film,
THEsea
Duo Romi Cage jaagt
muzikale droom na
Freeks zoektocht
ZEEUWS LUIK
Maar liefst 36 recente Zeeuwse films
zijn dit jaar te zien op het festival.
Daaronder zijn achttien premières,
die op deze en de volgende pagina's
worden uitgelicht.
In Onder de oppervlakte probeert Digna
Sinke de wonderlijke politieke discussie
rond de Hedwigepolder te reconstrueren.
Tv-medium in
de knel door fan
8
De verwachtingen zijn
hooggespannen. De
Zeeuwse band Romi
Cage - met echtpaar
Romy en Michaël Coomans als
spil - presenteert tijdens Film by
the Sea zijn debuutalbum All
things we never say. Dat zou zo
maar eens het begin kunnen zijn
van een muzikaal succesverhaal.
Wat eraan voorafging is fraai
vastgelegd in de documentaire On
derweg, die Eli Verhage en Etienne
Manuhuwa hebben gemaakt en
die tegelijk met het debuutalbum
in première gaat.
De kracht van de film is dat
Verhage en Manuhuwa al twee
jaar geleden zijn begonnen met fil
men en daarmee de complete wor
dingsgeschiedenis van het album
hebben gevolgd. De documentaire
begint met het moment dat Mi
chaël en Romy ervoor kiezen zich
volledig op de muziek te storten
en hun dromen na te jagen.
De belangrijkste droom is het
opnemen van een album met ei
gen werk, samen met een produ
cer van naam. Ze wagen het erop
en benaderen diverse kandidaten.
„Niet geschoten is altijd mis", zeg
gen ze daarover in de film.
Het lukt nog ook. Joe Chiccarel-
li, die eerder werkte met sterren
zoals Alanis Morissette, is gechar
meerd van hun muziek en wil het
album produceren. Dat wordt op
genomen in Los Angeles. Met een
grote crowdfundingsactie krijgt
Romi Cage de financiën rond.
Onderweg belicht ook de moei
lijke momenten, zoals de periode
- vlak voor de opnamen - waarin
Romy kampt met overbelasting
van haar stem. Ze moet die twee
weken absolute rust geven.
Het album is er nu, als kroon
op een intensief proces. Tegelijker
tijd luidt het een nieuwe fase in,
zoals Romy Coomans in de film
zegt. „Het is één droom geweest,
een fantastisch avontuur. Maar nu
begint het eigenlijk pas."
In 2005 ondertekenden Neder
land en België een verdrag
over de uitdieping van de
Westerschelde en het herstel
van de natuur. In plaats van
een afronding van een proces
was dat het begin van een even felle
als complexe discussie over de wijze
waarop het natuurherstel zou moe
ten worden uitgevoerd. Daarbij ging
het vooral over het al dan niet onder
water zetten van de Hedwige
polder.
In de documentaire
Onder de oppervlakte
probeert Digna Sin
ke (Zonnemaire,
1949) te onderzoe
ken 'hoe één polder
de inzet werd van
een politiek spel
waarbij emoties en
sentiment het beleid
zijn gaan bepalen'. De
Westerschelde wordt daar
bij zelf metafoor van dat pro
ces. „We zien alleen de oppervlakte.
De meeste beweging zit eronder. On
zichtbaar."
Sinke, die zich eerder jarenlang
verdiepte in het eiland Tiengemeten
(waar landbouwgrond veranderde in
natuurgebied), dook diep in het dos
sier-Westerschelde en sprak met een
groot aantal hoofdrolspelers, aan zo
wel Nederlandse als Vlaamse zijde.
Toch ontbreken ook diverse crucia
le personen, met name oud-minister
Gerda Verburg, oud-commissaris
van de koningin Karla Peijs en
oud-premier ]an Peter Balkenende.
„Voor sommigen is het dossier een
bijna traumatische ervaring, zoals
voor Gerda Verburg", zegt Sinke.
„Karla Peijs denkt er ook met weer
zin aan terug. Balkenende wilde
eerst wel maar schrok uiteindelijk te
rug. Dat was heel jammer, juist om
dat zijn positie zo interessant is."
Onder de
oppervlakte
Deze documentaire laat zien hoe
de Hedwigepolder inzet werd van
een politiek spel waarbij emoties
en sentiment het beleid zijn gaan
bepalen.
De anderen vertellen wel hun ver
haal, al heeft 'iedereen zijn eigen ma
nier om dingen te herinneren', zoals
Sinke het in de film formuleert. Ook
is men als de camera loopt soms min
der loslippig dan in het voorgesprek,
aldus Sinke. De talking heads worden
afgewisseld met fraaie beelden van
de Westerschelde, varende container
reuzen en baggerende schepen, bege
leid door de bijzondere muziek die
Wim Mertens speciaal voor de film
heeft gecomponeerd.
Helder wordt hoezeer, on
danks de ondubbelzinni
ge afspraken met
Vlaanderen, de Ne
derlandse opvattin
gen over natuurher
stel onder de diver
se bewindslieden
bleven schuiven,
totdat er uiteinde
lijk zelfs een 'diplo
matieke oorlog' met
de zuiderburen ont
stond. Pas toen de Europe
se Commissie en de Vlaamse
regering echt op hun strepen gingen
staan, werd - definitief, zo lijkt het -
bakzeil gehaald.
Sinke zegt Onder de oppervlakte
vooral te hebben gemaakt uit ver
wondering: wat is er precies ge
beurd? Welke belangen spelen hier?
Ze vindt antwoorden, maar lang niet
allemaal. En veel antwoorden roepen
nieuwe vragen op. „Hoe meer ik
weet, hoe meer vragen er zijn. Mis
schien is dat wel de belangrijkste con
clusie."
Sinke vraagt zich af of politici nog
wel bij machte zijn om in dit soort
ingewikkelde vraagstukken over
zicht te houden over de veelheid aan
informatie en belangen. „Ik denk van
niet. Een gemiddeld Statenlid of Ka
merlid krijgt dat niet meer in de vin
gers."
De film is wat haar betreft ook
een oproep voor een brede blik. „Ik
'Voor sommigen
is het dossier
Ontpoldering
een bijna
traumatische
ervaring, zoals
voor Gerda
Verburg. Peijs
denkt er ook
met weerzin aan
terug'
De jonge filmmaker Vincent van
den Ouden, die eerder onder
meer De afValligen en Uit den
ouden doos maakte, presenteert
op Film by the Sea zijn nieuwste
korte film: Heldervoelend XXL.
Het verhaal gaat over Consue-
la, die zich op tv voordoet als 'spi
ritueel consulente'. Zij belandt
in een lastig parket als de goedge
lovige fan Joep haar vraagt of zij
diens stervende moeder naar het
hiernamaals wil begeleiden.
De hoofdrol wordt gespeeld
door Michèle Soudijn. Zij was vo
rig jaar te zien in De wensmoe-
der, die de PZC-publieksprijs
won.
Als wij, twee jongens uit
het Goese, wat te zondi
gen hadden, trokken we
een weekend naar Ter-
neuzen.' Met die woorden begint
De overkant, de verfilming die Mar-
nix Ruben - afkomstig uit Terneu-
zen - heeft gemaakt van het gelijk
namige verhaal van cabaretier
Freek de Jonge, die deels in Zee
land opgroeide.
Dat verhaal verscheen in de
bundel Zondig in Zeeland, die in
2012 verscheen. Op initiatief van
Film by the Sea werden vervol
gens al zes verhalen uit de bundel
verfilmd. Deze gingen in 2013 op
het filmfestival in première.
Festivaldirecteur Leo Hanne-
wijk vroeg vorig jaar Marnix Ru
ben met De overkant aan de slag te
gaan. De jonge cineast had al zijn
talent bewezen met Quarterlife,
waarin hij een jaar lang vier van
zijn beste vrienden volgde. Het re
sultaat werd in 2013 bij Film by
the Sea bekroond met de
PZC-juryprijs. Hannewijk be
schouwt Ruben als 'een originele
en bijzonder getalenteerde Zeeuw
se filmmaker'. Hij moest echter
wel eerst zelf het geld bijeen zien
'Als wij wat te zondigen
hadden, trokken we
een weekend naar
Terneuzen'
Zangeres Romy Coomans tijdens de opnamen van het debuutalbum van
Romi Cage in Los Angeles.
'Onderweg', donderdag 17 septem
ber 21.15 en 22.00 uur zaal 1 (om
22.45 uur treedt Romi Cage in volledi
ge bezetting op in de foyer), zaterdag
19 september 11.45 uur zaal 1
Onder water is
door Rolf Bosboom
Protest tegen het
onder water zetten
van de Hedwigepol
der. foto Robin Utrecht
Digna Sinke,
filmmaakster
Zaterdag 19 september 12.15 uur
zaal 4.
Een belangrijk deel van de cast van De overkant, met in het midden
Freek de Jonge. Helemaal rechts hoofdrolspeler Nick Golterman. Naast
hem Yentl Schieman.
Fragment uit 'De overkant'
