'Een huurverlaging, heerlijk. Die brief ga ik zeker
Brit probeert te verklaren waarom 'Nederlanders anders zijn'
Why the D utch
14 NIEUWS
Ons land groen? Vergeet het maar. De
Brit Ben Coates ontrafelt in zijn boek
deze en andere Nederlandse mythes.
Al die schone windmolens,
die ontelbare fietsen en dat
imago als ecologisch rolmo
del: ze maskeren een vuile
werkelijkheid. Want Nederland is ge
woon een industrieland. Per hoofd
van de bevolking is de C02-uitstoot
een van de hoogste in Europa.
Nederland heeft ook maling aan
de afspraken in Kyoto en braakt te
genwoordig juist meer koolzuurgas
in de atmosfeer met kolengestookte
centrales. Bah. En het komt heel
dichtbij als je nieuwe buurman met
een een boom omzaagt in zijn prach
tige tuin en daarna een tegelpad aan
legt door het bloemenperk. Om je
dan trots te melden: „Mooi, toch?"
Niet zo groen dus, dat koninkrijk van
Oranje.
„Het is een eerlijke liefdesbrief',
zegt Ben Coates (35). Ja, die ketting-
S II IS
zaagbuurman bestaat echt. Nee, dat
rigoureuze snoeiwerk verwachtte hij
niet en illustreert een bepaalde men
taliteit ten opzichte van natuur.
Misschien idealiseerde hij ons
land een beetje. Het land van zijn Ne
derlandse vrouw waar hij zo gek op
is. Maar dat betekent nog niet dat hij
het mooier gaat maken dan het is.
Dus schreef hij Why the Dutch are Dif
ferent. 'Waarom de Nederlanders an
ders zijn; een reis naar het verborgen
hart van Nederland'.
Vijfjaar woont Coates, voormalig
adviseur en lobbyist van de Britse
Conservatieve Partij, inmiddels in
Rotterdam.
De havenstad is zijn thuisbasis als
hij door Afrika reist voor een NGO
die arme boeren aan landbouwwerk
tuigen helpt. Gisteren belde hij uit
Malawi, vrijdagavond is hij 'thuis' en
presenteert hij zijn boek voor het
eerst in Nederland, bij boekhandel
Donner in Rotterdam.
Zijn ontdekkingsreis naar het ver
borgen hart dateert van 2013. Coates
ontmoette een volk van 'gezonde,
creatieve, nieuwsgierige, vriendelijke,
mondige' mensen die altijd bereid
waren even te kletsen met de vreem
deling en altijd klaarstonden voor
vrienden.
Het 'mythische' evenwicht tussen
werken en leven hadden ze hier ge
vonden, constateerde hij. Nederlan
ders werken minder hard dan Engel
sen maar verdienen meer. En ja, ze
zijn ook wat onbeleefder dan de Brit
ten. Nederlanders dringen voor, pra
ten 's nachts keihard onder je raam,
toeteren 's ochtends vroeg als ze een
vriend komen ophalen of likken hun
vingers af bij het eten. 'Ik had nooit
gedacht dat je kon praten met een
mond vol soep, maar het lukt als je je
hoofd maar ver genoeg achterover
doet', schrijft Coates.
'Nederland is
nog steeds
het meest
tolerante land
in Europa.
Ik word hier
graag oud'
Ons 'vieze geheim' kan hij wel verkla
ren. Met 17 miljoen op een kluitje en
toch leidend zijn in tal van economi
sche sectoren: dat kan niet zonder ha
vens, zware industrie, kassen en ver
stedelijking. Natuur was hier altijd
strijden tegen het water. Natuur is al
tijd bijzaak geweest, constateert Coa
tes. Liever tegels in de tuin dan een
bed wilde bloemen. In Engeland den
ken ze precies omgekeerd.
Er valt dus wel wat uit te leggen.
Aan argeloze bezoekers maar mis
schien ook aan de Nederlanders zelf.
En dat doet Coates met verve. De ti
tel van zijn boek slaat zowel op waar
om Nederland volgens hem zo ver
schilt van andere Europese landen,
maar ook op de keerzijde van het cli
chébeeld van windmolens, klompen,
hoeren en koffieshops.
Het land achter de dijken heeft
meer te bieden en verandert ziender
ogen, zegt Coates. „In de vijfjaar dat
ik hier woon, zie ik het gebeuren. De
economische crisis heeft overheids
diensten aangetast en ook de manier
waarop mensen tegen de politiek aan
kijken is snel veranderd. De vluchte-
lingencrisis laat nu de grenzen van to
lerantie zien. Nederland is niet meer
wat het wilde zijn."
Ironisch is volgens Coates de ti
ming van dat alles. Want nu juist lan
den als de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië Nederland gaan na
volgen als het gaat over homorech
ten, cannabis en euthanasie, gaat het
gidsland zelf zijn geprezen liberale
wetgeving omkeren.
„Er gaat een schok door het land
omdat Nederland tot het jaar 2000
zo'n welvarend land was waar de gro
te problemen eigenlijk aan voorbij
gingen. Nu is dat minder en is er die
harde confrontatie met de complica
ties van immigratie, klimaatverande
ring en economische crisis. En dat al
lemaal tegelijk."
Fascinerend om te observeren,
maar geen reden tot overdreven pessi
misme. Coates: „Ondanks de uitda
gingen is het nog steeds het meest
vreedzame en tolerante land in Euro
pa. De levensstandaard is hier hoog.
Ik word hier graag oud."
De Utrechtse Tosca de Jong (30)
woonde nog geen twee weken in
haar nieuwe huurappartementje
van woningcorporatie Mitros aan
de rand van de Utrechtse binnen
stad toen er vorige week een brief
van de woningcorporatie op de
mat plofte. Haar netto huur wordt
per 1 oktober verlaagd van 618 eu
ro naar 544 euro. „Ik dacht: dit
kan niet waar zijn. Wanneer maak
je zoiets tofs nu mee? Altijd krijg
je brieven dat het weer duurder
wordt." Ze had weken gezocht
naar een woning. „Wat je tegen
komt in de vrije sector in Utrecht
is ongelooflijk. Huren van wel 800
euro en dan nog schimmel in
huis. Ook dit appartement vond
ik duur. Nu, na de huurverlaging,
vind ik de prijs redelijk voor een
appartement van 46 vierkante me
ter. De locatie is super, maar het is
gebouwd in de jaren '50. Je hoort
de buurman niezen."
De Utrechtse woningcorporatie
Mitros (30.000 huizen) is een van
de corporaties die aan de hand
van de nieuwe huurregels zelf de
nieuwe maximale huurprijs van
woningen berekende. Ruim 1.800
huurders krijgen een huurverla
ging. Gemiddeld daalt de huur bij
Mitros volgende maand met vijf
tientjes, met uitschieters tot wel
200 euro per maand.
De WOZ-waarde van de wo
ning - de waarde van woningen
vastgesteld door de gemeente -
telt in het nieuwe stelsel mee met
de puntentelling. Corporaties mo
gen daarnaast geen extra punten
meer tellen voor huizen in gewil
de wijken.
De Utrechtse De Jong zag haar
huur dalen. Ze had wél mazzel.
Haar broer Robin die in een iden
tiek appartement woont, heeft
een huur van 595 euro en dat be
drag viel een paar tientjes onder
de maximale huurgrens. Daardoor
hoeft zijn huur niet herberekend
te worden en krijgt hij dus geen
verlaging. Volgens Mitros komt
dat doordat de woning een ander
energielabel heeft. Ook daar wor
den punten voor gegeven, en
komt hij dus duurder uit. „Mijn
broer gaat het narekenen. Want
De Utrechtse woningcorporatie
Mitros is een van de
corporaties die zelf alvast de
nieuwe huurprijzen berekende
het blijft gek dat je huur twee tien
tjes te laag is om voor een verla
ging van 74 euro in aanmerking te
komen."
De Woonbond roept huurders
op om zelf tot actie over te gaan.
Ze kunnen zelf een check doen op
de site van de huurcommissie of
een verzoek indienen bij de ver
huurder. Als die verhuurder niet
thuisgeeft, kunnen ze altijd nog
een procedure starten bij de huur
commissie om zo een huurverla
ging af te dwingen.
Wie een huurverlaging krijgt
en huurtoeslag ontvangt, moet
zich overigens niet rijk rekenen.
De toeslag zal ook dalen, al blijft
er altijd een voordeeltje.
De Jong weet al wat ze gaat
doen met haar meevaller van
bijna 900 euro per jaar. „Lekker
op vakantie!"
Emeritus hoogleraar Volkshuis
vesting Hugo Priemus aan de TU
Delft verwacht dat weinig corpora
ties heel actief aan de slag gaan
'Eerlijke liefdesbrief
aan een gek landje
door Bob van Huët
Into the
Hidden Heart of
the Netherlands
COATESm
illustratie Mark Reijntjens
door Natasja de Groot
en Ton Voermans
UTRECHT. Duizenden huurders in
Nederland kregen deze maand een
ongewone brief: uw maandelijkse
huur wordt verlaagd. „Dit is echt
een brief die ik inlijst, zo een krijg
ik nooit meer."
