Braziliaanse bedrijvengoeroe predikt 'industriële democratie'
24 ECONOMIE
Bazen moeten meer vertrouwen
op hun personeel. Dat is het
credo van de Braziliaanse
ondernemer Ricardo Semler:
Innovatie brengt nieuwe leiders.'
Aldi gaat muziek
streamen
AH bedekt
tabak in winkels
Kop zoekt pop
Economie Italië
gaat vooruit
Hij is voor velen de gedroom
de baas. Werknemers moe
ten volgens hem zelf hun sa
laris, werktijden en coördi
natoren kunnen kiezen. Het lijkt een
utopie, toch werkt sociaal innoveren.
Zo heeft de Braziliaanse ondernemer
Ricardo Semler zelf bewezen.
Nadat hij op z'n 20e zijn vaders ma
chinebedrijf had overgenomen en een
paar jaar later overwerkt raakte, be
sloot hij zijn medewerkers meer vrij
heid en verantwoordelijkheid te geven.
Met die 'nieuwe' leiderschapsstijl wist
Semler het bedrijf te laten floreren: het
groeide uit van een klein bedrijf tot
een conglomeraat met duizenden werk
nemers. Gisteren gaf hij een lezing in
Noordwijk.
„De meeste bedrijven worden heel hië
rarchisch geleid. Onze hele wereld is
gebouwd op een piramidestructuur.
Dat is al eeuwen zo. De verandering
gaat heel langzaam. Maar het begint er
mee dat leiders zich eerst bewuster
worden van hun manier van leidingge
ven."
„Organisaties worden vaak geleid door
een bepaald type mens. Dat is iemand
die prestatiegericht is en sterk gericht
op het verkrijgen van meer macht. Er
vindt een soort natuurlijke selectie
plaats in de race naar de top. Mensen
die een bedrijf het beste kunnen lei
den, zijn vaak niet degenen die op de
top belanden. Zij maken tijdens hun
carrière andere keuzes, bijvoorbeeld
om meer tijd met hun kinderen door
te brengen, meer vrije tijd te hebben of
ze voelen zich niet prettig bij een
machtsstructuur. Zachte of gevoelige
mensen kom je maar zelden tegen als
leider."
„Leiders willen zolang mogelijk vast
houden aan hun positie. En dus zullen
ze niet gauw aan hun werknemers vra
gen wat zij van bepaald beleid vinden.
Ook krijgen ze liever geen kritiek. Zij
delen liever orders uit. Dat zijn ze ge
wend, dat heeft ze in het verleden suc
ces opgeleverd. Dat het niet altijd pro
ductiefis, willen ze niet zien of horen.
Om op een andere manier leiding te
gaan geven, vraagt moed. Directeuren
zullen concessies moeten doen. Dan
wordt hun functie minder belangrijk
of zelfs overbodig. Dat betekent dat ze
moeten openstaan voor de inbreng van
anderen. Dat brengt angst teweeg en
die angst houdt verandering tegen."
„Neem het geval van Volkswagen, nu
heel actueel. Frauderen met software
om de milieutesten te kunnen halen, is
direct terug te voeren op de heersende
mentaliteit om meer, meer, meer te be
reiken. Meer autoverkoop, meer winst,
meer marktaandeel, meer bonussen.
Het gaat over de kortetermijncijfers, de
effecten op de lange termijn voor de
mens en het milieu doen er niet toe."
„Volkswagen had niet hoeven te
frauderen als het innovatie had om
armd. In plaats daarvan heeft de di
rectie willen vasthouden aan het
oude en vertrouwde. Het vertrek
van de directeur (topman Martin
Winterkorn heeft gisteren zijn ont
slag bekend gemaakt, red.) zal daar
geen verandering in brengen. En
meer bedrijven zullen net als Volks
wagen een loopje met de regels ne
men, omwille van groei."
„Nee, dat weet ik zeker. Dan waren
er honderden mensen opgestaan
die hadden gezegd: dit kan niet, dit
druist in tegen onze principes, te
gen ons verantwoordelijkheidsge
voel. We zijn zestien keer kleiner
dan dat we hadden kunnen zijn als
we het niet altijd zo nauw hadden
genomen met de regels. Maar stel je
zelf ook de vraag: bij wat voor be
drijf zou jij liever willen werken?"
„Bij jonge en innovatieve bedrijven
zie je dat het er heel anders aan toe
gaat. Daar krijgen medewerkers al
meer vrijheid en verantwoordelijk
heid. Dat draagt bij aan vooruit
gang en vernieuwing."
Supermarktketen Aldi gaat in
Duitsland de concurrentie aan
met muziekstreamingsdiensten
als Spotify, Deezer en Apple Mu
sic. De prijsvechter verkoopt er
vanaf vandaag abonnementen op
Aldi Life. Daarmee kunnen klan
ten voor een kleine 8 euro per
maand ongelimiteerd muziek luis
teren. Aldi werkt hiervoor samen
met online muziekaanbieder Nap
ster en computerbedrijf Medion,
een onderdeel van Lenovo dat al
langer consumentenelektronica le
vert. De luisteraars krijgen toe
gang tot het gehele muziekaanbod
van Napster. Het is niet bekend of
en wanneer de nieuwe muziek
dienst ook naar Nederland komt.
De proef van Albert Heijn om in
vijftien winkels tabak niet langer
zichtbaar te presenteren, is posi
tief ontvangen. Zo is KWF Kanker
bestrijding blij met het initiatief,
terwijl staatssecretaris Martin van
Rijn (Volksgezondheid) zijn waar
dering uitsprak. In de vestigingen
worden verschillende vormen van
afdekken getest zoals gesloten deu
ren, lamellen en automaten. Moe
derconcern Ahold wil 'ervaren'
wat voor klanten en medewerkers
het beste werkt. Het resultaat
deelt AH met het Centraal Bureau
Levensmiddelenhandel (CBL).
KWF stelt dat AH een voorbeeld
functie vervult bij de bescher
ming van kinderen tegen tabak.
De Italiaanse economie kruipt wel
iswaar eindelijk uit het dal, maar
het herstel verloopt langzaam.
Door de zwakke loonontwikke
ling en de hoge werkloosheid
blijft de binnenlandse vraag onder
druk staan. Dat meldde kredietbe
oordelaar Standard Poor's
(S&P). Italië heeft een recessie ach
ter de rug die 3,5 jaar heeft ge
duurd. Sinds begin dit jaar werd
de weg omhoog ingezet. Maar het
herstel verloopt trager dan in om
ringende eurolanden, aldus S&P.
Hoewel de export van Italië aan
trekt, is volgens de kredietbeoorde
laar een sterke stijging van de in
vesteringen nodig om een duur
zaam herstel mogelijk te maken.
door Natasja de Groot
Leiders staan in de rij om uw succesver
haal te horen. Hoe enthousiast ze ook uit
de zaal komen, ze nemen uw methode
maar mondjesmaat over. Is dat soms niet
frustrerend?
En wat is die manier van leidinggeven?
En die mensen die de top wel hebben be
reikt, geven hun plek niet zomaar op...
Dus we hoeven voorlopig nog geen grote
omslag te verwachten?
Zou deze affaire bij Volkswagen niet iets
positiefs teweeg kunnen brengen: een an
dere manier van leidinggeven of een ver-
'Stop de race
naar meer
en groter'
Ricardo Semler, giste
ren op het strand in
Noordwijk: „Om op een
andere manier leiding
te gaan geven, vraagt
moed."
foto Dingena Mol
snelde gang naar elektrische auto's?
Zou zoiets bij uw bedrijf kunnen ge
beuren?
Medewerkers hebben hun banen en
bazen lang niet altijd voor het uitkie
zen?
Is het niet een risico dat die bedrijven
ook hiërarchischer naarmate ze
ESSEN
ZAANDAM
XITANG. Een medewerker van een speelgoedfabriek stopt net gemaakte
poppenkoppen in dozen. De productie van poppen en ander speelgoed is
de afgelopen maanden gekelderd. De krimp geldt voor de hele industrie
van de op een na grootste economie ter wereld, foto Kevin Frayer/Getty
LONDEN
