Plasterk: geheime dienst is niet verwoest
17-jarige verdachte zat op school voor leerlingen die moeilijk communiceren
12 NIEUWS
Veghel rouwt en begrijpt niet waarom Adilenur
(10), Neriman (50) en Hatun Soysal (67) dood
moesten. De 17-jarige zoon zit vast.
De buurvrouw begrijpt niet wat hem
bezielde. „Weet je wat het vreemde
is? Hij stond eerst ook gewoon te kij
ken achter dat lint. Ik dacht nog, 'wat
zielig voor hem'. Toen zag ik hem
weglopen. Ik zag zijn neef en zei
'moeten jullie niet achter hem aan?
Hij weet misschien nog van niets'. Ze
zijn achter hem aangerend. En toen
is hij opgepakt en aangehouden."
Een jongen die net om de hoek
woont vertelt dat de vader van het
gezin in 2012 overleed. „Dat was heel
erg. Hij was in Turkije voor een pro
ject en is gestorven aan koolmonoxi
devergiftiging. Zijn vader was Saffey-
din Soysal, in zijn vaderland een be
kende kunstenaar." Zijn zoon keek
erg naar hem op, zeggen mensen die
het gezin kenden.
Na het overlijden van de vader
kreeg de familie professionele rouw
verwerking. „Dat zou moeten hel
pen, maar pubers accepteren zulke
hulp soms niet. Ze zijn jong en tegen
draads op dat moment", zegt Hilde
Kalthoff van het Nederlands Jeugd In
stituut. „Als na een of twee jaar de
dood dan niet verwerkt is, gaat dat
vastzitten. Het feit dat deze jongen
niet goed kan communiceren, helpt
ook niet."
'De verdachte
was echt een
eeenling. Hij
werd op school
gepest'
Jongeren kunnen bepaalde emoties
soms dan niet uiten, waardoor ze
agressief kunnen worden, zegt Kalt
hoff. „Maar het extreme geweld dat
er in Veghel is gebruikt, heb ik nog
nooit meegemaakt. Dat is met geen
enkele theorie te verklaren."
Dichte deur
Op basisschool De Uilenbrink werd
gisterochtend veel gehuild. Het
bericht dat er iets heel ergs was
gebeurd kwam voor de school na een
dag van bezorgdheid. Adilenur
kwam dinsdag niet naar school. De
school belde meerdere keren naar
huis, maar er werd niet opgenomen.
Als de gewaarschuwde zus van de
moeder ook een dichte deur treft,
wordt de politie gebeld.
Directeur Kees Hoevenaars laat
weten dat er een gedenkplek in de
school komt en er nog op andere
manieren bij het verdriet stilgestaan
zal worden. Na school komen meer
mensen kijken bij het huis. Klasgen
ootje Darusja en vriendin Marit
brengen tekeningen en geven die aan
een van de politiemannen die nog
altijd aan het werk is bij het huis. 'Je
was een lief out (sic) klasgenoot van
mij' staat erbij geschreven.
Nooit meer zal de tien
jarige Adilenur
vrolijk aanbellen.
Het Turkse meisje
zat in de klas bij haar
zoon, ze fietsten vaak
samen. Nooit meer zal haar moeder
even komen buurten. „Ik sprak haar
maandag nog. Ze kneep mijn dochter-
je lachend in de wangen en vroeg of
ze die bolle wangen van de vakantie
had." Nee, ze wil niet met haar naam
in de krant. Maar ze kende het gezin
best goed, ze woonden maar vijf
huizen verder in de straat.
In de Fazantendonk in Veghel is
het politieonderzoek woensdagoch
tend nog in volle gang. Maar de drom
men mensen die daar dinsdagavond
stonden, zijn er niet meer. Het is stil,
af en toe komt een buurtbewoner
een kijkje nemen.
Juist nu de rust wederkeert, begint
het besef door te dringen dat de
straat een heel gezin verloren heeft.
Die vrolijke, knappe Adilenur, haar
moeder, haar oma. „Het is zo
vreemd. Adilenur stuurde dinsdag
ochtend nog een berichtje via de
groepsapp van de klas. Haar laatste
berichtje? 'Ik stop. Doeidoei.'"
Wat er daarna gebeurde, weet alleen
haar grote broer. „Hij was echt een
eenling. En hij werd vroeger op
school gepest, dat weet ik wel. Ik
weet ook dat hij een fanatieke gamer
was."
De Taalbrug
De 17-jarige jongen is een leerling
van het Voortgezet Speciaal Onder
wijs (VSO) in Eindhoven. Op de
school van de jongen, de Taalbrug,
zitten leerlingen die moeite hebben
met het communiceren met anderen.
Alexander Claassen, sectordirecteur
van de school, wil niet zeggen wat
het probleem van de jongen exact is.
Hij reageerde op de felle kritiek
van de oppositie op 'het jojobe
leid' met de AIVD. De miljoenen
bezuinigingen zijn inmiddels te
ruggedraaid, maar de gevolgen
zijn nog jaren voelbaar en hebben
risico's voor de operationele inzet,
meldde de Algemene Rekenkamer
in mei. De oppositie wilde dat
Plasterk toegaf dat het kabinet
fout zat en tegelijk de garantie
zou geven dat dit niet opnieuw
zou gebeuren.
De minister erkende dat grote
ingrepen in het budget van de ge
heime dienst niet goed zijn. Hij
wees erop dat de AIVD sinds 2000
is verviervoudigd. Een reorganisa
tie en de bezuiniging van 23 mil
joen euro moesten leiden tot
meer doelmatigheid. Een andere
voorgenomen bezuiniging is afge
blazen vanwege de toegenomen ri-
Volgens Plasterk is er geen
sprake van een het massale
vertrek van goed opgeleide
mensen bij de AIVD
sico's door activiteiten van extre
mistische moslims. Het budget
van de dienst bedraagt nu 213 mil
joen euro en zal verder stijgen
naar 230 miljoen euro.
Met name de PvdA en SP wil
len dat Europese inlichtingendien
sten nog beter met elkaar samen
werken en informatie delen. De
partijen verwezen naar de verijdel
de aanslag in de Thalys. Franse in
lichtingendiensten hadden de ver
dachte in het vizier maar toch kon
hij in België met zware wapens de
trein in komen. Plasterk zei dat de
geheime diensten wel goed samen
werken. Ook bestaat er een kop
groep van diensten in Europa die
nog beter op elkaar zijn inge
speeld. Tot nu toe is er één veroor
deling in een terrorismezaak en lo
pen er negentig strafrechtelijke on
derzoeken. Daarbij zijn 145 ver
dachten betrokken. Circa 210 Ne
derlanders zijn naar het strijdge
bied van IS vertrokken. Ongeveer
veertig zijn gesneuveld, 35 zijn te
ruggekeerd.
Klasgenootje Darusja
(links) en kickboks-
vriendin Marit brengen
tekeningen naar de het
huis waar het drama
heeft plaatsgevonden,
foto Van Assendelft
Fotografie
buurvrouw
slachtoffers
door Lieke Mulder en Karlijn Houterman
DEN HAAG. De bezuinigingen op de
inlichtingen- en veiligheidsdienst
AIVD hebben niet geleid tot 'een
verwoesting of het uitkleden van
de dienst'. Ook is er geen sprake
van een 'brain drain', het massale
vertrek van goed opgeleide men
sen. Dat is onzin, zei minister Ro
nald Plasterk (Binnenlandse Zaken)
gisteren in de Tweede Kamer.
