Gemotoriseerd
de Rosbank op
2 I &GOI
'Leuk hoor, voor de hippe middenklasse'
Hebben? Delen!
In haar boek Het klein verzet' beschrijft de Vlaamse schr ijfster
Tine Hens plaatsen in Europa waar de deeleconomie groeit. Op verzoek
van Geld&Goed vertaalt ze haar bevindingen naar het leven van alledag.
Test 1, 2, 3
We vervangen
spullen, gewoon
omdat we verlangen
naar een nieuwer
model
Ook last van keuzestress tijdens je
zoektocht langs internetwarenhuizen
en prijsstunters? Geld&Goed helpt
een handje, met deze week een
vergelijkend warenonderzoek
met e-bikes.
I BATAVUS
E-DIVA
Wat als we beslissen
dat niet de econo
mie ons bepaalt
maar dat wij de
economie zijn? Met
die vraag in het achterhoofd reisde
ik een jaar door Europa op zoek
naar mensen die 'hebben' inwissel
den voor 'delen' en 'geven'.
Waar het voor mij begon? Er was
niet één begin. Het waren momen
ten waarop de vragen luider klonken
dan de antwoorden. Wat als we ons
vergissen in het huidige kapitalisti
sche systeem? Wat als de fixatie op
economische groei één groot misver
stand is? De befaamde econoom
John Maynard Keynes omschreef
het kapitalisme in 1928 al als een
perverse, maar noodzakelijke over
gangsfase. Het leven dat zijn klein
kinderen - wij dus - zouden leiden,
zou in elk opzicht beter zijn. Hij
voorspelde een nieuwe fase met
minder werk en meer vrije tijd. Om
die heilstaat te bereiken was het
nodig het kapitalisme een tijdlang te
ondergaan, om tijdelijk in te zetten
op hebzucht en eigenbelang. Na die
periode zouden we een tijdperk bin
nenwandelen waarin we tevreden
zouden zijn met 'genoeg'.
Maar Keynes vergiste zich. Hij had
niet bedacht dat we ons zouden
laten bepalen door ons bezit, dat we
spullen zouden vervangen, gewoon
omdat we verlangen naar een nieu
wer model of dat we dingen zouden
weggooien zonder ze te herstellen.
Maar hoe zou de economie eruitzien,
als we 'genoeg' als uitgangspunt
nemen? Natuurlijk: mensen te over
die beweren dat het een illusie is te
geloven dat 'genoeg' zal volstaan om
de wereld draaiende te houden. En
inderdaad, de mensen die ik ont
moette die zich hadden losgescheurd
uit de logica van 'steeds meer', leken
trager te leven. Ze zetten minder
geld om in meer tijd en die tijd in
vesteerden ze dan weer in een
groentetuin, of in een Repair Café.
De initiatieven die ik zag, zijn niet
heel groot of bijster origineel. Hun
kracht bestaat uit hun veelheid en
uit het eigen initiatief. We proberen
het gewoon, zeiden de bewoners van
Thessaloniki, Barcelona en Hamburg
toen ze tuinen aanlegden of een
bunker omvormden tot energiecen
trale. Alleen al door te proberen,
maakt een mens het verschil.
Hierbij een plan van aanpak voor
wie wil meedoen.
1 EET LOKAAL
Overal zag ik de stads-, dak- en
samentuinen opbloeien. Van
Griekenland tot Portugal is het
telen van eigen aubergines, paprika's
of tomaten de eerste stap om weer
greep te krijgen op de economie en
op het eigen leven. In Thessaloniki
hebben burgers een militair domein
omgebouwd tot stadsboerderij; in
Crystal Palace, bij Londen, werden
braakliggende privétuinen inge
zaaid, die samen de Patchwork Farm
vormen. Lokaal en seizoensgeboden
eten, betekent datje voedsel niet
meer duizenden kilometers laat
reizen, maar datje eet wat er bij
jou in de buurt op dat moment
groeit. Geen zin om zelf met je
handen in de aarde te wroeten?
Geen nood. Druk een oogstkalender
af en kijk in de supermarkt op de
verpakkingen naar het land van
oorsprong.
2 DEEL WAT JE HEBT
Natuurlijk kwam het door
de economische crisis dat
een aantal bewoners van
de wijk Garcia in Barcelona besloot
een inventaris op te maken van
hun bezittingen en te onderzoeken
wat ze met anderen wilden delen.
Van de vier auto's bleef er één over;
twee van de drie ladders werden
verkocht en de acht kinderzitjes
werden er vier. De bewoners legden
zelfs de uurschema's van hun werk
naast elkaar - voor wie nog werk
had - en zetten een gedeelde kinder
opvang op. Ze deelden om te bezui
nigen, niet om eraan te verdienen,
en het ging niet om de grootte van
de groep, maar om de verspreiding
van het idee. Het fundament van
de zogenaamde deeleconomie is
een efficiënt en rationaal gebruik
van beschikbare middelen. Als je
weet dat een auto zo'n 23 uur per
woensdag 5 augustus 2015
GO
Wellicht ken je het gevoel wel: al
jarenlang trek je er in de week
ends met je toerfiets op uit, maar
het gaat allemaal steeds moeiza
mer. Ging je vroeger nog als een
volleerd coureur de Posbank, de
Aardmansberg of de Hettenheu-
vel op, vandaag de dag is het
stoempen, harken en zwoegen.
Eigenlijk heb je helemaal geen
zin meer in dat geploeter heuvel
op, tegen de wind in. Heel soms
heb je van die momenten dat je
dagdroomt over heroïsche toer
tochten waar je op geacciden
teerd terrein bolletjestrui
waardige snelheden haalt. Wij
van Geld&Goed vinden dat je
wel wat hulp kan gebruiken en
dat een e-bike uitkomst kan
bieden. De tijden dat je die
dingen al vanaf kilometers
afstand kon herkennen als suffe
seniorenkarretjes zijn voorbij.
Merken als Sparta, Batavus en
Cortina maken alleszins toon
bare modelletjes, die qua design
weinig onderdoen voor de
exemplaren zonder hulpmotor.
De Consumentenbond onder
wierp de damesmodellen aan
een grondige test. Wat blijkt?
Onder de 1600 euro kun je
prima slagen. mark roos
€1149
Goede actieradius
(28 kilometer),
goede bouwkwaliteit
Sober uitgerust
DEELECONOMIE VOOR
dummies
44
Vooral doorgaan met je
moestuintje, ook al helpt het
weinig. Parool-columnist en
socioloog Karin Spaink zegt
dat de deeleconomie vooral
leuk is voor de hippe en
mondige middenklasse.
Zieke, arme of slecht opge
leide mensen vallen buiten
de boot. Die hebben niet zo
veel om te delen. Spaink sig
naleert in haar laatste co
lumn een onderliggend pro
bleem: armen worden armer
en rijken rijker. Wat écht een
goed idee was, volgens
Spaink: de verzorgingsstaat.
Daarin kon iedereen een be
roep doen op steun.
Koen Frenken, hoogleraar
Innovatiestudies aan de Uni
versiteit Utrecht, ziet nog
veel geworstel met de defini
tie van deeleconomie. „Het
gaat om mensen die tijdelijk
toegang geven tot eikaars
niet gebruikte spullen. Wat
je ook ziet, is dat mensen
huizen kopen om die te ver
huren, dan wordt het een
verhuureconomie en dat is
iets anders." Of dat delen
wel of niet in ruil is voor
geld, vindt Frenken niet be
langrijk voor de definitie. En
nieuw is het ook allemaal
niet. „Het volgt heel basale
economische principes. Je
ziet het in elke crisis gebeu
ren. Bij gebrek aan geld
wordt vaak lokaal een ander
systeem bedacht, maar nu
met internet weet je niet hoe
groot het gaat worden."
