CULTUUR SHOW 29
Derde 'Bridget Jones'
zoomt in op baby
Geen film over
Robin Williams
Show Entertainment
Meesterchoreograaf Hans van Manen (83)
creëerde ruim honderdvijftig werken.
Vanaf zaterdag danst Het Nationale Ballet
er vier in het programma Hans van Manen Live.
'Als ik een ballet maak, denk ik
absoluut niet aan emotionele dingen.'
Renée Zellweger en Colin Firth spelen de
hoofdrollen in Bridget Jones's Baby, de derde
film over de onhandige vrijgezelle Bridget.
De opnamen voor de film, gebaseerd op de
columns van Helen Fielding uit 2006, begin
nen volgende maand in Engeland.
Er komt voorlopig geen filmbio
grafie over het leven van de ac
teur en komiek Robin Williams.
Geen enkele van de circa twintig
scripts die rouleren krijgen goed-
kering van de nabestaanden.
Hij heeft een heerlijke va
kantie gehad in Frank
rijk. Met zijn partner
Henk van Dijk huurde
Hans van Manen een
huis in het zuiden, no
digde vrienden uit en
deed een paar weken niets. Behalve uitge
breid dineren.
Op de terugweg nog drie dagen in Parijs
en toen terug naar Amsterdam. Maar wie
denkt dat hij daarna thuis achter de gera
niums is gaan zitten, heeft het mis. Van Ma
nen kwam meteen in actie in de studio's
van Het Nationale Ballet, dat de komende
weken vier van zijn choreografieën danst.
Een daarvan is Metaforen, het ballet met
een pas de deux voor twee mannen, dat bij
de première in 1965 voor veel opschudding
zorgde. En ook het legendarische videobal
let Live, een choreografie voor een danseres
en een cameraman uit 1979, is opnieuw te
zien.
„Het bijzondere van dit programma is
dat ik er eigenlijk geen pas voor hoef te
doen. Metaforen is dit jaar vijftig jaar oud,
ook de andere balletten heb ik jaren gele
den gemaakt en alles is professioneel op vi
deo vastgelegd door Henk van Dijk. Mijn
balletmeesters, ex-danseressen Rachel Beau-
jean en Mea Venema, studeren ze met de
dansers in. Het ziet er gemakkelijk uit,
maar de dans moet wel goed op de muziek
worden uitgevoerd. Aan het eind van de re
petitieperiode zet ik alleen nog even de
puntjes op de i. Dat is mooi, want ik kan te
genwoordig ongelooflijk lui zijn met het
lijf. Niet met het hoofd, hoor. Dat draait op
volle toeren."
„Ik doe al jaren geen en
kele oefening meer. Mis
schien dat ik af en toe voor de
sier nog een paar pliés heb ge
daan, mijn benen een beetje
heen en weer heb gegooid om
een goede indruk te maken op de
dansers, maar verder niets. Ik kom de stu
dio in, begroet iedereen en dan beginnen
we. Ik gooi mezelf er gewoon in. Natuurlijk
kan ik me totaal niet meer zo bewegen als
ik dat vroeger kon, dus ik ben altijd erg ver
baasd dat de dansers toch precies begrijpen
wat ik bedoel. Een buitenstaander zou den
ken: wanneer begint hij nou eens te dan
sen? Wat ik wel doe, is veel mensen uitnodi
gen om bij mij thuis te komen eten. Dan
moet je gerechten bedenken, boodschap
pen doen en koken. Daar word je fit en ge
lukkig van."
„Je komt ervoor naar een studio, waar de
dansers op je zitten te wachten. Je laat een
stukje muziek horen. En dan moet jij ter
plekke, met hen samen, passen bedenken.
Dat is eng, omdat je in je blote kont staat.
Het is kwetsbaar, want je wilt het telkens
weer goed doen. Maar je moet wel, dat heb
ik van jongs af aan geleerd."
„We hebben een geweldig publiek. Dat
weet heel goed waarvoor het naar het thea
ter komt en waardeert enorm wat het ziet.
rm
Maar - en nu word ik echt heel boos - de
danskunst wordt gediscrimineerd: er is veel
te weinig media-aandacht. Aan een schrij
ver of een beeldend kunstenaar die te gast
is in een talkshow op televisie wordt nooit
gevraagd welke dansvoorstellingen hij
heeft gezien. Soms lijkt het wel of dans hier
gewoon niet bestaat, zet dat er maar bij.
Het gaat niet over mij, ik heb mijn kansen
wel gekregen, maar als het al die tijd zo was
geweest, was ik nooit verder gekomen."
„Het moeten twee dansers zijn die samen
dat grote podium een tijd kunnen vullen.
Daarvoor kies je altijd dansers die niet al
leen technisch goed zijn, maar bij wie je
ook op de persoonlijkheid valt. Er ontstaat
een band, iets van een erotische lading, bij
het maken. Tussen de dansers onderling
-of ze nou hetero- of homoseksueel zijn
en tussen de dansers en mij. Ik hou van dan
sers die er helemaal voor gaan, die zich vol
ledig geven. Die passie is sexy, dat is belang
rijker dan pure schoonheid."
„Nee, het blijft altijd een vak. Mijn keuze
voor de dansers is persoonlijk, maar dan be
ginnen we een ballet te maken en dat is pu
re compositie: je hebt de ruimte, muziek en
goedgetrainde lichamen. Ik heb nog nooit
iets van hun of mijn privéleven gebruikt
in mijn balletten."
r „Aan het eind van het 19e eeuw-
se ballet The sleeping beauty laat
choreograaf Marius Petipa de
J? vrouw optillen door de man: zij
eindigt op zijn schouder en
opent haar armen. Betekenis: ze
hebben elkaar gevonden. Je kunt dat
ook beschouwen als een abstracte con
structie met twee lichamen. Ik dacht:
laat ik diezelfde bewegingen eens cho
reograferen met een man en een man.
'Jij behandelt die opgetilde man als een
vrouw,' was het commentaar. Dat was pre
cies wat ik wilde, maar hij blijft echt wel
een man, hoor."
„Net als bij een aantal van mijn
man-vrouwduetten, waarbij de vrouw en
de man even sterk zijn en elkaar uitdagen.
'Jij laat de vrouw winnen,' hoor ik dan.
Sommige mensen hebben daar moeite mee
en dan is het dus nodig om het te laten
zien. Het mannenduet gaat niet over homo
seksualiteit, maar het werkt wel emancipe
rend."
„Ik ben geen dromer. Ik werk met de mooie
mensen die ik tegenkom, ik ontmoet mijn
leven lang al bijzondere muzen. Alles wat
er gebeurt in mijn leven, is meegenomen.
Ik vind het geweldig dat er nu weer een
heel programma met werken van mij wordt
gedanst. Ik heb fijne vrienden. En ik hoop
dat ik nog lang met Henk samen kan blij
ven. Dat is eigenlijk al prachtig."
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 2015
Cultuur
door Jacq. Algra
Hoe blijft u in vorm? Doet u
nog elke dag oefeningen?
Choreografie is een raar vak, heeft u ooit
gezegd. Waarom?
Vindt u dat het goed gaat met de dans in
Nederland?
'Alles wat er gebeurt in
mijn leven, is meegenomen'.
foto Erwin Olaf
Kunnen we de 'balletten voor twee' beschou
wen als een soort dubbelportretten?
Zijn de dingen die op het toneel tussen hen ge
beuren geënt op gebeurtenissen in uw leven?
V
ure passi
is sen
Met uw pas de deux heeft u
gesleuteld aan de traditione
le rolpatronen uit het klas
sieke ballet. In Metaforen
zien we twee mannen sa
men dansen. Hoe kwam u
op dat idee?
Heeft u nog dromen?
