l
14 NIEUWS
Groenlo heeft een hyperverantwoorde ecologische
koeienstal. Annemieke van Dongen tekende met
hulp van dierenarts en 'koeienfluisteraar' Joep
Driessen indrukken op van bewoonster Klara 189.
et schijnt nogal bij-
w I zonder te zijn, mijn
nieuwe onderko-
V len zijn zo ontwor
mt pen dat de boer zo
efficiënt mogelijk kan werken. De bou
wers van deze koeientuin hebben zich
proberen te verplaatsen in mij: de melk
koe.
Koeientuin? Boe, wat een poeha. Men
sen in pak, fotografen. Allemaal zijn ze
hier naar Groenlo gekomen om de offi
ciële opening van de eerste koeientuin
bij te wonen.
Ik moet toegeven: het is inderdaad
meer een tuin dan een stal. Muren zijn
er niet. Wel groeien hier bomen - beu
ken, lindes, tamme kastanjes - en klim
planten. Die zorgen voor schaduw, be
schutting en we kunnen er een beetje
aan knabbelen.
Dat is nogal een contrast ja, met de
stallen waar mijn vakzusters in verblij
ven. Die zijn gemaakt van staal en beton,
met ligboxen en roostervloeren waar on
ze ontlasting in valt. Handig voor de
boer, maar comfortabel? Niet echt. Ik
moet niks hebben van al die stangen. Ik
wil ruimte hebben, weg kunnen. Wij
koeien zijn een beetje claustrofobisch:
het zal wel een erfenis uit de oertijd zijn,
dat vluchtgedrag.
Als koe loop ik het liefste in de wei.
Ruimte, frisse lucht, vers gras, gezel
schap van mijn kuddegenoten: dat zijn
de ideale werkomstandigheden. Twee
keer per dag wandel ik zelf naar de robot
om gemolken te worden. Ik produceer 25
liter per dag. Topsport. Dat hou je natuur
lijk alleen maar vol als je gezond blijft.
Van warmte moet ik niks hebben. Afkoe
len kost me te veel energie, dat gaat ten
koste van m'n melkproductie. Zodra de
temperatuur buiten richting de 25 gra
den gaat, blijf ik liever op stal. Als het re
gent heb ik in de wei ook niks te zoeken.
Dan ben ik liever hier, in de koeientuin.
Of ik even in de camera wil kijken,
roept een fotograaf. Dacht het niet. Ik
ben aan het werk. Ik lig net lekker te her
kauwen; dat doe ik zo'n tien uur per dag.
Gelukkig is de kunststof vloer zacht.
Wel zo prettig als je veertien uur per et
maal ligt, maar in reguliere stallen is dat
toch nog vaak anders. Daar is de onder
grond te hard en te glad, en komen wij
met onze volle uiers lastig overeind. Dat
leidt nogal eens tot verwondingen aan
onze poten: samen met onstoken uiers
een van de grootste kwalen in het melk-
koeienbestaan. Zulke aandoeningen zor
gen ervoor dat veel van mijn vakzusters
al op vijfjarige leeftijd naar het slacht
huis gaan. Als je te veel mankeert, kost je
de baas immers meer dan je hem ople
vert. Dan verdwijnt je eetlust, geef je
minder melk en heb je medicijnen no
dig.
Natuurlijk wil de boer zelf ook graag
dat we ouder worden, en langer gezond
blijven. Nieuwe melkkoeien zijn immers
een forse investering. De eerste twee jaar
van ons leven eten en poepen we alleen
maar. Pas na de geboorte van ons eerste
kalf geven we melk. Ons zo lang moge
lijk gezond houden, is dus ook in het be
lang van de portemonnee van onze baas.
En voor het milieu. Met de ammoniak
die in onze ontlasting zit en de methaan
die we ophoeren, zorgen we met 1,6 mil
joen melkkoeien op 18.000 boerenbedrij
ven in het hele land voor nogal wat mi
lieubelasting.
Onze baas, de biologische melkvee
houder Chris Bomers, houdt veel van de
natuur. Dat is ook een van de redenen
dat hij deze koeientuin heeft aangelegd.
Onze urine loopt dwars door de kunst
stof vloer weg in goten, de mest wordt
opgeveegd door een robot die door de
stal rijdt. De mest wordt verbrand in een
biogascentrale die 1.500 huishoudens
van stroom voorziet. Het scheiden van
de mest en urine zorgt ervoor dat min
der broeikasgassen ontstaan.
De uitmestrobot, dat is nog wel een
dingetje. Lig je net lekker te doezelen,
staat er ineens zo'n automatisch karretje
achter je kont om die verse vlaai op te ve
gen. Inmiddels zijn m'n collega's en ik er
wel aan gewend. De kinderziektes waar
de robot mee kampt, zijn hopelijk snel
opgelost. Want de koeientuin staat of
valt met goede hygiëne. We poepen nou
eenmaal waar we liggen en we liggen
waar we poepen. Maar als je een wondje
hebt, bijvoorbeeld aan je uier of je poot,
gaat dat daardoor wel snel ontsteken.
De koeientuin kostte onze baas een
lieve duit, maar volgens hem ook weer
niet zoveel meer dan een moderne
nieuwbouwstal. En de oude was toch
aan vervanging toe. Het idee voor de
koeientuin is trouwens al in 2006 gebo
ren, lang voordat het Europese melkquo
tum werd afgeschaft en de melkprijs in
stortte. Omdat de koeientuin hoog
scoort op dierenwelzijn en milieuvrien
delijkheid, kreeg hij een deel van de
bouw door de overheid gesubsidieerd.
Onze baas verwacht dat zijn investering
zichzelf terugverdient, doordat wij lan
ger gezond blijven.
Hij is nog jong en wil nog minstens
35 jaar met zijn gezin op deze plek blij
ven boeren. Bij de boerderij staan ook va
kantiehuisjes, en er worden regelmatig
excursies georganiseerd. Zo kunnen men
sen met hun eigen ogen zien dat onze
melk niet uit een megastal komt. A
Jawel, het is hier echt goed toeven. J
Leuk, onze koeientuin
men ]^orma]e staj.
