestvezels van
daken met de tijd toeneemt. As-
bestdeeltjes zijn kankerverwek
kend. Na branden in panden met
asbestdaken, zoals laatst bij de ver
laten discotheek De Kaasboer in
Biggekerke, ontstaat ook altijd pa
niek.
Ko de Regt, secretaris van de
Zeeuwse tak van landbouworgani
satie ZLTO, herkent zich wel in
het beeld dat LTO Nederland
schetst. Het tempo mag wat hem
betreft ook wel opgeschroefd wor
den, maar met het saneren van as
bestdaken in Zeeland gaat het vol
gens hem helemaal niet zo slecht.
Verspreid over Zeeland was 1,25
miljoen vierkante meter land-
bouwschuur bedekt met asbestda
ken. Dat is te vergelijken met 250
voetbalvelden. Inmiddels is daar
van al meer dan 250.000 vierkante
meter vervangen via een collectie-
'In Zeeland zullen we
in 2024 wel een heel
eind op dreef zijn'
particuliere keuken,
uitgevoerd in beton en
eikenhout, voor wie van
KapelleT 0113 344 151
ve regeling van de ZLTO. En boe
ren nemen ook zelf sanering ter
hand.
We moeten onze
kinderen meege
ven wat er hier op
deze dag in 1944
gebeurd is", zei gedeputeerde
Ben de Reu van de provincie Zee
land zaterdag. Daarom werd een
herinneringsbank onthuld op het
17 Oktoberplein in IJzendijke.
De Reu en de Sluise wethou
der Jack Werkman halen de Cana
dese vlag van de herinnerings
bank af. De kinderen van basis
scholen De Schuttershoek en Mo-
lenbolwerk wachten op een te
ken. Dan roept een durver en
thousiast ]aaaa en laat zijn ballon
Ook in Zeeland moet er een
tandje bij. „Maar", voorspelt De
Regt, „we zullen wel een heel
eind komen." Hij verwacht dat
meer boeren tot sanering over
gaan, als 2024 dichterbij komt.
„Het vraagt ook nogal een behoor
lijke investering om daken te ver
vangen."
Overheden werken niet altijd
los. Al snel volgen de anderen en
klinkt er opgelucht gelach vanuit
het publiek. Even een speels mo
ment tijdens dit formele mo
ment. Aan de ballonnen hangt
een kaartje met het anonieme ge
dicht 'Een wereld zonder oorlog'
erop geschreven. „Dit plein ziet
er nu goed onderhouden uit,
maar schijnt bedriegt. Deze plek
zag er op 17 oktober 1944 heel an
ders uit. Verwoestingen, beschie
tingen, straten onder het puin,
brand, ontploffingen, bewoners
in doodsangst... Twee dagen later
werden we bevrijd door Canada,
maar tegelijkertijd vielen er tien
tallen doden en gewonden", ver
telt Werkman.
even goed mee, stelt LTO Neder
land. De Regt heeft daar in het
Zeeuwse niet over te klagen. Het
enige wat wel eens een punt van
discussie is, is hoe het nieuwe dak
eruit moet zien. De gemeenten
stellen eisen aan de landschappe
lijke inpassing.
Een (kleine) landelijke subsidie
komt eraan. De provincie geeft
Het is duidelijk dat de Tweede
Wereldoorlog nog steeds in de ge
dachten is van de 150 mensen die
vandaag aanwezig zijn. Een aan
tal draagt een klaproos op zijn jas
en zingt zachtjes mee wanneer
Muziekvereniging Geduld Over
wint de Canadese en Nederland
se volksliederen speelt. „We doen
dit om de bevolking wakker te
schudden. Mijn vader vertelde
'Nu mijn vader er niet meer is
en de verhalen over oorlog
gestopt zijn, zoek ik ze zelf
Jos van Merode, bevrijdingscomité
geld voor vervanging van asbestda
ken door daken met zonnepane
len. Alle beetjes kunnen helpen.
De Regt maakt zich overigens
meer zorgen over vervanging van
asbestdaken buiten de landbouw.
Wie had bijvoorbeeld het dak van
De Kaasboer in Biggekerke moe
ten vervangen? De Regt: „De eige
naar."
vroeger veel verhalen over de oor
log. Nu hij er niet meer is en de
verhalen gestopt zijn, ga ik juist
zelf naar ze op zoek", vertelt Jos
van Merode, lid van het Bevrij
dingscomité 17 Oktober IJzendij
ke. Ze gaat zo mee met de stoet
militaire voertuigen die een be
vrijdingsroute rijdt. De nieuwe
herinneringsbank is daar een on
derdeel van. De gemeente Sluis
telt drie routes die deel uitmaken
van de veertien bevrijdingsroutes
in Zeeland, met de Slag om de
Schelde en de Bevrijding als the
ma. De routes zijn onderdeel van
de Liberation Route Europe, die
loopt van de stranden van Nor-
mandië tot Berlijn.
Zeeland
bevelanden@pzc.nl
Tempo asbestsanering te laag
door Harmen van der Werf
Ko de Regt, secretaris ZLTO
iitn
door Gertie de Boey
Ben de Reu (links) en Jack Werkman onthullen de herdenkingsbank, onder toeziend oog van basisschoolleerlingen, foto Ronald den Dekker
PAGINA 16 17
