'Keurige Rambo' mag
meevaren tegen piraten
Laat je ook
blij verrassen.
500
Zangtrend waait over uit Amerika: gaan we straks allemaal zo praten?
hollands
nieuwe.
NIEUWS 11
De vocal fry is in. Zangers bedienen zich
plots massaal van dit geluid met hele lage
trillers. Hoe? Alsof je een kikker nadoet.
iPhone 5s
Brigitte Kaandorp zong
het ultieme vocal fry-lied
al jaren voordat het een
hype werd: „Ik heb een
heel zwaaaarrrrrrr levuuhhhhh. Ech
heel zwaaaarrrrr."
Het krakende register is aan een
grote opmars bezig. Amerikaanse
vrouwelijke sterren als Katy Perry
en Kim Kardashian eindigen al ja
ren hun zinnen met de lage triller.
Ook de mannen op het Ameri
kaanse continent praten met de
zogenoemde vocal fry. En wie
goed naar de radio luistert, zou
kunnen constateren dat de trend
al naar Nederland lijkt over te zijn
gestoken.
Robin van Veen, zangcoach bij
de The Voice of Holland namens de
Babette Labeij Music Acadamy,
De afgelopen jaren werden de wa
teren rondom Afrika het werkter
rein van piraten die schepen aan
vielen. Bijna alle zeevarende lan
den staan daarom gewapende pri-
vé-bewakers toe op koopvaardij
schepen die in risicogebieden va
ren. Nederland niet.
De bewakingstaak ligt nu lou-
Beveiligingsbedrijven en hun
medewerkers worden vooraf
gescreend. Zij krijgen strikte
geweldsinstructies
ter bij defensie. Dat is duur en le
vert veel rompslomp op, omdat
schepen vaak in konvooi door risi
cogebied moeten varen onder wa
kend oog van de marine.
Vooral VVD-ministers willen
daarom nu ook private beveiligers
met vuurwapens toestaan op sche
pen die onder Nederlandse vlag
varen.
De Koninklijke Vereniging van
Nederlandse Reders (KVNR) pleit
vertelt dat zangers vocal fry al
sinds jaar en dag gebruiken om
kleur te geven aan een nummer.
„Als je eenmaal weet wat het is,
hoor je het overal om je heen.
Vooral bij het aanzetten van no
ten hoor je dat zangers het gebrui
ken. Denk aan Sam Smith, Adele,
Chris Martin en Adam Lambert.
En ook Dinand Woesthoff van Ka
ne of Alain Clarke voegen op die
manier sfeer toe aan een lied."
Het is volgens de zangcoach
dan ook bepaald geen nieuwe
techniek. „Uit onderzoek blijkt
dat de Amerikaanse vrouwen het
nu gebruiken om desinteresse en
koelheid uit te drukken. Maar fry
is niet iets wat net ontdekt is."
Ook logopedist en stemdocent
Alex Boon vertelt dat het bepaalde
stemgebruik eigenlijk een oud fe
nomeen is. „Als je minimale span-
daar al jaren voor. „De militaire
oplossing is niet altijd en niet
voor elk schip mogelijk."
Volgens de reders varen sche
pen de laatste jaren steeds vaker
tijdelijk onder buitenlandse vlag,
zodat de eigenaren legaal zelf een
bewaker kunnen inhuren. Dit
brengt de werkgelegenheid van
Nederlandse zeevarenden in ge
vaar en schaadt onze economie, al
dus de KVNR.
Of het parlement instemt, is de
vraag. In tegenstelling tot de VVD
houdt de PvdA in de Tweede Ka
mer vast aan het principe dat al
leen de overheid geweld mag ge
bruiken. Dat legt geen bom onder
de coalitie, omdat er geen deal is
gesloten in het regeerakkoord.
Maar het kabinet probeert de so
ciaaldemocraten wel om te praten.
Volgens een kabinetsbron gaat
het om een 'gematigd' voorstel
naar Scandinavisch model. Beveili
gingsbedrijven en hun medewer
kers worden vooraf gescreend en
getraind.
Bewakers en de kapitein van
het schip krijgen strikte instruc
ties over gebruik van geweld en
melding van incidenten. Achteraf
wordt beoordeeld of wapenge-
bruik wel verantwoord was. „In
dit voorstel bepaalt de overheid
straks nog steeds wie op welk mo
ment geweld gebruikt," stelt de
Haagse ingewijde.
ning op je stembanden zet bij het
praten, dan ontstaat er een chaoti
sche trilling van de stemplooien.
Die veroorzaken het ratelende ge
luid."
In de spreektaal duikt fry ook
in Nederland op. NOS-nieuwsle-
zers als Herman van der Zandt en
Annechien Steenhuizen, maken
zich er zelfs wel eens schuldig aan
volgens Alex Boon. „Herman
heeft een hele lage stem en als hij
die ook maar een beetje ontspant
ontstaat de trilling."
Volgens Paul Boersma, docent
fonetische wetenschappen aan de
UvA, heeft het typische stem
gebruik in Nederland nog niet de
aandacht getrokken van weten
schappers. Dat wil nog niet zeg
gen dat de klank niet doorgedron
gen is tot onze taal: „Het zou zo
maar kunnen dat mijn dochter
van 16 zo praat met haar leeftijds
genoten."
Jan Stroop, taalkundige en ont
dekker van het Poldernederlands
is er van overtuigd dat taalvernieu
wing begint bij jonge vrouwen.
„En dat ik heb ik niet verzonnen.
Dat is algemeen bekend. Taal is
een manier om je maatschappelijk
te bevestigen. En vrouwen blijken
daarin vaak voorop te lopen."
Logopedist Boon is het met
hem eens. „Als iedereen in jouw
omgeving met een vocal fry praat,
ga je dat vanzelf ook doen. Het is
een maniertje om je ergens bij
aan te sluiten."
Amerikaanse vrouwen
gebruiken het
tegenwoordig om
desinteresse en
koelheid uit te drukken
Stemcoach en operazangeres
Elizabeth Ebbink herkent het ge
luid van de vocal fry en hoort het
de laatste tijd veel in haar praktijk.
„Ik hoorde hem net bij jou ook",
aldus Ebbink. „Het is het geluid
dat je vroeger maakte als je een
kikker nadeed: 'kwaaaaaa-a-a-ak'.
Lager dan dat kan niet."
Ebbink zelf hekelt het geluid
van de vocal fry: „Die lage stem be
perkt de mogelijkheden. Je ver
liest overtuigingskracht. De laagte
wordt geassocieerd met vermoeid
heid en depressie. Denk aan minis
ter Plasterk die door zijn stemge
bruik een vermoeide, zwakke en
oude indruk maakt."
De overdreven vocal fry die in
Engelstalige gebieden gebruikt
wordt, is volgens Pauline van
Aken, stemspecialiste en presenta
tietrainer voornamelijk iets En
gels en Amerikaans. „Als in Neder
land iemand kraakt, gaat dat voor
namelijk onbewust en dan wordt
er al snel gezegd 'wat een irritante
stem'."
En als je jezelf toch betrapt op
deze modegril? Door meer kracht
achter je stem zetten of iets te ho
ger gaan praten, ben je er van af.
Toch is er op een bepaalde leeftijd
volgens logopedist Boon geen ont
komen meer aan. „Wanneer je
ouder bent, gaan je spieren ver
slappen. Dan heb je nou eenmaal
geen krachtige jonge stem meer."
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 2015
In de mode: krakend laag gaan
door Esther de Kloe
door Edwin van der Aa
DEN HAAG. Private beveiligers met
een vuurwapen mogen straks Ne
derlandse koopvaardijschepen be
schermen. Dat wil het kabinet rege
len. Maar de overheid waakt en be
waakt: het wordt geen vrijbrief.
Brigitte Kaandorp
Sam Smith
Kim Kardashian
Herman van der Zandt
Annechien Steenhuizen
MB/MIN/SMS
71 qn
O l,3U
29,-
totaal per maand
Bij hollandsnieuwe zijn we nogal flexibel om het jou gemakkelijk te maken. Zo is er nu bijvoorbeeld één bundel waarmee je zelf
bepaalt of je internet, belt of sms't. En wat je ook kiest, het kost altijd hetzelfde. En in combinatie met een iPhone 5s t.w.v.
504,- wordt het helemaal feest. Want die kost nu geen 31,50 maar 29,- per maand. Inclusief 500 MB/MIN/SMS. Dus doe jezelf
een plezier. Laat je ook blij verrassen en internet, bel en sms zoals jij het wilt.
Kijk voor dit en meer op hollandsnieuwe.nl/pzc
l.c.m. 2-jarig contract. Prijs excl. eenmalige kosten ter hoogte van 30,-. Aan deze uiting
kunnen geen rechten worden ontleend. Actie geldig tot ten minste 15 september a.s.
