De bakken valle vee te vlug om
In liefdevolle herinnering
ZEELAND 13
Kort na een afscheidswals in haar broers
armen verliet Kitty de Wolf het leven.
Zus Matty denkt in weemoed terug.
Ieder jaar gooien we rozen in
de branding op haar sterfdag
vertelt Matty de Jong-de Wolf.
Haar een paar jaar jongere zus
Kitty overleed in 2006 na een
kort ziekbed. Ze werd slechts
43 jaar. „Kitty hield van rozen. De
keuze voor die bloemen was eigen
lijk vanzelfsprekend," vertelt Matty.
Glimlachend: „Wandelaars en jog
gers kijken wel eens vreemd op als ze
de rode en witte rozen in zee zien
drijven. Voor ons is het mooi, heeft
het een diepere betekenis. Soms heb
ben we die dag een prachtige zonson
dergang. Als er dan net een wolk
voor de zon schuift, denk ik, 'je bent
er bij hè Kitty'."
Kitty overleed na een ziekbed van
zes weken in het hospice in Middel
burg. In die korte tijd verloren haar
zus en broers hun levenslustige, im
pulsieve zus aan kanker.
Matty: „Kitty had een heel eigen
karaktertje. Als jong meisje ging ze al
aan de wandel. Wij woonden toen
nog in Vlissingen. Mijn ouders en ie
dereen helemaal in paniek. Dat be
greep ze niet. Ze was toch gewoon
een stukje gaan lopen. Ze zag geen ge
vaar. Was ook niet bang. Ze ging rus
tig wespen vangen en stopte die in
een potje. Dat ze gestoken kon wor
den, nee daar stond ze niet bij stil. Ik
was veel serieuzer. Kitty was een
stuk uitbundiger. Ook op de middel
bare school ging ze haar eigen gange
tje. M'n ouders moesten vaak op ge
sprek omdat ze school niet serieus ge
noeg nam.
We hadden wel een sterke band.
Zo'n zussenband. Zeker toen we vol
wassen waren, kinderen hadden. We
bespraken veel. Die gesprekken wa
ren soms heel intens. Diepgaand. Ze
was erg sociaal. Ze zou absoluut gaan
helpen bij de vluchtelingen. Maar ze
zou ook heel verdrietig zijn door alle
problemen en ellende daar omheen.
We hadden natuurlijk ook plezier.
Giebelen over van alles en nog wat.
Ze was heel impulsief. Ik wilde een
keer de hond uitlaten en zij wou
mee. Op haar pumps. Liep ze dwars
door zand, modder en gras op die ho
ge hakken... Ze was de enige blonde
in ons gezin. We noemden haar ook
wel liefdevol 'die witte'."
De zussen en broers De Wolf had
den een hechte band. „Dat bleek hele
maal toen Kitty ziek werd. Wij vorm
den toen echt een clan rondom haar
heen."
Vlak voor Kitty de diagnose kan
ker kreeg, zat ze al niet zo lekker in
haar vel herinnert Matty zich. „Ze is
jong getrouwd en kreeg twee kinde
ren. Een dochter en een zoon. Op een
gegeven moment wilde ze meer. Ze
had een administratieve opleiding ge
daan, maar dat was het niet voor
haar. Ze is toen een opleiding sociaal
pedagogisch werk gaan doen. Daar
verloor ze zich in. Het was voor haar
zo belangrijk dat goed af te ronden.
Ze werkte keihard. Toen ze eenmaal
haar diploma had, bleef dat zo. Ik had
het gevoel dat ze zich wilden bewij
zen. Dat ze wilde laten zien dat ze dit
heel goed kon. Haar huwelijk was in
middels gestrand. Zij en haar man
waren uit elkaar gegroeid. Ik vind het
knap hoe ze zich heeft ontwikkeld.
Maar ik heb wel het gevoel dat ze té
veel wilde.
„Ze vertelde me dat ze wat klach
ten had. Last van haar been en af en
toe moeite met praten. Dat was rond
de tijd van het WK in 2006. Na haar
vakantie sprak ik haar weer en ze ver
telde dat het niet goed ging op vakan
tie. Ze had bijna niets kunnen doen.
Ik heb toen mijn broers gebeld, ik
was echt geschrokken. Haar spraak
was ook veranderd. Uiteindelijk kon
ze toen snel naar een neuroloog. In
Amsterdam. Ik weet nog goed dat ze
me na afloop daarvan belde. Het was
14 juli. Zus, zei ze, 'ik heb gewoon
kanker. In mijn hersenen'. Dat woord
je 'gewoon', dat vergeet ik nooit
meer. Dat blijft me altijd bij."
„Wij zijn toen bij elkaar gekomen.
Haar kinderen, familie en vrienden.
Om te bespreken wat we moesten
doen. Met zijn allen hebben we haar
zo veel mogelijk verzorgd. Er was al
tijd iemand bij haar."
Ze valt even stil en pakt een foto.
Een stralende Kitty op een duinover
gang. Op de achtergrond een fraaie
zonsondergang. „Zo wil ik me haar
herinneren. Ze veranderde zo snel
die weken. Het is zo wreed. Ze kreeg
moeite met praten, kon niet goed
meer bewegen. Ze kon haar gevoe
lens, haar verdriet niet meer in woor
den kwijt. Dan kreeg ze buien. Gillen
en schreeuwen. Ja, wat wil je? Hoe
moest ze haar verhaal, haar emoties
kwijt. Haar liefde voor haar klein
kind. Daar genoot ze zo van. Ze wil
de alsmaar in bad. Dat werd een ob
sessie. Het hospice had toen geen
makkelijk bad. Dat hebben ze trou
wens later kunnen kopen. Van een
Kitty de Wolf
donatie van het bedrijf waar mijn
schoonzus werkt. Prachtig toch?"
„Kitty hield heel erg van het lied
'Dansen aan zee' van Bluf. Dat zong
ze vaak. Ik zie nog hoe mijn broer
haar in zijn armen nam en met haar
danste. Een afscheidswals in het hos
pice. Mijn jongste broer heeft het lied
op haar crematie gespeeld.
„Ik ben wel veranderd door haar
dood. In het begin voelde ik alles veel
intenser. Kleuren, geuren. Aan de an
dere kant was er dan ook een schuld
gevoel. Dat ik ergens van kon genie
ten terwijl mijn zus overleden was.
Waarom nog mopperen op dagelijk
se, onbelangrijke dingetjes? Dat ge
voel is nu wel minder. Ik denk dat ik
de dingen wel sterker ervaar.
Streektaal
Lang aode me in Zoetelande
en in eêl de gemeênte
Veere vuulnisbakken mee
in 't midden een wand,
wideu je het afval kon scheie en zö
wekelijks anbieë. Mè me moeste
mee in de vaert der volkeren en
noe ebbe me sinds een paer jaer
twi vuulnisbakken en kunne me
ons gescheie afval eêns per twi we
ken geve. Op zich wier dat wenne
en dat bliekt uut het feit, dat er vee
minder groene bakken stae dan de
zwarte, die d'n andere weke ore
angeboöie. Ik dienke, dat er minder
'gesorteerd' oordt. Je oorde wat
klachten over stank in die groene
bak.Vö ons uus is de verzaemel-
plekke van zö'n twaolf bakken en
meer nog dan de stank dienk ik,
dat de kwaliteit van de bakken an-
leiding is om 'aoles' mè in éên bak
te gooien. Over die kwaliteit ei de
krante, drek nae de anschaf, even
vol gestae. De bakken, wè rank en
slank, bin nie windbestendig en
valle vee te vlug om. As ze leeg
bin, ore ze een gevaer vö 't verkeer
en omgevalle volle bakken bin vö
de 'gewillige' oprumer. En as
alleên de deksels openwaoie is 't
ook nie echt leuk wan dan vliegt
de rommel soms ook aole kanten
op.
Nae kritische geluden van men
sen uut de durpen an de kust, wi
ao je de wind het beste voelt, bin
d'r wieze mensen vanuut de
gemeênte een onderzoek in he stel
le. Nae dat onderzoek is 't een stuit
stil gebleve. Het énige wat ik oorde
waere omvallende bakken as 't ard
waoide. En ik kan 't wete.
Ik dienke fantasere.dat de
verantwoordelijke mensen anvan-
kelijk, nae riep beraed over dit 'kop-
pienedossier' tot de volgende con
clusie kwaeme: Di was een keuze
tussen het verzwaeren of breeër
maeke van de bakken of het open
op rustig weer op de dag dat de
vuulnis wier ophaele. Omdat het
twide idee goekoper was, ei een
werkgroep een onderzoek inge
steld nè 'sturmen deu het jaere
êne' en di wier uutgerekend, da
me 48,3 weken per jaer onze bak
ken wekelijks zonder zurgen buten
konde zette. Vier keer zouwe ze
kunne valle. As je de bakken 's
ochens pas buten zette, was de
kans van omvallen nog kleiner.
Vö die vier 'sturmdaehen' ebbe
ze een oplossing angedrohe, a bin
ze t'r aol over eêns, dat het de
minst slechten is. Bie te arde wind
moete me onze bakken nè een
windluwe plekke brienge. En di
kriehe me nog voorlichting over
van oherand. Misschien moete me
nè Omroep Zeêland luustere en
dan ore dat het 'code rood' is, nie
vö smog of scheepvaert, mè vö
vuulnisbakken. En dan moetzon
der aerzelen, de dichtstbieziende
windluwe plekke gebruukt ore vö
de bakken. En wee je gebeênte, as
je d'r hin gehoor an geeft. Dan zao
je merke, dat de gemeênte aoltied
over ons waakt. Ik bin benieuwd,
wi ik nè toe za moete.
Dan za onze gemeênte zeker
groener ore. En ik za nog beter op
lette bie 't scheien van 't afval. Pas
kreeg ik nog een opmerking van ie
mand, toen ik een gebruukt thee
zakje in de groene bak dee. Oe of
het in m'n oöd aelde om dat te
doen! Ik moest de thee zelf bie de
compost doe, dat nietje, wat er an
zat, bie 't ouwe iesder, het touwtje
bie de vodden en het zakje wi de
thee inzat bie 't oud papier, net as
het zakje wi aoles inzat. Misschien
kriehe me d'r in de toekomst nog
wè een paer bakken bie. Ik ope;
windbestendige!
ZATERDAG 17 OKTOBER 2015
In deze rubriek praten mensen over
rouw en hoe het leven verder gaat.
door Annemarie Zevenbergen
Matty, Ronnie, Kitty en Leo (vlnr) de Wolf.
15 december 1962
31 augustus 2006
Hebt u ook mooie herinneringen aan
een dierbare, die is overleden?
We willen uw verhaal graag delen in on
ze rubriek 'In liefdevolle herinnering'.
U kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 0118-434003,
chefnieuws@pzc.nl
door Frans van der Heijde
Beluister de gesproken rubriek op
www.pzc.nl/streektaal
waren heel hecht
verlies,
