w
Eerst hulp, dan
'hek' rond Europa
Libanon: 'een bom op ontploffen'
Ze kwamen nog niet zo
lang geleden zelf als
vluchtelingen naar
Nederland en zijn nog
steeds dankbaar voor de
opvang en de kansen die
ze kregen. De huidige
problematiek rond
vluchtelingen brengt
herinneringen boven.
12 NIEUWS
VLUCHTELINGENCRISIS
Nicolas
Iverson
Ekaterina
Levental
ganger
theatermaker
Staatssecretaris Klaas Dijkhoff
(Asiel, VVD) wees gister zuinigjes
op de PvdA-inbreng in de kabi
netsbrief over vluchtelingen. Zo
als het besluit dat het kabinet zich
schaart achter die herverdeling
over alle 28 EU-lidstaten. De voor
lopige som voor ons land? Vermoe
delijk zo'n 9.000 vluchtelingen. Ta
melijk royaal en geheel naar wens
van de PvdA.
Het is het deel van de brief
waarin het kabinet het hart laat
spreken. Dan de WD-bijdrage. In
de brief wordt ook gerept van de
'voorwaarde' dat vluchtelingen 'in
de toekomst' in 'veilige landen' in
de regio moeten worden opgevan
gen. Sterker: als ontheemden op ei
gen houtje naar Europa komen,
zouden ze naar die veilige zones
moeten worden teruggebracht om
vanuit daar eventueel een asielaan
vraag in te dienen. Het is het 'af
sluiten' van Europa.
Dijkhoff is de eerste die toe
geeft dat dit ingewikkeld is. Lan
den als Turkije, Libanon en Jorda
nië kunnen de instroom nu al niet
aan. Hoewel het kabinet 110 mil
joen euro extra uittrekt voor de
vluchtelingenkampen daar, is dat
verre van toereikend. Bovendien
stuit zo'n asielcentrum buiten de
EU op juridische problemen, waar
schuwen deskundigen.
Wie naar PvdA-Kamerlid Attje
Kuiken luistert, hoort dat het om
toekomstmuziek gaat. Ze spreekt
van een 'theoretisch' plan, dat er
'eventueel' komt.
VVD-fractieleider Halbe Zijl
stra laat zich niet uit het veld
slaan. „Er is eindelijk oog voor het
voorkomen van het probleem. Dat
mensen eindelijk worden ontmoe
digt de gevaarlijke reis naar Euro
pa te maken." Irreëel omdat lan
den in de regio die aantallen niet
willen verstouwen? „Nee, maar
het gaat wel geld kosten."
Toch wacht het akkoord nog
een paar hobbels. Eerst is er het
debat in de Kamer van morgen.
De oppositiepartijen schieten nu
al op het plan. In Europa moet
maandag nog stevig worden on
derhandeld over de solidaire verde
ling. Veel lidstaten voelen daar
niets voor. En dan is het plan voor
(fors gefinancierde) opvang net
buiten Europa nog niet eens be
sproken.
Dat Libanon nog niet is bezweken
onder de last is een wonder. Het
herbergt in een notendop alle pro
blemen waarmee heel het Mid
den-Oosten worstelt. Religieuze
spanningen, politieke en militaire
onbalans en een stuitende onge
lijkheid tussen rijk en arm. In de
ze explosieve smeltkroes proberen
nu ook 1,2 tot twee miljoen Sy-
riërs een veilig leven te leiden in
nabijheid van Hezbollah, dat een
steunpilaar is van dictator Assad
voor wie ze op de vlucht zijn gesla
gen. Volgens hulpverlener Henrik
Andersen van Cordaid in Beiroet
is de situatie kritiek. „De kans be
staat dat de oorlog in Syrië ook Li
banon meesleurt."
Door alle vluchtelingen tellen
steden meer bedelaars, meer au
to's. De al kwetsbare infrastruc
tuur, van ziekenhuizen tot water
en elektriciteitsnetwerken, raakt
overbelast. De strijd om werk is
heviger. Inflatie loopt op, zwarte
handel en smokkelroutes breiden
zich uit. In talkshows en op straat
leiden verhitte discussies over Sy
rië soms tot fysiek geweld.
Ook de opvang zorgt voor pro
blemen. Er zijn geen officiële kam
pen. Syriërs moeten, verspreid
over 1.500 locaties, zonder bemoei
enis van de overheid hun weg vin
den. Voor hulp zijn ze afhankelijk
van burgers, elkaar of hulporgani
saties. Dat zorgt voor kommervol
le omstandigheden en uitbuiting.
De kans dat ook die Syriërs met
hun laatste spaargeld naar Europa
trekken, neemt met de dag toe.
Ooit op de vlucht, nu een
Nicolas Iverson (30) vlucht
te met zijn ouders uit An
gola en brak als zanger
door via 'Holland's Cot Ta
lent'. Hij werkt samen met
War Child. „Ik wil zo graag
aanschuiven bij tv-discus-
sies als ik onzin hoor als:
'die vluchtelingen dragen
dure kleren' of 'ze hebben
veel betaald om hier te ko
men, dus ze zijn niet arm'.
Voordat wij uit Angola
weg moesten waren wij
ook niet arm. Maar we
moesten alles achterlaten
en hier leven van wat we
kregen bij het azc. Mijn va
der bracht ons in veilig
heid omdat het rebellenle
ger kinderen ging ronse
len als kindsoldaten. Hij
heeft ons leven gered. Ik
heb best nare herinnerin
gen aan de eerste jaren in
Veendam. Op straat werd
ik uitgescholden voor
poepneger. Mijn ouders
huilden, al begrepen ze
niet alles. De politie waar
schuwde buren vanwege
discriminatie. Nu ik be
kend ben komen jonge
vluchtelingen met mij pra
ten als ze het niet meer
zien zitten. Ik zeg altijd: je
verleden hoeft je toe
komst niet te beperken.
Als ze zich optrekken aan
mijn muziek voelt dat
goed. Vrijheid is niet van
zelfsprekend. Je kiest er
niet voor geboren te wor
den in een oorlogsge
bied."
Ekaterina Levental (30)
vluchtte uit Oezbekistan.
Ze is theatermaker en
musicus, zingt als soliste
bij onder andere de Na
tionale Opera. „Alles wat
ik heb kunnen doen is
dankzij Nederland. Ik
ben het land dankbaar
voor alle kansen die mij
hier zijn gegund. Als ik
nu die beelden op tv zie
denk ik: 'och, ik hoop
ook voor jullie dat het
goed komt', ledereen
kan vluchteling worden.
Daar moeten we met zijn
allen voor openstaan en
ons niet afkeren. Ik ben
gezegend met mijn om
geving en hoor die nega
tieve geluiden niet. Ik
speel nu mijn voorstel
ling 'De Weg' over mijn
eigen vluchtverleden. Ik
krijg er ongelofelijke reac
ties op omdat het thema
zo actueel is. Ik hoop dat
mensen zich afvragen:
'hoe zou ik het hebben
gedaan als het mij was
overkomen?'. Ik ben in
mei terug geweest in
Oezbekistan, voor het
eerst in twintig jaar. Ik
was er met mijn Neder
landse vriend en mocht
een concert geven. Ik
had niet verwacht dat ik
daar vrede zou vinden
met mijn verleden, maar
het was een fantastische
reis en bijzondere erva
ring. Maar thuiskomen
doe ik in Nederland."
door Tobias den Hartog
DEN HAAG. Nederland gaat niet
dwarsliggen bij de verdeling van
vluchtelingen over Europa. Hoewel
asielbeleid dé splijtzwam is in de
coalitie van VVD en PvdA, ligt er
toch een akkoord. We geven eerst
noodhulp en daarna komt er
-ooit-een 'hekje' rond Europa.
S
Opvangkamp in Libanon, tijdens een zandstorm. Een op de zes inwoners van het land is vluchteling, foto AFP
door Hans van Zon
BEIROET. Door Libanese ogen ver
bleekt elke vluchtelingencrisis. In
Libanon is een op de zes inwoners
een vluchteling uit buurland Syrië.
Hulpverleners spreken van 'een tik
kende tijdbom'.
