Optimisme is volkomen onterecht
'Belang wordt zwaar overschat'
ECONOMIE 25
VS dat ze er samen uit moeten ko
men. „We moeten loskomen van
het mantra 'wij' en 'zij'. Als be
langrijkste bondgenoten zijn we
veroordeeld tot elkaar", stelt Chris-
tiaan Leffler, directeur van de
EEAS, de diplomatieke dienst van
de EU. Politiek adviseur Bergsten
denkt er hetzelfde over. „We blij
ven eikaars voornaamste bondge
noot." Het is een band die Ameri
ka de laatste tien jaar als te van
zelfsprekend heeft gezien, stelt
hij. Maar de opkomst van China
en Poetin is dat veranderd. Be
denk goed dat handelsverdragen
voor de VS altijd meer om geopoli
tiek gaan dan om economie. We
moeten onze band met de EU ver
sterken. TTIP is de manier."
Na een moeilijk halfjaar ligt
TTIP volgens diplomaten van
Europa en de VS helemaal op
koers. „Eind dit jaar willen we
een concept-overeenkomst heb
ben", beloofde de Amerikaanse
hoofdonderhandelaar Dan Mul-
laney half juli. „We moeten
TTIP afkaarten voordat het presi
dentschap van Obama afloopt."
Het echte verhaal is dat geen en
kele betrokkene in Brussel én
Washington gelooft dat dat haal
baar is. Volgens zijn voorganger,
oud-onderhandelaar Shaun Don-
nely, zijn Mullaney's woorden
codetaal voor 'laten we minder
ambitieus zijn'. Donnely: „Euro
pa en VS zijn nog niet eens op
de helft met de onderhandelin
gen, schat ik."
Allereerst is de kritiek op TTIP
in Europa enorm gegroeid. On
der druk van actiegroepen eist
het Europarlement wijzingen in
de omstreden ISDS-regeling.
Die geeft multinationals het
recht om lidstaten buiten de
rechter om voor een arbitrage
hof te slepen bij onwelgevallige
overheidsbesluiten. Het Ameri
kaanse grootkapitaal krijgt daar
door vrij spel in Europa, vrezen
critici. „Een deel van het EP
staat niet alleen kritisch, maar
zelfs vijandig tegenover han
del", zegt de Schotse europarle
mentariër David Martin. „120
tot 200 leden zullen elke deal
blokkeren, no matter what."
In de VS verwachten experts
eveneens uitstel. Niet omdat er
kritiek is - zelfs de vakbonden
zijn positief en hopen dat TTIP
iets van de Europese sociale be
scherming naar Amerika brengt
- maar president Obama heeft
belangrijkere zaken aan zijn
hoofd: het Witte Huis onderhan
delt met onder meer Australië,
Japan en Maleisië over een
Trans Pacific Partnership (TPP).
Dat verdrag is essentieel voor
Obama's politieke erfenis en
moet komend jaar af, zegt advi
seur Fred Bergsten. „Met TPP
probeert de VS China te isole
ren, het is een strijd om wereld-
dominantie." Tot die tijd staat
de oude wereld in de wacht.
Het meest optimistische tijds
pad is dat de onderhandelingen
over TTIP op z'n vroegst vol
gend jaar afgerond zijn, menen
experts. Een volgende president
zal het Congres er dan over la
ten stemmen. „Met het huidige
ambitieniveau denk ik niet dat
het huidige Europese Parlement
over TTIP zal stemmen", zegt
handelsexpert Hosuk Lee-Ma-
kiyima, directeur van denktank
ECIPE. „2020 klinkt logischer."
Als we onderzoeken van de Eu
ropese Commissie mogen gelo
ven gaat TTIP voor véél extra
welvaart zorgen en ruim 2 mil
joen banen extra zorgen: in to
taal wint Europa jaarlijks 120
miljard euro met het verdrag,
de VS bijna 100 miljard. In de
EU komt dat neer op 545 euro
per jaar per gezin van vier perso
nen. Die cijfers kloppen vrijwel
zeker niet. „De economische
voordelen van handelsverdra
gen worden altijd sterk overdre
ven", vertelt William Krist, au
teur van het boek Globalization
and America's trade agreements.
Bekendste voorbeeld is het vrij
handelsverdrag dat de VS begin
jaren '90 met buurlanden Mexi
co en Canada sloot. „NAFTA zou
ons 200.000 extra banen opleve
ren", vertelt Steven Billet, jaren
lang lobbyist voor onder meer
de Amerikaanse telecomgigant
AT&T. „In werkelijkheid kostte
het banen." Billet, nu hoogle
raar aan de George Washington
University, heeft enige spijt van
zijn eigen werk. „Ik lobbyde
voor de voorstanders en we stel
den allerlei studies op over hoe
veel voordelen NAFTA zou heb
ben. Heel accuraat waren die
niet, weet ik nu."
Mochten critici hierin een be
vestiging zien van hun gelijk
dan komen ze bedrogen uit.
Krist: „Want ook de nadelen
Volgens Europees
Commissaris Cecilia
Malmström zorgt TTIP
voor veel meer banen
en welvaart
worden schromelijk overdre
ven." De voorspelde rampen
waar actievoerders mee dreigen
- dat juist 2 miljoen banen ver
dwijnen en dat arbeidsomstan
digheden zullen verslechteren -
zijn nog nooit uitgekomen."
Probleem is vrijhandelsakkoor
den zo lastig te meten zijn.
Neem NAFTA: ja, er gingen ba
nen, vooral laag productiewerk,
van de VS naar Mexico. Maar an
ders waren die in Azië terecht
gekomen. Bovendien kun je het
omdraaien, zegt Hosuk Lee-Ma-
kiyima, directeur van Brusselse
denktank ECIPE. „De meeste
economische groei komt ko
mend decennium hoe dan ook
uit Azië. Als TTIP de economie
niet doet groeien, helpt het in ie
der geval het verval tegen te
gaan." In het algemeen geldt de
economische wet: meer vrijhan
del is positief. Beste bewijs daar
van is de Europese Unie met
zijn interne markt. „Landen spe
cialiseren zich toch, zegt Frank
Conté van Suffolk University in
Boston.
WAT IS TTIP?
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 2015
ERIK.*
120
Volgens David Martin zullen zeker
120 tot 200 Europarlementariërs
tegen TTIP stemmen. Een
overeenkomst wordt in Europa
pas in 2020 verwacht.
Sinds vorig jaar
wordt door de
Verenigde Staten
en de Europese
Unie gesproken
over een groot
vrijhandelsver
drag, genaamd
TTIP.
De afkorting staat
voor Transatlantic
Trade and Invest
ment Partnership.
Doel is om de be
staande handels
barrières weg
te nemen.
Een overeen
komst levert vol
gens de voorstan
ders grote econo
mische groei op.
Tegenstanders
daarentegen hou
den vol dat een
aantal Europese
standaarden voor
arbeid en voedsel
veiligheid worden
bedreigd.
Inwoners: 318,9 miljoen
Bruto binnenlands product: 17.419 miljard dollar
22,3% van de wereldeconomie
Jaarlijks inkomen per inwoner: 55.200 dollar
2,3% economische groei (2014)
Inwoners: 508,3 miljoen
Bruto binnenlands product: 18.461 miljard dollar
23,7% wereldeconomie
Jaarlijks inkomen per inwoner: 35.673 euro
1,3% economische groei (2014)
2
De dagelijkse
handelsstroom
tussen de Europese
Unie en de
Verenigde Staten
heeft een waarde
van 2 miljard dollar.
