53%
8? 3
DIEKSTRA
aL
Het beeld van haar
op haar ziekbed.
Ik probeer dat
innerlijk ver weg
testoppen
SFEER
IN DE LES
SNELAAN
TEH, EN
KWALITEIT
VAN DE LERAAR
6
PRIJS
KWALITEIT
EIND
OORDEEL
keling dat jongeren hun verkering
soms uitmaken via WhatsApp. Be
halve dat het weinig respectvol is,
is het ook een vorm van ontwijkend
gedrag; ze omzeilen een moeilijk
gesprek over hun gevoelens. What
sApp wordt dan een vluchtroute."
Ook om conflicten uit te praten, is
WhatsApp wellicht een gemakke
lijke, maar niet de beste oplossing,
aldus Elsemieke
Havenga. „Ruzies
escaleren eerder
als mensen elkaar
niet zien en niet
horen. Je leest
immers alleen de
woorden die ie
mand stuurt en je
ziet niet hoe ie
mand er bij kijkt
en klinkt. Wat
zwart-op-wit staat, komt al snel
harder over dan wanneer iets
wordt gezegd. Jongeren leren zo
niet met elkaar tot concensus te
komen."
Havenga is realistisch: „Een ont
wikkeling als deze valt niet tegen te
houden."
Havenga is niet be
zorgd dat jongeren
hun gevoelens niet
meer uiten: „Integen
deel, jongeren van nu
zijn juist opener dan
de generaties daarvoor.
Ik maak me eerder zor
gen over de manier
waarop zij hun gevoe
lens uiten; misschien
zouden er etiquettere
gels voor het gebruik van What
sApp moeten komen. Bijvoorbeeld:
je relatie beëindigen via een appje,
dat doe je dus niet."
Respectvol met elkaar omgaan, dat
lukt als naast de WhatsApp-conver-
saties ook genoeg persoonlijke ge
sprekken worden gevoerd, ook over
gevoelige onderwerpen, zegt de
communicatiedeskundige.
Zonen Steven en Jasper hebben
overduidelijk weinig behoefte aan
een mix van tekstberichtjes en per
soonlijk contact, zie ik vanuit de
keuken. De telefoon gaat inmiddels
voor de zesde keer over. Met een
zucht neem ik dan maar zelf op.
„Ha pap!"
René Diekstra
buigt zich over de
menselijke geest
Do naderende dood
accepteren, dat kan niet
iedereen. Als je een dierbare
die strijd ziet leveren, vraagje
jezelf af: hoe zou ik die laatste
dagen doorstaan? Een
stervensbelangrijke vraag.
was mijn vijfde verlies in tien maanden
tijd. Vier familieleden en in juni dus
deze vriendin die ik al twintig jaar
kende. Met uitzondering van mijn
schoonmoeder, die met haar 96 jaren
vond dat ze al veel te lang had geleefd,
kwam voor de anderen de dood te vroeg.
Dat vonden zijzelf. Dat vond en vind ik
ook nog altijd. Er was tussen ons altijd
de stilzwijgende
veronderstel
ling dat we tot
op hoge leeftijd
eikaars levens
gezellen zouden
blijven. Zoiets
spreek je niet
uit, je gaat er
gewoon van uit.
Maar de dood is
een domine
rende spelbre
ker. Wat ik me
tien maanden
geleden nog
niet realiseerde,
is dat de dood
je daarom niet alleen ontzettend pijn
kan doen. Hij kan je ook ontzettend
boos maken, woedend zelfs. Niet alleen
de nabestaanden, maar ook de sterven
den. Zoals mijn vriendin het uitdrukte,
vier maanden geleden nog 'alive and
kicking', maar op haar sterfbed een uit
gemergelde schim van zichzelf: 'je hebt
het maar te pikken, g..verdomme.' Tot op
het laatste moment heeft ze het niet ge
pikt. In haar woorden: 'veel mensen
sterven te laat. Sommigen sterven te
vroeg. Ik behoor tot die laatste groep.'
Zij zag duidelijk de zin niet in van haar vroeg
tijdige dood. Ik ook niet. Voor ons bei
den betekende haar naderende dood een
zingevingscrisis. Dat gevoel werd ver
sterkt doordat haar protest tot het einde
toe zowel verdrietig was om aan te zien
maar ook mensonterend. Het beeld van
haar op haar ziekbed, worstelend met
haar gevoelens, maar niet kunnen be
rusten, heeft mijn herinnering aan haar
negatief gekleurd. Ik probeer dat beeld
innerlijk steeds ver weg te stoppen.
Maar daf lukt niet goed, omdat ik me af
vraag: hoe berustend, accepterend, zal
ik zijn in het uur van mijn dood? Daar
loopt weer de vraag doorheen: waarom
zou ik eigenlijk berustend moeten zijn?
Ik wil dolgraag leven. Dan is het toch te
recht dat ik de dood ervaar als een zin
loze rotstreek? Mijn vriendin heeft haar
dood ervaren als onrecht. Ze meende
recht te hebben op een langer leven.
Juist daardoor maakt ze me bewust van
een stervensbelangrijke vraag: is mijn
leven een recht of een voorrecht?
dinsdag7 juli 2015
GO
Bikram is een ernstige
aangelegenheid; iedereen
doet (letterlijk) zijn stinkende
best om zijn houdingen
te perfectioneren.
leder voor zich en yogagod
Shiva voor ons allen. Er is
nauwelijks contact, maar wel
een pikorde: de beste yogi's
claimen een plek vooraan.
De docenten leggen elke
houding geduldig uit. Je bent
misschien niet de beste maar
je kunt meteen meedoen.
En hee: aan competitie deden
we niet bij yoga, toch?
Sommige houdingen veroor
zaken bij sommige mensen de
eerste (paar) keer misselijk
heid. Daar moetje doorheen.
Bikramyogaleraren zijn
speciaal opgeleide docenten.
Vaak zijn het goed getrainde
Britten of Amerikanen.
Behalve hun vak, nemen
Bikramdocenten ook zichzelf
erg serieus; lachen is er niet
bij. En wie op een spirituele
'touch' hoopt, heeft pech:
daar doen ze niet aan.
Voor 15 euro per uur krijg
je les van gekwalificeerde
docenten.Een schone
handdoek is bij de prijs
inbegrepen.
15 euro voor anderhalf uur
yoga is pittig. Twee keer per
week kost dus 30 euro.
Korting is pas mogelijk bij
drie keer per week.
Leuk voor
fanatieke
liefhebbers
van de berichtjes zorgen
voor een blunder(tje).
Bijvoorbeeld door de spelling.
Ook belandt 27 procent
van de appjes bij de
verkeerde persoon.
van de WhatsAppers baalt
wel eens van zijn eigen
berichtjes. Bijvoorbeeld
omdat je dronken was toen
je op 'verstuur' drukte.
Sinds vorige maand is het
mogelijk om waardevolle
WhatsApp-gesprekken in
boekvorm te laten gieten op
www.Whappbook.com, dat
ook onderzoek deed onder
1041 Nederlanders. Enkele
opmerkelijke uitkomsten.
Driekwart
van de jonge
ren maakt
gebruik van
WhatsApp.
FOTO TJITSKE SLUIS
Rotstreek
Onlangs overleed een vriendin van net 50. Het
Reageren? rene.diekstra@persgroep.nl
