Anti-kernenergie-activist Luc Brusselaers vindt gevaar groter dan vroeger
ZEELAND 15
De oudste kerncentrales in het
Belgische Doel mogen tien jaar langer
openblijven. Niemand schijnt zich er
druk over te maken. Het verbaast
zelfs Luc Brusselaers, anti-kern-
energieactivist van het eerste uur,
niets. „Maar als je niets doet,
verandert er zeker niks."
Tijden zijn veranderd, maar niet
voor Luc Brusselaers. Hij draagt
nog altijd met trots een T-shirt
met een afbeelding van de
Zuid-Amerikaanse vrijheids
strijder Che Guevara
(1928-1967). „Het gaat mij niet om zijn per
soon, maar om zijn gedachtegoed. Hij is voor
mij een inspiratiebron."
Brusselaers (65) is in zijn doen en laten
een Zeeuws-Vlaamse Che Guevara gebleven.
Hij is actief lid van vakbond FNV en voert de
laatste tijd vooral acties tegen bezuinigingen
in de zorg. En van een heel andere orde, hij
vangt met zijn vrouw in hun dijkwoning bij
Kuitaart dieren op die geen goed thuis had
den. Een vaak gepeste, getraumatiseerde
Spaanse zwerfhond die te bang is om dicht
bij te komen, 'bewaakt' zijn erf.
Hemelsbreed nog geen acht kilometer
van zijn woning tekenen zich de twee koelto
rens van de vier kerncentrales bij het Bel
gische Doel af aan de horizon. Ze staan er al
tientallen jaren. De twee oudste kercentra-
les, Doel 1 en 2, stammen uit 1975 en vieren
dit jaar hun vierde lustrum. Ze zijn niet
meer weg te denken in de omgeving en gaan
voorlopig ook niet weg, nu de centrumrecht
se regering in Brussel ze tien jaar langer, tot
2025, open wil houden.
Brusselaers zou ze graag wegdenken, nee,
weg hebben. Hij stond daarin niet alleen.
Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig van
de vorige eeuw volgden acties tegen kerne
nergie én kernwapens elkaar op. „Kernener
gie en kernwapens zijn een Siamese twee
ling", zegt Brusselaers. In Hulst en omgeving
roerde zich één van de luidruchtigste Zeeuw
se anti-kernenergiegroepen, de Werkgroep
Kernenergie Zeeuws-Vlaanderen.
„We waren jong", blikt Brusselaers terug,
„meest twintigers. Een paar keer per maand
kwamen we in Hulst. Twintig, dertig man
was heel gewoon. We verzonnen acties, hiel
den tentenkampen, trokken naar demonstra
ties, op de fiets naar Doel of in bussen zoals
naar de grote demonstratie tegen kernwa
pens in Amsterdam."
De bij na-ramp met een kerncentrale in
het Amerikaanse Harrisburg in 1979 gaf de te
genstanders van kernenergie vleugels. De
Werkgroep Kernenergie Zeeuws-Vlaanderen
zag officieel 2 juni 1979 het levenslicht, om
de krachten te bundelen voor een demonstra
tie in Doel. De later in een vereniging omge
zette werkgroep, met Brusselaers als secreta
ris en Toine Huijsmans als voorzitter, zou
achttien jaar bestaan, tot 30 september 1997.
Het vuur was al gedoofd, bij gebrek aan
jonge aanwas. De kernramp in het Oekraïen
se Tsjernobyl, in 1986, had de anti-kernener-
giebeweging nog een oppepper gegeven,
maar ook dat schrikeffect ebde snel weg. De
brengt, is alles goed. En er kan altijd iets fout
gaan. Neem het uitvallen van Doel 4, toen de
olietoevoer naar een turbine was gesabo
teerd. Was dat niet in 2014? Dat is goed afge
lopen, maar wie dat heeft gedaan, is nog al
tijd onbekend. Gebeurt er iets ernstigs, dan
kun je feitelijk nergens heen."
Brusselaers, al in 1966 actief in 'de scholie-
renstrijd' in zijn toenmalige woonplaats
Diest bij Leuven, verwacht dat dan pas men
sen weer in actie zullen komen. „Je ziet dat
steeds in de geschiedenis. Na de Eerste We
reldoorlog kwamen de achturige werkdag en
het algemeen kiesrecht. Na de Tweede We
reldoorlog zijn de sociale voorzieningen geko
men."
Dat niemand zich nog druk lijkt te maken
over kernenergie, is volgens Brusselaers een
algemeen maatschappelijk verschijnsel. „Ik
was vorige week op de Visserijfeesten in
Breskens om handtekeningen te verzamelen
tegen de bezuinigingen in de zorg. Mensen
willen wel tekenen, maar zeggen gelijk ook
'wat maakt het uit, het gaat gewoon door'.
Tja, als je niets doet, weet je zeker dat er niks
verandert."
Jongeren droegen de Werkgroep Kern
energie, wat nu ondenkbaar lijkt. Brusselaers
vindt dat niet verbazingwekkend. „Je hoort
het overal, binnen de vakbond, maar ook in
bijvoorbeeld de duivensport: 'waar blijven
de jongeren?' Voor kortdurende dingen, als
vrijwilligerswerk bij Vestrock in Hulst, wil
len ze zich wel inzetten, maar niet in be
stuursfuncties. Het leven van jongeren is ook
zo veranderd. Ze moeten met z'n tweeën
werken, hebben vaak tijdelijke banen. Wij
hadden meer tijd om ons voor andere din
gen in te zetten."
'Kernenergie en
kernwapens zijn
een Siamese
tweeling'
problemen met kerncentrales in het Japanse
Fukushima, na de tsunami in 2011, brachten
nog nauwelijks iets teweeg. Zoals ook de ont
dekking van haarscheurtjes in het reactorvat
van Doel 3 in 2012 praktisch niemand, behal
ve beroepsactievoerders van Greenpeace, iets
leek te deren.
Peer de Rijk van anti-kernenergiegroep
WISE riep onlangs nog bestuurders in Zee
land op om inspraak te eisen over het verlen
gen van de levensduur van Doel 1 en 2.
Jan-Frans Mulder, burgemeester van Hulst,
liet weten daar geen behoefte aan te hebben.
Het gaat hem er allereerst om dat de veilig
heid gegarandeerd blijft, reageerde hij, en
daarna bleef het weer stil.
Is er ook wel reden voor bezorgdheid?
Brusselaers denkt van wel. „Het gevaar is nu
groter dan toen", stelt hij. „Die kerncentrales
zijn tenslotte ouder, maar ja, als het geld op-
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 2015
'Gebeurt er iets ernstigs,
dan kun j e nergens heen'
door Harmen van der Werf
Luc Brusselaers (links) in standje van de Werkgroep Kernenergie Zeeuws-Vlaanderen, 1981.
Luc Brusselaers,
actievoerder
Luc Brusselaers met op
de achtergrond de koelto
rens en kerncentrales van
Doel. „Ik zit niet bij de pak
ken neer." foto's Camile
Schelstraete
