Hoe vrijzinnig is Zeeuws protestantisme?
ZEELAND 15
Dnnikenwerk
Keuzestress
„Naar welke film gaan we?" Vlissingen was weer tien dagen lang dé filmstad van Nederland. Vele schrijvers, actrices en regisseurs liepen er rond,
maar vooral duizenden bezoekers. Zij konden zich tijdens Film by the Sea laven aan het royale aanbod bijzondere films die wellicht nimmer meer in
Nederland worden vertoond, foto Lex de Meester
Op de vraag hoe 'strikt'
protestanten in Zee
land zijn, weet iemand
van buiten de provin
cie geheid een antwoord. Het ima
go van Zeeuwse protestanten is
dat zij zo stevig zijn, als de klei
waaruit zij zijn getrokken. Ik be
twijfel of dat klopt. Natuurlijk
zijn er gemeenten waar de SGP
een flinke vinger in de pap heeft.
Des te meer SGP'ers, des te meer
gelovigen die zwaar in de leer
zijn.
Dat wil zeggen dat zij veelal ge
loven dat de Bijbel letterlijk waar
is en dat God almachtig, rechtvaar
dig is en voor wie Hij uitverkiest
genadig is. Naar overtuiging van
bevindelijk gereformeerden, zijn
dat er niet zoveel. Het aantal gelo
vigen wordt ook steeds minder.
Landelijk noemt 49,2 procent van
de Nederlandse bevolking zich
niet godsdienstig, in Zeeland gaat
het om 4ö„5 procent van de bevol
king. De meerderheid van de
Zeeuwen is christelijk, 5,7 procent
belijdt andere wereldgodsdien
sten. Zo'n 26,4 procent bezoekt re
gelmatig (1 x per maand) een gods
dienstige bijeenkomst. Daarmee
staan we in de statistieken lande
lijk weer wel op nummer 1. Wie
wat aan godsdienst doet is daarin
min of meer trouw.
Nu de vrijzinnigen. Kenmer
ken van vrijzinnigheid zijn min of
meer omgekeerd aan die van wie
'zwaar in de leer' is. Al beschrijft
Meerten ter Borg, emeritus hoog
leraar, dat vrijzinnigheid vooral
een mentaliteit is. „Het is een
mentaliteit die zich kenmerkt
door een open, kritische houding
ten aanzien van de traditie waarin
men nu eenmaal staat, zonder die
traditie los te willen laten en die
gepaard gaat met tolerantie ten
aanzien van andermans traditie."
De een zal bij traditie christen
dom invullen de ander wat luchti
ger christelijke spiritualiteit. In
Zeeland kreeg de vrijzinnige of
'moderne richting' in de theologie
tussen 1850-1880 voet aan de
grond. Historisch-kritisch Bijbel
onderzoek en acceptatie van we
tenschap als bron van kennis, gin
gen daarin samen met waardering
van het individuele geweten en Je
zus als voorbeeldfiguur. In de Ge
schiedenis van Zeeland lees ik dat
vanaf i860 moderne predikanten
stonden in Middelburg, Zierikzee
en Tholen en twee van de drie
Goese predikanten waren mo
dern. Óp Schouwen kwamen vrij
zinnige voorgangers in Zonnemai-
re, Ouwerkerk en Renesse-Noor-
dwelle en van Zeeuws-Vlaande-
ren word gezegd dat er een 'vrij
zinnige geest' heerste. Afgaand op
de statistieken nam hun aantal in
de twintigste eeuw heel hard af.
Net zoals landelijk. Maar, daar zit
een addertje onder het gras. Wie
vrijzinnigheid als mentaliteit ziet,
realiseert zich dat de ondogmati
sche gelovigen niet bij kerken ge
registreerd zijn. Misschien we
melt het hier wel van de vrijzinni
gen. De Vereniging van Vrijzinnig
Hervormden Middelburg houdt
ter gelegenheid van het 120 jarig
bestaan op 3 oktober een sympo
sium, waar tot uiting komt dat
vrijzinnigheid springlevend is,
voor wie erin gelooft.
Een uitgebreide versie van de column
en een overzicht van de kerkdiensten
voor zondag staan op
www.pzc.nl/monnikenwerk
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 2015
Kek!
door José Baars
