f
•J" p
y
y
40
Brussel dreigt Fiat, Ikea en Coca-Cola te weren
Komt prestigieus plan wel op tijd voor Jakarta?
ÈWë
m
24 ECONOMIE
m
m
tail
c
aterbouw-
kundig in
genieur
Victor Coe-
nen wijst
naar het
krijtstreepje bovenaan de deur
van een woonhuis. Tot daar steeg
met kerst het wassende water van
uit de Baai van Jakarta. De nood-
wering, slechts twee stappen ver
wijderd van de woonhuizen staat
op springen. „De levens van mil
joenen mensen worden be
dreigd."
Om de miljoenen bewoners
langs de kust te beschermen is
een Indonesische afsluitdijk be
dacht in de vorm van een natio
naal symbool: de mythische Garu-
davogel. Nederlandse ingenieurs
ontwierpen de deltawerken. Coe-
nen van Witteveen+Bos, een van
de ingenieursbedrijven die na
mens de Nederlandse overheid
aan de kustbescherming werkt,
noemt het een waterbouwkundig
hoogstandje.
Op het mythische wezen, half
mens-half adelaar, moet straks, als
het doorgaat, het 'Manhattan van
Jakarta' verrijzen met kantoren,
luxe appartementen en winkelcen
tra. Stedelijke activisten noemen
het project megalomaan. Het
stadsbestuur twijfelt. De kosten
van het prestigeproject worden ge
schat op 40 miljard dollar.
In 2025 zouden de deltawerken
klaar moeten zijn. De vraag is of
metropool Jakarta dan al niet in
een stinkend zoutwatermoeras is
weggezonken.
Al is de Nederlandse ingenieur
een groot voorstander van de del
tawerken, toch adviseert hij de In
donesische regering nu eerst de
'minder sexy' noodzeewering te
verbeteren. De renovatie staakte
een jaar geleden omdat het bud
get op is. Water sijpelt overal door
de broze muur van cement.
Ondertussen zakt de stad in ra
zend tempo, ieder jaar zo'n 25 cen
timeter. In de villawijk aan de
Baai van Jakarta is dat goed zicht
baar. Coenen wijst naar de jacht
haven. „Hun boten liggen al hoger
dan hun huis." De hoofdstad kent
nauwelijks drinkwaterbedrijven.
27 miljoen huishoudens pompen
dagelijks grondwater, waardoor de
stad bijna zienderogen daalt.
De vissers achter de noodwe-
ring zitten als ratten in de val. Ze
wonen inmiddels drie
meter onder de zeespie
gel. Het water vanuit de
rivieren stroomt al lang
niet meer automatisch
de zee in nu die hoger
ligt dan het land. Joe
kels van gemalen
draaien overuren. Er
staan er zes. „We heb
ben er minstens tach
tig nodig", stelt een
sombere Coenen.
In de overvolle stad
is geen ruimte meer
voor bouwwerken die het
de water moeten tegenhouden. In
het 'Pluitmeer' in Noord-Jakarta
halen drijvende kranen met hun
grijparmen een voor een de plas
tic zakjes eruit. Tot een jaar gele
den stond hier nog een van de
grootste sloppenwijken. De bewo
ners zijn verjaagd. „Deze stadsme-
ren hebben we te hard nodig om
De noodwering staat
op springen. 'De levens
van miljoenen mensen
worden bedreigd'
Veertien multinationals en hun
lobbyisten hangt de strafmaatre
gel boven het hoofd omdat ze wei
geren een parlementaire onder
zoekscommissie te woord te
staan. De commissie stelt een on
derzoek in naar belasting- en brie
venbusconstructies die multinatio
nals in staat stellen tientallen tot
honderden miljarden aan belas
ting te ontwijken. Ze schuiven
net zo lang met hun winsten tot
de belasting verwaarloosbaar is.
De parlementariërs hebben spe
ciale belangstelling voor de regel
geving en de handelswijze van
multinationals in Luxemburg, Ier
land en Nederland (met name de
Zuidas), maar nemen in principe
alle landen onder de loep.
De onderzoekscommissie pikt het
niet dat multinationals niet ko
men opdagen en vraagt in een
brief aan parlementsvoorzitter
Martin Schulz de betrokken multi
nationals per meteen de toegang
tot het parlement te ontzeggen.
„Juridisch kunnen we ze niet
dwingen naar ons toe te komen,
maar door hun accreditatie in te
trekken maken we wel duidelijk
dat hun gedrag onaanvaardbaar
is", aldus de Franse oud-minister
en voorzitter van de onderzoeks
commissie Alain Lamassoure.
De bedrijven zouden hun lob
bymogelijkheden verliezen. La
massoure wil samen met de rege
ringen en parlementen van lidsta
ten zien hoe het parlement in de
toekomst bedrijven wel kan dwin
gen te komen. „In elk geval is dit
voor hen geen beste reclame."
De onderzoekscommissie is in
het algemeen slecht te spreken
over haar informatievoorziening.
Gisteren nog vroeg ze honderden
pagina's en gespreksnotulen op
over belastingafspraken met be
drijven. Dit soort afspraken in
Luxemburg, veelal gemaakt onder
het langdurige bewind van huidig
commissievoorzitter Juncker als
premier, waren de directe aanlei
ding voor het parlementaire on
derzoek. Juncker werd gisteren ge
hoord, maar greep die gelegen
heid vooral aan om op te sommen
hoe hij als premier altijd vocht
voor Europese belastingharmoni
satie. De commissie is niet tevre
den met zijn opstelling.
door onze correspondent
Wilma van der Maten
De kosten van
het prestigieuze
Garuda-project
worden geschat
op 40 miljard dollar
Victor Coenen ingenieur
door Frans Boogaard
BRUSSEL. Ikea, Walmart, Barclays,
Coca-Cola, Fiat, McDonald's, Face-
book en Google dreigt de toegang
tot het Europese Parlement te wor
den ontzegd.
