B
Religie raakt hoofdrol in theater kwijt
In liefdevolle herinnering
ZEELAND 15
Rouw verwerken, is héél hard werken. Thea
Maas beleeft het volgens de inborst van haar
Fonny; met optimisme en de blik vooruit.
Volgende maand is het
twaalf jaar geleden dat Fon
ny Maas op 58-jarige leef
tijd overleed aan de gevol
gen van maagkanker. Voor zijn echt
genote Thea (69) een mooie gelegen
heid om te vertellen over Fonny, haar
veelzijdige en knappe man die met
twee benen in het leven stond en er
van genoot tot het echt niet langer
kon. Maar ook een mogelijkheid te
verhalen over rouw en hoe verder de
draad weer op te pakken.
„Fonny kwam uit Axel, ik uit Vo
gelwaarde, we leerden elkaar kennen
op de markt in Hulst", zegt Thea. Het
stel is dolgelukkig met elkaar en
deelt dezelfde interesses. Zo is Fonny
afgestudeerd onderwijzer en Thea
kleuterleidster. Het paar gaat in Axel
wonen, waar Fonny al les geeft aan
de Antoniusschool en Thea de peu
ters onder haar vleugels neemt. Als
Fonny in 1971 'hoofd der school'
wordt van de Sint Alphonsusschool
(later basisschool De Schelphoek) in
Breskens, verhuist het echtpaar naar
het vissersdorp. Het stel krijgt twee
kinderen, Mireille (nu 43) en Alvio
(nu 41) en bouwt een huis op een
mooi lapje grond aan de Dorpsstraat,
de tuin grenzend aan de school van
Fonny. Thea: „Hij glipte elke dag
door een opening in de heg naar
school. Onze kinderen, die allebei bij
ons in de klas hebben gezeten, eerst
bij mij bij peuterspeelzaal De Kreu
kelt jes en daarna bij hun vader, de
den dat ook."
Thea typeert Fonny als een echte
levensgenieter. Gek op vakantie, (fa-
milie)feesten, uitjes, toneelspelen,
zingen, Frankrijk, hij is een echte
Francofiel, en nog zoveel meer. Als
een regelneef ook, als er iets gevierd
of geregeld moet worden, voor thuis,
de school of het kerkbestuur, dan ge
beurt dat tot in de puntjes. En dan is
er nog zijn sportieve kant. Thea: „Ski
ën, wandelen en fietsen deed hij zo
graag. De mensen hier zagen hem
nooit gewoon fietsen, hij was altijd
aan het racen, altijd op weg ergens
naartoe."
Tijdens de zomervakantie, Fonny
is dan 53, krijgt hij zoveel Tast' dat hij
naar de dokter moet. De joviale
schoolmeester met gezellig buikje, is
dan al best wat gewicht kwijt. Het is
niet door weer een van zijn diëten,
die hij, beetje ijdel als hij is, altijd
wel volgt. Het blijkt foute boel: maag
kanker, met uitzaaiingen naar de lym
feklieren. Fonny wordt succesvol geo
pereerd, maar krijgt de onheilsbood
schap dat de kanker hoe dan ook zal
terugkeren binnen zo'n vier of vijf
jaar. Thea: „Na zijn operatie en zijn
herstel daarvan, hebben we echt nog
vier jaar volop van het leven genoten,
dat ging ons goed af, ook al hing er
een donkere wolk boven ons" En in
derdaad, na precies vier jaar kwam de
kanker terug. Fonny zegt na dertig
jaar zijn school vaarwel. Dat is moei
lijk, want vanuit zijn achtertuin
hoort hij nog elke dag 'zijn' kinderen
op het schoolplein ravotten, maar hij
hoopt, net zoals Thea, Mireille en Al
vio, vrienden en familie dat hij net
diegene is die de dans ontspringt en
toch herstelt. Een jaar lang heeft hij
er tegen gevochten, maar de kanker
won. Fonny relativeerde zijn lot met
de nodige humor. Thea: „We hebben
een schoonbroer en die is timmer
man. Toen die bij ons op visite was,
ging Fonny op de grond liggen en
zei: 'Nou, meet me maar op! Kun je
aan de kist beginnen.' Fonny was
echt een optimist tot in de kist."
Fonny regisseert zelfs zijn eigen
uitvaart, zijn goede vriend pastoor
Omer Gielliet gaat voor in de mis,
zijn koor Westenwind zorgt voor de
zang, ook het Avé Maria klinkt en
dochter Mireille doet een lezing.
Thea probeert die dag alles vooral be-
-
wust mee te maken, in het volle be
sef dat vanaf nu alles anders is.
Thea: „Als je partner, je maatje, er
niet meer is, dan ben je gewond, afge
sneden van elkaar, het leven zoals je
het kende is weg. Mensen die het
niet hebben meegemaakt, beseffen
niet wat voor strijd het daarna elke
dag is om op te staan, de dag door te
komen en weer te gaan slapen. Rouw
verwerken is echt keihard werken!
Maar ik ben die strijd aangegaan naar
wat Fonny altijd zei: „Begin er maar
aan! Hup, en vooruit!"
Drie weken voor het overlijden
van Fonny, verliest Elly, de harts
vriendin van Thea, haar man aan kan
ker. Fonny heeft toen gezegd: „Dan
ga je maar op vakantie met Elly!" En
dan doen ze nog steeds. Thea: „We
kunnen lief en leed met elkaar delen,
we hebben allebei hetzelfde meege
maakt, we hebben aan een half
woord genoeg."
Het doet Thea veel pijn dat Fonny
Fonny Maas
38-03-1945
19-09-2003
zijn vier kleinkinderen, die haar nu
zoveel plezier en voldoening geven,
nooit heeft mogen zien. En ook dat
hij niet kan zien hoe goed Mireille en
Alvio het doen in het leven. „Ik ben
zo ontzettend trots op mijn kinde
ren."
Thea heeft een rijk sociaal leven,
veel mensen om haar heen, ze heeft
veel omhanden, staat zelfs af en toe
nog voor een peutergroep. Ze reno
veerde haar hele huis, zodat ze nu
van alle comfort kan genieten. Ze zit
eigenlijk geen moment stil. „En zo ga
ik verder, ook zoals Fonny zei: „Tot
bij God!"
De opening van het
Zeeuws Nazomerfesti
val heeft woensdag de
site van de NOS ge
haald. De try-out en première van
'Saul' vulden twee dagen achter
een prominent pagina's van deze
krant.
En nu weer deze column? Ze
ker! Van oudsher heeft de kerk de
beste papieren als het gaat om to
taaltheater en dit levensverhaal
van een koning, die het koning
schap niet zocht.
Kunst, cultuur en kerk hebben
veel gemeen. Bijzonder genoeg
hebben bevindelijk gereformeer
den nog het meest theatrale in
zich wanneer tijdens kerkdien
sten tekst en muziek samenko
men. Want, het gaat ook daar om
verbeelding en de vertaling van
het Woord naar het eigen leven. Je
zou het een spel kunnen noemen
wanneer mensen tegelijk met
twee of meer werkelijkheden om
gaan. Zoekers en gelovigen probe
ren het aardse en het hemelse, het
zichtbare en het onzichtbare met
elkaar te verbinden. Bij gelovigen
leidt dat tot godsdienstige bele
ving. Predikanten kunnen als wa
re stemkunstenaars het licht van
de Almachtige en het donker van
het toeval, zoals in het verhaal van
Saul, tot leven brengen. Ze heb
ben deel aan de Bijbelverhalen en
staan er apart van.
Met de locatievoorstelling Saul,
zoals die tijdens het Nazomerfesti-
onni ken werk
val te zien is, zijn de nodige paral
lellen te trekken. De toeschou
wers komen, als waren het kerk
gangers, de Lasloods binnen en la
ten de dagelijkse beslommeringen
los om zich te laten meevoeren op
de tonen van de David Kweksill-
ber Big Band en in het spel van
Dirk Roofthooft als Saul. Saul ver
telt in anderhalf uur poëtisch, in
dringend en expressief zijn levens
verhaal. De toeschouwer onder
gaat, vergelijkt en ontdekt: verhip,
het verhaal van Saul is het levens
verhaal van de mens dat soms
door bruut toeval anders loopt
dan gewenst, gehoopt of ver
wacht. Iedere toeschouwer dealt
individueel met de werkelijkheid
die het spel bij hem of haar op
roept. Bij de try-out pinkte een
man naast mij zo onopvallend mo
gelijk een traan weg. Zou de waar
dering voor deze locatievoorstel
ling zo groot zijn, omdat spel en
ernst in het schone van kunst en
wijding aan het leven met elkaar
zijn versmolten?
Bibliodrama is een volwassen
kunstvorm geworden. Twintig
jaar geleden deed het uitspelen
van de verhalen van Bijbelse figu
ren zijn entree in de Protestantse
Kerk Nederland. Onbeholpen en
onwennig toneelspel, meer was
het niet. Tien jaar geleden bracht
Bart Moeyaert in 'De Schepping'
spel, poëzie en muziek als produc
tie. Populair als musical figureer
de daarna Jozef. Zoals beeldende
kunst eerst kerkelijke kunst was,
lijkt het theater zich nu de 'grote
verhalen' toe te eigenen. Wat mij
betreft met eeuwigheidswaarde.
Ga door want de verhalen zijn
geen eigendom van kerkvolk maar
voor iedereen: zing, vecht, huil,
bid, lach, werk en bewonder.
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 2015
'Hup en vooruit', zei Fonny
In deze rubriek praten mensen over verlies,
rouw en hoe het leven verder gaat.
door Sheila van Doorsselaer
Fonny Maas (op de voorgrond in het groen) tijdens de uitvoering van Der Fidele Bauer van zijn dub ZOMA
in 1996. Op de planken was Maas erg in zijn element, foto Camile Schelstraete
Hebt u ook mooie herinneringen aan
een dierbare, die is overleden?
We willen uw verhaal graag delen in on
ze rubriek 'In liefdevolle herinnering'.U
kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 0118 - 434003,
chefnieuws@pzc.nl
door José Baars
Een actueel overzicht van de kerkdien
sten voor komende zondag staat op
www.pzc.nl/monnikenwerk
