b
Na tien jaar varen keert 'ship of fools' terug naar Nederland
28 CULTUUR SHOW
MH17-verslag in
race voor Emmy
Reünie Spice Girls: voorlopig niet
Azart, ship of fools keert na tien jaar terug naar Amsterdam. Op het zottenschip waar oppernar
August Dirks (62) de scepter zwaait, is alles nog als vanouds: de omgekeerde wereld.
Show Entertainment
De NOS heeft een nominatie in de
wacht gesleept voor een Emmy Award
voor een reportage over de dag van natio
nale rouw na de ramp met vlucht MH17.
De omroep maakt kans in de categorie
nieuwsprogramma's. De winnaars wor
den op 28 september bekendgemaakt.
omaden zijn het. Nar
ren, potsenmakers
op zee. Hun huis: de
Azart, ship of fools.
Een zeewaardige vis
sersboot op leeftijd:
bijna een eeuw oud. Het zottenschip
meerde af aan verre, vreemde kusten,
reisde van Europa tot Marokko. Na
tien jaar afwezigheid, keert de Azart
onder aanvoering van haar kleurrijke
kapitein August Dirks terug naar
haar thuishaven Amsterdam.
Jaren was de Azart daar een drij
vende vrijplaats voor creatieve en al
ternatieve geesten: muzikanten, dich
ters, beeldend kunstenaars, perfor
mers. In de buik van de boot werd ge
filosofeerd en gevierd, en in het
Nachtcabaret ook veel genuttigd.
Kort voor het vertrek naar Amster
dam ligt het schip, voorover hellend
op een modderbank voor anker in
het Noord-Franse dorpje Grand Fort
Philippe. Zo schuin dat je je al een
beetje dronken voelt nog voordat je
een slok hebt genuttigd. Een clubje
'hangouderen', pilsje bij de hand, be
kijkt de Azart met verwondering.
De opvarenden (acteurs, een ma
troos en een geluidstechnicus) dra
gen allerminst dagelijkse kloffies:
kleurige (narren)kostuums en jasjes,
hoge hoeden waaruit bloemen lijken
te groeien, kimono's voor aan wal.
Met August Dirks voorop, met zijn
zottenkap, stoere armbanden vol rin
kelende bellen, wapperende lappen-
broek en teenslippers of klompen.
Het zottenschip staat voor 'de om
gekeerde wereld', zegt hij. Wie aan
boord klimt, belandt in een andere
realiteit. Voorop de boot een enorm
bestek: vork en lepel. „He're we co-
me. We're hungry", legt Dirks de
symboliek uit. In het dorpje hebben
ze die oproep serieus genomen. Het
eten dat in het vooronder wordt ge
serveerd, is geschonken door het ge
meentelijke bejaardenhuis.
Aan dek werkt Dirks aan de verta
ling van The world upside down (or the
real life of Peer Gynt), een vrije bewer
king van het toneelstuk van Henrik
Ibsen, waarmee het schip langs de ha
vens trekt. Eerst speelden ze in het
Spaans, daarna in het Frans en straks
in het Engels.
Het is Ibsen op z'n Azarts, geregis
seerd door Dirks' favoriete regisseur:
de Rus Leonid Vlassov. Absurdistisch
theater met dans, muziek, uitbundige
taferelen en verstilde momenten. Het
gezelschap mag geen hoogtevrees
hebben. Er wordt in masten geklom
men, gebalanceerd op het dak van de
stuurhut, weggedoken in verborgen
scheepshoeken. Het schip vormt het
decor, met houten tonnen als tafels
en vuilniszakken als trollengrot. Het
publiek kijkt vanaf tribunes aan wal
toe.
De medewerkers komen uit alle
windstreken: Spanje, Frankrijk, Chili,
Nederland, Italië en Rusland. Als ze
niet spelen, wordt er bij toerbeurt ge
kookt of geverfd. Iedereen helpt mee.
Strak hemelsblauw wordt de Azart.
Al mag ze niet te 'gelikt' worden.
Dirks: „Ze mogen best zien dat we
tien jaar gereisd hebben."
Keukenkraan
Gelikt is het leven op de boot aller
minst. De weg omhoog, vanaf de
wal, gaat met bibberende benen via
een wankel laddertje, aan touwtjes.
Luxe? De enige keukenkraan geeft al
leen koud water. Voor een douche
moet men van boord. De Azart is nu
eenmaal geen gepolijste charter. „De
meeste van deze boten zijn gedoemd
tot de chartervaart", vertelt Dirks.
„Kijk, dit leven dat ik leid, is een zot-
tenbestaan. Maar als je moet leven
van de charter, ben je helemaal ge
tikt." De Azart staat voor zijn vrij
heid. Geen tv, alleen de zee.
Hij weet het stellig: „Wij zijn de
ambassadeurs van Amsterdam als ma
ritieme en culturele wereldstad." Met
een heuse zeebrief op zak, getekend
door burgemeesters Schelto Patijn,
Job Cohen en Eberhard van der Laan.
Dat hij ooit weer Amsterdam zou aan
doen, was een zekerheid. „We gaan
weg om weer terug te keren. Het is
een levensreis", zei hij toen het schip
tien jaar geleden vertrok van zijn vas
te ligplaats aan het Azartplein.
Eigenlijk had hij missionaris wil
len worden. Maar op de priesteroplei
ding viel hij van zijn geloof. Het
werd uiteindelijk een universitaire
studie Russisch. Het leverde Dirks de
volgende omschrijving op: 'Een mis
sionaris zonder God, een dwaas met
een academische titel'.
Logboek
Sinds hij zijn boot in 1989
kocht 'voor de prijs van een
kleine Mercedes' is hij ve
le avonturen verder. Hij
houdt online een log
boek bij. Een vetpot was
het nooit. Drie keer lag
de Azart aan de ketting.
„Wat ons heeft gered, is dat
niemand het schip wil kopen.
Het is gewoon niks waard." En er wa
ren tijden dat de Azart op frituurolie
uit een snackbar in Avignon voer.
„Maar diesel is toch beter."
Op 9 augustus arriveren Dirks en
zijn narren bij Noorderlicht op het
NDSM-terrein in de hoofdstad. Voor
stellingen, theatrale rondleidingen en
een parade aan wal staan op de agen
da. En dan, na een jaartje Amster
dam, zet het schip weer koers naar
volle zee. Op naar een nieuw avon
tuur: Fool's quest, een reis naar
Noord- en Zuid-Afrika, Indonesië en
uiteindelijk Australië. Als een 'moder
ne Oost-Indiëvaarder', aan wal ge
volgd door de Blauwe Azartbus, als
communicatiecentrum. Dirks: „Over
al waar we komen, willen we artists
in residence uitnodigen, banden aan
halen met alle culturen en uitwisse
lingen aangaan."
Net zoals de potsenmakers die eeu
wen geleden op een merkwaardig
schip op wielen door het Brabantse
land trokken, zal ook de Azart straks
door het Australische woestijnzand
trekken. Onmogelijk? Dat woord
kent Dirks niet. Hulp en mede-nar
ren zijn er overal. Aan dek draagt
zo'n helper een oud T-shirt met een
Duitse tekst die de essentie van het
narrenbestaan samenvat: 'Glaub
nicht wir seien Narren allein/ wir ha-
ben Brüder gross und klein/ in allen
Landen, überall/ 1st endlos unsere
Narrenzahl'.
De reünie-tournee van de Spice Girls (zonder Victoria Beckham)
was nog niet aangekondigd, of Emma Bunton veegde gisteren
het plan van tafel. „Er gebeurt op dit moment is,
niets concreets", laat de zangeres weten. 1
Cultuur
Kleurige narren
en potsenmakers
door Corrie Verkerk
N
Foto boven: kapitein August Dirks op zijn theaterschip Azart.
Foto onder: een decor gemaakt van afValmaterialen op het 'ship
of fools'.
Foto rechts: acrobatiek op de boot. foto's Anthony Dinh
Azart, Ship of Fools: The world upside
down. Vanaf 12/8, Noorderlicht,
NDSM-terrein, Amsterdam. Info:
www.foolsquest.org en www.azart.org
