I
J
f
Helft van tankstations dreigt te verdwijnen
Kabinet verbiedt proefboringen voor de komende vijfjaar
24 ECONOMIE
DEN HAAG. Minister Henk Kamp van
Economische Zaken zit met een
groot probleem. De VVD'er is verant
woordelijk voor de energievoorzie
ning van alle Nederlanders. Die wil
len hun smartphones opladen, maal
tijden koken en hun huizen warm
stoken. Aan het eind van dit jaar
moet hij zijn toekomstvisie op tafel
leggen: het Nationaal Energierapport.
Gronings gas wordt flink afgebouwd.
Maar bij veel van zijn voorstellen
stuit hij steeds op zware tegenstand.
„Wat je ziet is dat er over de hele li
nie verzet is. We willen geen kerne
nergie, liever geen windmolens in de
buurt, geen schaliegas, geen Noord-
poololie, zo min mogelijk Gronings
gas en ook tegen gaswinning uit klei
ne velden bestaat veel weerstand. Ve
der ligt Russisch gas moeilijk. De nei
ging bestaat een optie te isoleren en
nee te zeggen. Maar de Tweede Ka
mer moet eens kijken naar de optel
som waar ze nee tegen heeft gezegd.
Hoe verhoudt zich dat tot de belan
gen van de mensen die hun huizen
willen verwarmen en bedrijven die
gas en elektriciteit willen gebruiken?
Het prikkelt mij om mijn argumenta
tie op orde te hebben als ik eind dit
jaar met mijn energiemix kom in het
Energierapport 2015."
„Europa is in zekere mate van afhan
kelijk van Russisch gas. Maar zij zijn
ook afhankelijk van onze afname: het
is een van hun belangrijkste inkom
stenbronnen. In de Koude Oorlog
was Rusland een stabiele leverancier.
Ze hebben gas niet als wapen inge
zet."
'Europa is in
zekere mate
afhankelijk van
Russisch gas.
Maar zij zijn
ook afhankelijk
van onze
afname'
„Ik zeg dat die mogelijk
heid bestaat in de energie
mix die we later dit jaar bespre
ken. Wat mij betreft is de eerste op
tie energiebesparing, de tweede het
benutten van restwarmte, de derde is
duurzame energie. Dat is snel in op
komst met windmolens op zee, land
en het IJsselmeer. Daarnaast zijn er
gasmogelijkheden: uit Rusland en
LNG. Dat LNG wordt gewonnen als
gas, bijvoorbeeld schaliegas uit de
VS, dan vloeibaar gemaakt voor trans
port. Hier wordt het weer gas. Voor
LNG hebben we een grote terminal
in Rotterdam. Als we die maximaal
benutten is de installatie goed voor
zo'n 14 miljard kuub per jaar. Mis
schien komt er nog een tweede
LNG-terminal
Eemshaven."
Dat is een maatschappe
lijke behoefte in de hele
wereld, voor de komende jaren
is dat de grote uitdaging. Zelf hebben
we de duurzame energie niet voor
het opscheppen.
Wij hebben niet de hele dag zon,
waardoor je maximaal effect hebt
van zonnepanelen. We hebben ook
maar een kwart van de wind die Ier
land heeft. We missen het water dat
in Zwitserland en Zweden van grote
hoogte naar beneden komt en waar
turbines op draaien. We worden heel
erg uitgedaagd om met innovatieve
oplossingen te komen. We moeten
die overgang van fossiel naar duur
zaam ook als een kans voor ons be
drijfsleven zien."
Pomphouders proberen met kos
tenverlagingen het hoofd boven
water te houden, maar daar zit in
middels geen rek meer in. Een
koude sanering lijkt onafwend
baar. Daarvoor waarschuwt
Ewout Klok van Beta, de organisa
tie voor zelfstandige tankstation
houders. „In Nederland is er altijd
een pomp in de buurt. Dat leidt
tot grote concurrentie. Fijn voor
de consument, want dat houdt de
prijzen laag."
Die concurrentie wordt steeds gro
ter, omdat de totale hoeveelheid
verkochte benzine jaarlijks daalt.
Het afgelopen jaar werd 22,2 mil
jard liter benzine, diesel en auto-
gas verkocht, 6,6 procent minder
dan in 2013. De belangrijkste re
den is dat de auto's steeds zuini
ger worden. „Daarnaast nemen
mensen vaker de fiets en werken
ze vaker thuis."
De slag om de klant gebeurt
vooral op prijs, zegt Klok. „De
marges zijn daardoor zo laag dat
er nauwelijks nog verdiend wordt
op benzine. Per liter is de marge
maximaal vier cent." En daarvan
moeten de pomphouders dan ook
nog hun personeel betalen, de
huur en andere kosten.
Om de kosten te drukken gaan
steeds meer pomphouders over
op onbemande stations. Of ze be
ginnen een onafhankelijke pomp.
„Pomphouders die bij een grote
oliemaatschappij zitten moeten
die brandstof inkopen tegen
Onder andere Shell en BP zijn
met onbemande pompen
begonnen, bijvoorbeeld langs
provinciale wegen.
adviesprijs minus een korting. Als
onafhankelijke pomphouders ko
pen wij op de vrije markt en die
prijs is lager", zegt Klok. „Dat
scheelt al snel twee cent per liter
voor de klant." Op die manier pro
beren de pomphouders het hoofd
boven water te houden. „Van de
shop moet je het niet meer heb
ben", zegt Klok. Maar de grote
oliemaatschappijen laten zich de
kaas niet zo gemakkelijk van het
brood eten. Onder andere Shell en
BP zijn met onbemande pompen
begonnen. „Bijvoorbeeld langs pro
vinciale wegen, waar minder ver
keer is", zegt een woordvoerder
van Shell. Maar Shell zet ook in op
de shop. „Langs de snelwegen en
tankstations bij bebouwing wordt
de shop juist steeds belangrijker.
We breiden de dienstverlening
uit. Het gaat niet meer alleen om
tanken, maar ook om goede kof
fie, lekkere broodjes en goede toi
letten."
De concurrentie blijft daardoor
moordend en dat zal de pomphou
der de kop gaan kosten, verwacht
Klok. „In de grensstreken sluiten
al veel stations. Vanwege de con
currentie uit het buitenland."
Maar ook daarbuiten zullen veel
pomphouders het niet redden. „Ik
zit zelf in Hoogeveen. Daar zitten
zeven tankstations. Die blijven
niet allemaal bestaan. Ik verwacht
niet dat hele streken zonder
tankstation komen te zitten."
Een vermindering van het aan
tal tankstations betekent ook dat
de concurrentie minder wordt.
Toch zal dat niet tot hogere prij
zen voor de consument leiden
denkt Klok. „Er blijven voldoende
stations over die bij elkaar in de
buurt zitten. De concurrentie
blijft en daarmee de lage prijzen."
door Jan Hoedeman en
Hanneke Keultjes
U kunt Nederland wel sluiten als de Ka
mer tegen alles nee zegt.
We maken ons wel afhankelijk van Rus
land.
Zegt u straks: de
veiligheid van de
Groningers is zo be
langrijk, dat we wel
Russisch gas moeten
nemen?
in
U moet omschakelen
van fossiele energie
naar duurzame energie.
door Peet Vogels
ROTTERDAM. De helft van de 4.500
tankstations in Nederland dreigt
de komende jaren te verdwijnen.
Er wordt steeds minder benzine
verkocht.
