'Als je steelt om je kind te voeden,
neem je biefstuk geen hamburger*
'Windpark Borssele
levert minder energie'
Omega
aflopend duinwater in kreekruggen
ZEELAND 5
Samen met zijn vriendin A. O.
(25) had hij 26 april vorig jaar bij
een supermarkt in Hulst vlees ge
stolen. De inwoners van Hoek ver
telden dat ze hopeloos waren om
dat ze geen cent hadden om eten
te kopen voor hun peuter. „De
kleine moest toch wat te eten heb
ben. Hij had bouwstoffen nodig",
aldus De V. Het eten dat ze krij
gen van de voedselbank is volgens
hen te weinig om rond te komen.
Politierechter De Jager hield hen
voor dat ze door duur vlees te ste
len in plaats van goedkope bur
gers, ze de supermarkt extra heb
ben benadeeld. En hij zei ook dat
stelen hoe dan ook een strafbaar
feit is.
Het Openbaar Ministerie had
'De kleine moest toch
wat te eten hebben. Hij
had bouwstoffen nodig*
hen al eerder bestraft door het op
leggen van een werkstraf van
twaalf uur. Maar omdat ze niet rea
geerden, 'dat lukte niet want we
hebben niets', moesten ze voor de
rechter verschijnen. Ze vertelden
dat ze het nog steeds heel moei
lijk hebben. Zij is werkloos, heeft
geen enkele studie afgemaakt en
de vader van haar zoontje weigert
alimentatie te betalen. Hij is ook
werkloos en het lukt niet om daar
verandering in te brengen. Onder
andere omdat hij zo moedeloos is.
Officier van justitie Suzanne de
Jong eiste dat ze weer bestraft wor
den met elk een werkstraf van
twaalf uur. De Jager vonniste con
form.
Het windpark dat uit twee loca
ties bestaat, gaat 1400 Megawatt
produceren. Volgens Miller, wiens
onderzoek is gepubliceerd door
het Max Planck-instituut, is die be
rekening te optimistisch. Hij
denkt dat maximaal een kwart tot
een vijfde van de berekende wind-
productie haalbaar is.
Miller baseert zich op zijn on
derzoek naar een windpark in de
Amerikaanse staat Kansas. Op
brengsten vallen in de praktijk te
gen, schrijft hij in het weten
schapsblad PNAS. Reden: de ach
terste windmolens vangen min
der wind dan de voorste. „Wind
molens halen energie uit de lucht,
wat betekent dat er na elke rij
windmolens minder energie in de
lucht zit. Dat het kortom iets min
der hard waait. Na een kilometer
of vijf begin je dat te merken."
Miller en zijn collega's stellen
dat een energieproductie van
maximaal één watt per vierkante
meter haalbaar is. Voor een wind
park op zee verwacht hij nauwe
lijks een hoger rendement. In het
geval van het windpark Borssele
gaat dat om een verwachte produc
tie van 4 tot 5 watt per vierkante
meter. „Dat is vier tot vijf keer
meer dan volgens de natuurkunde
mogelijk is."
Volgens Jasper Vis, manager bij
Dong Energy en windenergiedes-
kundige, zet vraagtekens bij Mil
lers onderzoek. „Al jaren worden
rendementen van windparken ge
publiceerd. Denk je dat het niet
opgevallen zou zijn als de winde
nergieproductie 75 tot 80 procent
lager zou zijn geweest?"
Ook bij Eneco fronsen ze de
wenkbrauwen. Eneco exploiteert
sinds 2008 het windpark Prinses
Amalia voor de kust bij IJmuiden
(60 windmolens van 2 megawatt
per stuk). „Dat levert sinds 2009
om en nabij het berekende rende
ment van 420 gigawatt-uur per
jaar. Alleen in 2010, toen het ge
middeld minder waaide, hadden
we een dip. Toen produceerde het
park 363 gigawatt-uur", zegt
woordvoerder Cor de Ruijter.
Volgens Tjeu van Mierlo,
woordvoerder van het Zeeuwse
consortium dat het windpark
Borssele wil bouwen, kan Miller
niet zonder meer een onderzoek
op land van toepassing verklaren
op windparken op zee. „Het wind-
aanbod op zee is groter en je hebt
er ook minder obstakels die de
windstroom afzwakken."
'Ons windpark Prinses Amalia
levert sinds 2009 bijna elk jaar
het berekende rendement.'
Louwerse: „Het geeft perspectief
voor onze groenteteelt." In de toe
komst moet blijken hoeveel water
hij via een horizontale diepdrain
aan de gegroeide zoetwaterbei
mag onttrekken. Dat is nu aan
wettelijke regels gebonden.
Go-Fresh is een initiatief van
de gemeenten Borssele, Veere en
Schouwen-Duiveland, waterschap
pen, ZLTO en enkele stichtingen.
Het vijfjarige experiment kost
acht ton en loopt tot 2018. Delta-
res, Acacia Water, KWR Waterre-
search en de HZ leveren de ken
nis.
Voor de fruitteelt, die veel zoet
water nodig heeft, is een soorgelij-
ke ondergrondse opslag van zoet
water ontwikkeld: de Freshmaker.
Carla Michielsen (ZLTO): „Voor
de akkerbouw die alleen voor be
paalde gewassen om water verle-
Het infiltratiesysteem
kost akkerbouwers 10
tot 20 cent per kuub
gen zit, is het infiltratiesysteem
een goedkoper alternatief. Met
to tot 20 cent per kuub water
scheelt het de helft."
Voor laaggelegen gronden
waar door de hogere opwaartse
druk geen zoetwaterbei kan
worden opgebouwd, zoals in
hartje Schouwen-Duiveland,
wordt het systeem Drains2Buf-
fer beproefd. Esther van Baaren
van Deltares: „Dat zorgt ervoor
dat zout water wordt afgevoerd
en de planten door aanleg van
diepe drainage kunnen profite
ren van de beperkte zoetwater-
voorraad. Het draait erom de
wortelzone voldoende zoet te
houden."
Nog drie jaar meten en de
Zeeuwse akkerbouw weet of de
systemen een investering
waard zijn.
Programma over kunstmatige intelligentie
en geheugenmanipulatie
KMtWMkoop«a"Mmbvthesea.nl
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 2015
MIDDELBURG. Als je dan toch steelt
om je kind te kunnen voeden, doe
het dan goed. Dan neem je geen
hamburgers maar een goed stuk
vlees, zei gisteren T. de V. (30) uit
Hoek tegen de Middelburgse poli
tierechter.
Verdachte T. de V. uit Hoek
door Frank Balkenende
VLISSINGEN. Het toekomstige wind-
park Borssele levert veel minder
energie dan nu wordt aangeno
men, zegt de Amerikaanse onder
zoeker Lee Miller op de nieuwssite
BNR.
Cor de Ruijter, woordvoerder Eneco
bij zoetwaterbei
Werner Louwerse bij een eindput van de hoofddrainage, „Hierin regel ik het peil." foto's Dirk-Jan Gjeltema
Carla Michielsen, ZLTO
Neurowetenschappers, filosoferen en psychologen geven
een lezing en leiden hun zelf gekozen film in. Met o.a. Douwe
Draaisma, Bas Haring en Damiaan Denys.
