In liefüevolle herinnering
ZEELAND 15
Karikaturist Bram Levi trok met zijn
vrouw Geertje van hot naar her. De
mooie herinneringen geven houvast.
I
Hij is de wereld opge
komen met niets en
de wereld afgegaan
met niets. Tussen die
twee momenten in
wist karikaturist en
sneltekenaar Bram Levi uit Zierikzee
ten volle te leven. Met zijn vrouw
Geertje trok hij van hot naar her om
- op glamourparty of straathoek -
zijn kunsten te vertonen. „Als hij aan
het werk was en er stonden veel men
sen om hem heen, dan ging zijn pen
netje dansen. Dan was hij gelukkig.
Daar leefde hij voor."
Een vrije jongen was Bram. Al op
negenjarige leeftijd hield hij het geza
pige gezinsleven thuis voor gezien.
Met een potlood en schetsblok in
zijn rugtas vertrok het kereltje naar
Parijs. Het was een stad waar hij nog
vele malen in zijn leven zou terugko
men, om te tekenen in kroegen en te
schilderen op Montmartre. „Frank
rijk was zijn lievelingsland, maar we
gingen overal naar toe. Naar Duits
land, Engeland, Spanje. We zijn over
al geweest."
Als hij 65 zou worden, wilde Bram
nog met een campertje gaan trekken.
„Dat deed hij graag, rondreizen. Hij
wilde nog van alles, maar toen hij
twee maanden 65 was is hij overle
den." Na eerder al eens keelkanker te
hebben overwonnen, werd hij op
nieuw door kanker getroffen. Rasteke
naar als hij was stond Bram drie
maanden voor zijn dood nog te schet
sen. „In Medemblik, met sondevoe
ding en al."
Geertje leerde Bram in 1984 ken
nen (hij was toen 42, zij 49) in een ca
fé aan het Visslop in Zierikzee. Bram
hield daar halt tijdens één van zijn
omzwervingen om een muur te be
schilderen, Geertje sprong in het café
weieens bij. De Zierikzeese liet zich
veroveren door die rusteloze geest
met dat flamboyante uiterlijk. Drie
maanden lang zwierf het tweetal in
haar oude Opel Escort door Neder
land om die tocht uiteindelijk met
een huwelijk te besluiten.
'Als je goed afscheid hebt
kunnen nemen dan heb je
ook geen schuldgevoel'
Bram had twee zonen uit een eer
dere relatie, Geertje had vier kinde
ren van wie de jongste toen 20 was.
Ze woonden samen tijdelijk in een
tuinhuisje in Gorinchem en vestig
den zich daarna in Enkhuizen. Van
daaruit meerden ze aan op schepen
of trokken ze met auto of minibusje
naar feesten en partijen. Ontmoetten
tientallen bekende Nederlanders en
genoten, hoewel het hen geen rijk
dom bracht, met volle teugen. „We
hebben samen een mooi leven gehad,
vrij ook. Maar ik was blij dat ik geen
kleine kinderen meer had. Het was
een afwisselend en onzeker bestaan.
Zo zat je in de plus en zo zat je op de
keien. Slapeloze nachten heb ik er
nooit van gehad. Morgen zien we wel
weer, dacht ik dan. Ik werd steeds
makkelijker."
Bram leefde voor zijn vak. „Mijn
beroep is snorren, baarden, brillen en
grote neuzen", vatte hij zijn werk in
een interview met deze krant wei
eens samen. Hij vergrootte met wat
lijntjes karakteristieke kenmerken
van de mensen die voor hem poseer
den. Maakte hen graag een tikje
mooier. Zoals hij ook de anekdotes
uit zijn leven met rappe tong een
beetje oppoetste. „Hij was een pu-
blieksman", schetst Geertje. „Een do
minant type ook. Ik stond op de ach
tergrond. Maar als hij me kwijt was,
was hij het meteen helemaal kwijt",
typeert ze hun onderlinge verhou
ding.
Hoewel Bram het hoogste woord
voerde en degene was die zijn penne-
Bram Levi
16 december 1942
-16 februari 2008
tje kon laten dansen, was zijn
vrouw een onmisbaar element in
zijn act. Terwijl hij razendsnel
mens en dier treffend op papier
zette, leverde zij hem in even rap
tempo de benodigde attributen
aan. Gehuld in door Geertje ge
naaide kostuums die naadloos aan
sloten bij de thema's van de fees
ten waarop het duo verscheen;
van wildwest tot middeleeuwen.
Als ze niet als zichzelf kwamen.
Bram steevast getooid met baret
en rode das. Geertje in bijpassend
pak. „We waren een eenheid",
stelt ze simpelweg vast.
In 2003 verhuisden ze naar
Schouwen-Duiveland: eerst Zon-
nemaire en later Zierikzee. Daar
werd Bram in 2007 voor de twee
de keer met kanker geconfron
teerd, waarna hij - na een ziekbed
van een jaar - overleed. Geertje
hield zich in de periode die daarop
volgde vast aan haar familie, haar
hondjes en troostte zich door te
luisteren naar muziek. Ze is het
type niet om achter de geraniums
te verdwijnen, maar de ongerem
de trekkersdrift van haar man eve
naart Geertje niet. „Nee, ik mis dat
ook niet. Je wordt kalmer, rustiger.
Ik heb mooie herinneringen, daar
om kan ik vrolijk doorgaan. Als je
goed afscheid hebt kunnen nemen
dan heb je ook geen schuldgevoel.
En: ik heb mijn kinderen, kleinkin
deren en achterkleinkinderen.
Daar leef ik voor. Ik wil zelf ook
nog niet dood. Ik ben veel te be
nieuwd hoe het met hun verder
gaat."
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 2015
Zijn pennetje kon dansen
In deze rubriek praten mensen over verlies, rouw en hoe het leven verder gaat.
door Esme Soesman
Hij heeft vele kostuums gedragen maar de meest kenmerkende outfit van Bram Levi was zijn zwarte baret
en rode sjaal.foto Mechteld Jansen
Cadzand 2006: Op de Paasmarkt maakt Bram Levi een karikatuur van Arie en Tineke uit Neede die op vakantie in Cadzand
zijn. Naast Bram zijn vrouw Geertje, foto Peter Nicolai
Hebt u ook mooie herinneringen aan
een dierbare, die is overleden?
We willen uw verhaal graag delen in
onze rubriek 'In liefdevolle herinne
ring'.U kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 0118 -434003,
chefnieuws@pzc.nl
