Koenders doet ultieme poging MH17-tribunaal in New York
Ambassadeur Zhilko weerspreekt dat Rusland met
een veto de rechtsgang frustreert.
10 NIEUWS
VN-TRIBUNAAL
De kans dat Rusland vanavond instemt met een tribunaal voor de MH17-ramp is minimaal
Ir
De Russen torpederen
met een veto een VN
Tribunaal. Ze zijn bang
dat de waarheid boven
komt. Plaatsvervan
gend ambassadeur Bo
ris Zhilko kan 'vooringenomen woor
den' ondertussen wel dromen. „Ook
wij willen de onderste steen boven krij
gen. De daders moeten hun straf krij
gen."
Hij ontvangt in een spreekkamer op
de Haagse ambassade. Zhilko neemt de
tijd om het Russische veto toe te lich
ten.
„Eerlijk gezegd kan ik die logica niet be
grijpen. Rusland heeft alle gegevens die
Nederlandse rechercheurs vroegen door
gespeeld."
„Het is voorbarig. Eerst moeten de on
derzoeken afgerond worden. En er moe
ten bewijzen zijn tegen groeperingen
of individuen. Bovendien is zo'n tribu
naal tijdrovend en de effectiviteit is
zeer, zeer laag. In 2001 werd een Rus
sisch toestel boven de Zwarte Zee neer
geschoten door de Oekraïense militai
ren. 80 mensen werden gedood. Er
werd geen internationaal tribunaal ge
vormd. In 1988 werd een Iraans toestel
door de Amerikaanse marine neerge
haald. 300 mensen dood. Ook toen geen
internationaal tribunaal. Volgens de ont
werpresolutie die door Nederland en
Maleisië is ingediend is er sprake van
een tribunaal in het kader van hoofd
stuk 7 van de Verenigde Naties. Dat
houdt in dat het neerschieten van de
MH17 wordt gezien als een bedreiging
van de internationale vrede en veilig
heid. Het was een vreselijk incident,
een vreselijke tragedie."
„Voor zover ik weet niet. Er is wel een
onderzoek van de fabrikant van de Buk-
raketten om te bewijzen dat het geen
Bukraket was waarmee de MH17 werd
neergehaald."
„Omdat de catastrofe niet plaats vond
op het grondgebied van de Russische Fe
deratie. Wij zijn geen partij. Oekraïne
heeft Nederland gevraagd een strafrech
telijk onderzoek te doen. Er zijn vijf lan
den die dit onderzoek samen doen. Wij
werden niet toegelaten tot deze exclusie
ve groep. Wat voor mij nog steeds du
bieus is, is de rol van de Oekraïne."
„Wij hopen dat de daders worden opge
spoord en berecht. Wij Russen willen
meer dan wie ook dat de onderste steen
boven komt. En dat is oprecht."
„Ja, dat klopt. Dat staat in artikel 61 van
onze grondwet. Als er onomstotelijk be
wijs is dat de schuldigen Russische bur
gers zijn en dus niet uitgeleverd kun
nen worden, dan moeten ze voor een
Russische rechtbank komen."
„Dat kan ik niet doen. De Russissche Fe
deratie wil ook dat ze gepakt en berecht
worden. Het moet duidelijk zijn dat wij
niets te maken hebben met het neerha
len van de MH17. Dat willen we bewij
zen. We doen er alles aan wat mogelijk
is. Dat kun je niet over iedereen zeggen.
Ik begrijp de nabestaanden. Zij moeten
hun grootste verdriet nog erwerken.
Wat ik erover lees is verschrikkelijk. Als
mens begrijp ik het ontzettend goed
hoe moeilijk het is dat degenen die dit
gedaan hebben nog gewoon kunnen ge
nieten van het leven."
„Dan kunnen we weer praten. Nu is het
voorbarig om te bespreken om te bepa
len hoe er berecht moet worden. Het is
niet aan de Veiligheidsraad om de straf
zaak in beschouwing te nemen." Ik
denk dat we over drie maanden geen an
derstandpunt hebben. Maar: zegt nooit
nooit."
De kans dat Rusland vanavond
instemt met zo'n tribunaal, is mi
nimaal. Maar Nederland heeft een
plan B. Samen met Maleisië en Au
stralië hoopt Koenders nog op een
wonder: door de tekst van de reso
lutie aan te passen, zouden de
Russen vandaag alsnog kunnen
worden overgehaald. Koenders
vloog gisteren naar New York om
achter de schermen opnieuw met
de Russen te spreken, en vandaag
probeert premier Rutte president
Poetin nogmaals aan de lijn te krij
gen. De kans op succes is mini
maal: de Russen herhaalden giste
ren nog maar eens dat ze van
avond tegen zullen stemmen.
Critici vragen zich af waarom
Nederland en de andere betrok-
Samen met Maleisië
en Australië hoopt Koenders
nog op een wonder
ken landen het voorstel dan toch
in stemming willen brengen.
Het antwoord is simpel: Neder
land wil de Russen voor het oog
van de wereld kleur laten beken
nen.
Als Rusland zich vanavond als
enige tegen het voorstel keert, zal
de druk op Moskou verder toene
men, en staat Nederland bij een
volgende poging - als de verdach
ten van de ramp zijn benoemd -
een stuk sterker.
Daarom is het cruciaal dat de
14 andere leden van de Veilig
heidsraad het voorstel vanavond
wél steunen. Ook om die reden
sprak Koenders gisteren onder
meer met vertegenwoordigers van
Nieuw-Zeeland, op dit moment
voorzitter van de Veiligheidsraad,
en met VN-baas Ban Ki Moon.
Het gaat vanavond niet alleen om
de stem van Rusland, maar ook
om die van de tien tijdelijke leden
van de Veiligheidsraad: landen als
Angola, Chili, Spanje en Tsjaad.
Ook van hen hangt af hoe het ex
treem ingewikkelde MHi7-dossier
zich verder zal ontwikkelen.
'Een Russische burger
berechten we in Rusland'
door Ton Voermans
Begrijpt u dat in Nederland wordt gedacht:
Rusland heeft iets te verbergen, daarom
een veto.
Waarom bent u tegen het internationaal
tribunaal?
Heeft Rusland zelfonderzoek gedaan om
de daders te achterhalen?
Waarom heeft Rusland niet gezocht naar
de daders?
Worden de daders gevonden?
In de Russische grondwet staat dat er geen
burgers worden uitgeleverd. Als de daders
Russen blijken te zijn, waar moeten ze dan
worden berecht?
De nabestaanden maken zich zorgen dat
de daders nooit gepakt worden. Kunt u ze
verzekeren dat ze gepakt worden?
Als de onderzoeken over drie maanden
klaar zijn. En de uitkomsten zijn eenduidig.
Is er dan wel ruimte voor een VN tribunaal.
foto Pierre Crom/ANP
door Peter Groenendijk
DEN HAAG. Met een uiterste
krachtsinspanning probeert minis
ter Koenders (Buitenlandse Zaken)
steun te krijgen voor de oprichting
van een VN-tribunaal, om de da
ders achter de MH17-ramp te be
rechten.
