Topman Winterkorn weg bij
Volkswagen. Miljardenboetes en
claims dreigen na fraude.
6 NIEUWS
DIESELSCHANDAAL
'Volkswagen is
als familielid dat
iets fout deed'
WOLFSBURG. Als blijkt dat je je ei
gen klanten en overheden in de
hele wereld bewust bedriegt, heb
je als bedrijf een probleem. En als
je dan ook nog zelf de marktleider
bent in een hele belangrijke indus
trie, is dat probleem nog veel, veel
groter. De problemen waarin
Volkswagen door de 'dieselgate' is
beland, zijn amper te overzien.
Het eerste slachtoffer is topman
Martin Winterkorn, die gistera
vond zijn ontslag indiende. Zon
dag bleek dat de oerdegelijke Duit
se autofabrikant software bewust
zo heeft afgesteld dat elf miljoen
zogenaamd schone dieselauto's
heel weinig smogveroorzakende
stoffen uitstoten als ze aan testap
paratuur worden gekoppeld. Tij
dens normale ritjes belanden wel
veertig keer zo veel van die stik
stofoxides in de lucht.
Olieramp
Aan de gevolgen van dat bedrog
zou Volkswagen - dat 539.000
werknemers heeft- weieens on
derdoor kunnen gaan, verwacht
Kitty Koelemeijer, hoogleraar Mar
keting aan Nyenrode Business Uni
versiteit. De dieselgate is volgens
haar veel schadelijker dan recente
schandalen bij grote bedrijven zo
als de terugroepacties bij Toyota
of de olieramp op het boorplat-
form van BP. „Vaak komen bedrij
ven er tot op zekere hoogte mee
weg dat ze even de regie zijn verlo
ren, of dat apparatuur het heeft be
geven. Maar Volkswagen heeft dit
opzettelijk, planmatig gedaan. Dat
is fraude. Een heel serieuze zaak."
Dat blijkt ook uit de reactie van
beleggers: Volkswagen zag op de
beurs in twee dagen tijd eenderde
van zijn waarde verdampen. Het
bedrijf heeft 6,5 miljard euro opzij
gezet om de schade te dekken,
maar dat is waarschijnlijk bij lan
ge na niet genoeg. Er hangt een
boete van maximaal 16 miljard eu
ro boven het hoofd, opgelegd door
de Amerikaanse milieuwaakhond
EPA, evenals een strafrechtelijk
onderzoek. Claims van klanten,
dealers en andere partijen die
schade ondervinden, komen daar
nog bovenop. Daarbij loopt het be
drijf omzet mis, alleen al doordat
de productie van dieselmodellen
in de VS voorlopig is stilgelegd.
Zenuwachtig
Koelemeijer: „In zo'n situatie
komt een bedrijf onder giganti
sche druk te staan. Leveranciers
worden zenuwachtig over de mil
jardenclaims en willen hun geld
sneller hebben. Het vertrouwen
van klanten in het wereldmerk
heeft een knauw gekregen. Con
currenten zullen proberen van die
crisis te profiteren en hun markt
aandeel te vergroten."
Ook de politieke goodwill van
het concern, dat bekend stond als
bedrijf dat zijn maatschappelijke
verantwoordelijkheid nam, is als
sneeuw voor de zon verdwenen.
Hoewel niet is aangetoond dat
ook andere fabrikanten sjoemelen
met milieutesten van uitlaatgas
sen, raakt het schandaal de hele
auto-industrie, een belangrijke
economische motor. De degelijke,
betrouwbare reputatie van de
Duitse techniek staat op het spel.
Vandaar dat bondskanselier An
gela Merkel zich persoonlijk met
de kwestie bemoeit. Een onder
zoekscommissie van het Duitse
verkeersministerie is op Volkswa
gen-hoofdkantoor in Wolfsburg
neergestreken. De Europese Com
missie eist dat de zaak tot de bo
dem wordt uitgezocht.
Volkswagen probeert de schade
te beperken door openheid te ge
ven. „Ik ben verbijsterd dat wange
drag op zo'n grote schaal mogelijk
was bij de Volkswagengroep", zei
bestuursvoorzitter Winterkorn
gisteren bij zijn aftreden. „Als top
man neem ik de verantwoordelijk
heid voor de onregelmatigheden
die gevonden zijn in dieselmoto
ren." Met zijn vertrek zegt hij de
weg vrij te maken voor 'een frisse
start'. Hij ontkende dat hij zelfs
iets van doen heeft gehad met het
geknoei met de uitstootwaarden
van dieselauto's. De voltallige raad
van bestuur van VW komt mor
gen bijeen om de opvolging van
Winterkorn te bespreken.
Herstructurering
Het bedrijf moet worden opge
schud, stelt directeur Ferdinand
Dudenhöffer van het Center Auto
motive Research (CAR) van de
universiteit Duisburg-Essen, die
afgelopen dagen in zo'n beetje alle
Duitse media opdook. Een her
structurering is volgens hem de
enige manier voor het bedrijf om
uit de crisis te komen. En dat
moet gaat verder gaan dan nieuwe
naambordjes op de deuren van al
le medewerkers die bij de fraude
betrokken zijn, stelt Koelemeijer.
„Volkswagen zal elke gelegenheid
moeten aangrijpen om uit te leg
gen waarom dit probleem zich in
de toekomst niet meer kan voor
doen. Vertellen wat ze goed doen,
met welke innovaties ze bezig
zijn. En dan maar hopen dat men
sen ernaar willen luisteren."
Als het concern financieel niet
aan de dieselgate onderdoor gaat,
zou het met de reputatieschade
volgens haar wel eens mee kun
nen vallen. „Het bedrijf VW heeft
zich onbetrouwbaar getoond door
te frauderen, maar de auto's zelf
zijn nog steeds veilig. Hoe zwaar
de nasleep zal zijn, hangt ook af
van of er nog meer lijken uit de
kast komen."
'Volkswagen moet elke
gelegenheid aangrijpen
om te vertellen wat wél
goed gaat. En dan hopen
dat mensen luisteren'
Ze staan al dagen op met het
slechte nieuws over Volkswagen
en gaan ermee naar bed, Grietje
en Sije van der Laan uit het Frie
se Veenwouden. „Normaal lees
ik in de krant eerst de familiebe
richten. Nu grijp ik meteen naar
de verhalen over Volkswagen",
zegt Grietje. Al 41 jaar lang rijdt
het echtpaar in een Volkswagen
Golf. In december kochten ze
nog een nieuwe: de Business
Edition. Mochten ze die ooit in
ruilen, dan wordt het wéér een
VW. „Deze fraude is natuurlijk
geen reclame. We zijn er echt
van geschrokken. Maar dat wil
niet zeggen dat we VW nu vaar-
wel zeggen. Als een familielid
iets doet dat niet door de beugel
kan, accepteer je dat. Zo voelt dat
ook met Volkswagen." Waar dat
gevoel vandaan komt? De auto
heeft hen nooit in de steek gela
ten. „En hij is mooi van vorm. Je
kunt er alles in kwijt." Ze zijn pas
nog in Wolfsburg bij de fabrieken
geweest. „Ik geloof niet dat zo'n
mooi bedrijf omvalt. Dat kan ik
me niet voorstellen."
door Annemieke van Dongen
Grietje en en Sije met hun zevende Volkswagen, foto Karei Zwaneveld
