Vlaamse journalist Chris de Stoop ziet zijn wereld verdwijnen
12 PORTRET
De Vlaamse journalist Chris de Stoop peilt het gemoed van de
ontpolderden. In zijn nieuwe boek Dit is mijn hof spreekt hij de
bewoners van de Vlaamse Zaligem- en Prosperpolder en de
Nederlandse Hedwigepolder. We komen onze Magda de Feijter
tegen van 'Red onze polders', en de oude Saeftinghegids Richard
Bleijenberg. En nog vele anderen. Hoe de oude landbouw ten
onder gaat. En niemand een traan laat.
Hoezo bedreigd?
Het verkeer tus
sen Antwerpen
en Zelzate op de
Expresweg raast
op enkele tiental
len meters voorbij, dag en nacht.
De wieken van de windmolen
van energieproducent Electrabel
zorgen voor een komende en gaan
de slagschaduw op het erf. Meu
belgigant Verberckmoes is een
welkome buffer naar de Expres-
weg toe, maar heeft wel zoveel ex
pansieve neigingen dat ook pal te
genover de ingang van het boeren
erf een parkeerplaats voor bezoe
kers is gemaakt. De buurman aan
de andere kant heeft zijn Bel
gische villa bijna op de erfschei-
ding gebouwd. Achter het boeren
hof staan de kassen van een toma-
tenkweker. Wil je de in het nauw
gebrachte boerenstand verbeeld
zien, dan moet je daar zijn. Het
mag een klein wonder heten dat
de boerderij van de familie De
Stoop in de Zaligempolder tussen
alle oprukkende moderniteit
heeft overleefd. Hoe lang nog
durft niemand te zeggen. Chris de
Stoop is voor het moment de boer
in functie. Eigenlijk was dat zijn
broer Alex. Maar die is enkele ja
ren geleden overleden. Alex runde
de boerderij met zoogkoeien sa
men met zijn moeder. Nu zijn
broer er niet meer is en moeder
met haar 87 jaar in een verzorging
stehuis in Sint Niklaas is opgeno
men, neemt Chris de honneurs
waar. Hij heeft het land verpacht
en houdt de opstallen van de boer
derij enigszins bewoond. Er schar
relen kippen in de tuin en de zwa
luwen hebben zoals altijd nesten
in de boerenschuur.
Je mag Chris deeltijdboer noe
men. Hij woont met zijn gezin in
Wommelgem, iets ten zuidoosten
van Antwerpen. Hij is journalist
en gaat vaak op reportage voor het
opiniemagazine Knack. Behalve
journalist is hij ook gelauwerd au
teur van documentaire boeken.
Tussen het journalistendom en
het schrijverschap heeft hij de af
gelopen ruim twintig jaar een
mooie balans gevonden: één jaar
op pad voor Knack, één jaar wer
ken aan een boek. Zo heeft hij in
middels tien boektitels achter zijn
naam staan. Zijn debuut in 1992
over de internationale vrouwen
handel - Ze zijn zo lief meneer -
sloeg in als een bom. Door dat on
middellijke succes werd hij één
van de zeldzame schrijvers die
daadwerkelijk een boterham over
houdt aan zijn boeken. Voor Zij
kwamen uit het Oosten, het vervolg
op zijn debuut, kreeg hij in 2004
de Gouden Uil Publieksprijs.
'Hoe absurd kan het zijn, dat we
gaan ingrijpen in het seksleven
van de eend. Omdat we de
illusie hebben dat de natuur
maakbaar is'
Zijn in 2000 verschenen boek
De Bres gaat over de ondergang
van de aan havenuitbreidingen op
geofferde dorpsgemeenschap van
Doel. Hij woonde er ruim een
jaar. En toonde zich eens te meer
de geëngageerde schrijver en jour
nalist, die het opneemt voor 'de
kleine mens'. Zijn nieuwste uitga
ve, die afgelopen week werd gepre
senteerd, kan als een regelrechte
opvolger van dat boek worden be
schouwd. Dit is mijn hof gaat over
de teloorgang van het oude boe
renland in de uiterste oosthoek
van Zeeuws-Vlaanderen en de
daaraan grenzende Vlaamse pol
ders: de Hedwige- en de Prosper
polder en de Zaligempolder, waar
zijn boerderij staat. Precies de re
gio, waar hij opgroeide, waar hij
zijn vader en broer zag boeren. En
waar hij nu de door de Antwerpse
haven gesteunde groenen honder
den hectares vruchtbare land
bouwgrond ziet confisqueren om
er schrale, natte natuur van te ma
ken.
We ontmoeten elkaar op de
boerderij, waar hij in 1958 werd ge
boren en is opgegroeid en die hij
nu als parttimer overeind houdt.
De inrichting is sinds het overlij
den van zijn broer en het vertrek
van zijn moeder niet veel veran
derd. In wat de 'mooie kamer' was
liggen plavuizen waarvan menige
antiquair vrolijk zou worden, een
eeuwenoude eik schraagt het
schrootjesplafond, een Leuvense
stoof zorgt dat de winters om
door te komen zijn, in de voorka
mer hangen familieportretten.
Eén van de wanden wordt in be
slag genomen door twee kaarten:
een Hattingakaart die de polders
rond 1700 toont, en een recente
waarop de uitbreidingen van de
Antwerpse haven zijn aangege
ven. Chris zit aan de tafel, hij is er
klaar voor.
„De rosse stekelstaart! Ik kwam
hier in de polder een natuurwach-
ter tegen, in een mooi bruin uni
form en met een revolver op zijn
heup. Die blijkt op de rosse ste
kelstaart te schieten, volgens mij
één van de mooiste eenden die er
bestaat. De woerd heeft een fors
geschapen, schroefvormige penis,
dat moet je maar eens op internet
opzoeken. Precies de seks is het
probleem. Rosse stekelstaarten
doen het met de witkopeend,
waardoor de raszuiverheid van de
laatste wordt bedreigd. Daarom
moeten de rosse stekelstaarten
worden afgeschoten. Omdat ze
seks kunnen hebben met de wit
kopeend, die bij ons overigens
niet voorkomt. Maar dat is dan de
Europese richtlijn. Hoe absurd
kan het zijn, dat we gaan ingrij
pen in het seksleven van de eend.
Omdat we de illusie hebben dat
de natuur maakbaar is. We den
ken dat we precies kunnen bepa
len waar welke fauna en flora
voorkomen, en wie seks met wie
mag hebben."
„Aanvankelijk was ik een ambi
tieuze en succesvolle schrijver.
Sinds mijn twaalfde was ik beze
ten van boeken. Ik wilde maar één
ding: schrijven. Het geld dat ik als
misdienaar verdiende besteedde
ik aan boeken. Ik heb geschreven
en over de hele wereld gereisd,
zo'n twintig jaar lang. In 1998
werd Doel onteigend. Ik besloot
me daar te vestigen en heb er
bijna anderhalfjaar in het Hoog-
huis gezeten. Doel bracht me te-
'Ik zie landbouw als een
basisvoorziening, net als
gezondheidszorg en onderwijs.
Maar de boeren passen niet
meer in de extreem
verburgerlijkte maatschappij'
rug naar de polder, ik schoof weer
aan bij de stoof hier in huis. Zo
raakte ik opnieuw betrokken bij
de boerderij waar ik was opge
groeid. Ik herontdekte de band
met het land, met de dorpsge
meenschap, met de familie, met
het boerenleven. Eens een boer al
tijd een boer, dat gevoel werd heel
sterk."
„Ik noem mijn broer een kluize
naar, die zich in de eeuw heeft ver-
BESTSELLER EN BOEKPRESENTATIES
Boeren zijn de verliezers van
door Jan van Damme
Laten we het eerst maar even heb
ben over die eend met die verras
send grote penis.
U schrijft dat in 1998 uw 'oude ik'
wakker schoot (pagina 120). Welke
'ik' was er voor die tijd, waardoor
schoot u wakker en met welke 'nieu
we ik' hebben we sindsdien te ma
ken?
De boeren zijn bedreigde mensen,
zegt u, ze passen niet meer in de
cleane, digitale burgermaatschappij.
Chris de Stoop
Chris de Stoop (1958) is een
Vlaamse auteur van fictie en
non-fictie. Werk van hem werd in
een tiental landen vertaald en
werd bekroond met literaire en
journalistieke prijzen.
Hij werkt sinds dertig jaar voor
Knack magazine.
Als boekenauteur debuteerde hij
in 1992 met de bestseller Ze zijn
zo lief, meneer, over een bende
vrouwenhandelaars.
Selectie overige titels: De Bres
(2000), Zij kwamen uit het oosten
(2003), De vuurwerkmeester
(2005), Het complot van België
(2007), Moedermoord (2012).
Chris de Stoop: Dit is mijn hof - Uit
geverij De Bezige Bij, 240 pag.,
19,90 euro.
De auteur presenteert zijn boek
vrijdag 2 oktober om 16.00 uur in
de Drvkkery Middelburg, dinsdag
6 oktober om 20.00 uur in Porgy
Bess Terneuzen, en woensdag
28 oktober om 20.00 uur in de bi
bliotheek in Goes.
