'Smog zal prestaties dit weekeinde remmen'
Temperatuurmetingen steeds preciezer
r
8 NIEUWS
Het is de week van de sneuvelende
warmterecords. De heetste dag ooit
blijft vooralsnog fier overeind.
Gepakt na
verkrachting
vrouw (85)
Onderzoek
jeugdzorg
on van Lieshout
(70) houdt de ther
mometers nauwge
zet in de gaten.
„Maastricht had don
derdag 38,4 graden.
Net niet genoeg. Wij houden het
record in Warnsveld." Een record
dat werd gevestigd in de tuin
van huisarts Jan Thate. Als kind
speelt Van Lieshout vaak in de
bossen ernaast. „Toen interesseer
de het huisje me weinig. Nu wel:
iedereen heeft het erover."
Het weerhuisje bestaat niet
meer. Maar op tal van zwart-wit-
foto's is het houten kastje te
zien. Het staat op wit geschilder
de palen. Thate had elke dag een
trapje nodig om de instrumen
ten af te lezen. Op 23 augustus
1944 noteert de dokter de hoog
ste temperatuur ooit in Neder
land: 38,6 graden.
De zomer van 1944 stelde aan
vankelijk niet veel voor. Een de
pressie bij Groot-Brittannië leid
de ertoe dat de geallieerde inva
sie in Normandië moest worden
uitgesteld. Ook na D-Day (6 juni
1944) was het koel, wisselvallig
en grijs. Tot augustus. Toen
zuchtte Nederland onder de hit
te. Op veel plaatsen viel bijna
vier weken lang geen druppel re
gen.
Maar in 2006 trok het weerbe-
dijf MeteoConsult de betrouw
baarheid van de meting in twij
fel. Het weerstation zou op de
verkeerde plek hebben gestaan.
Bovendien betrof het een meting
in oorlogstijd. Amateurmeteoro
logen moesten de Duitse bezet
ter schriftelijk beloven geen gege
vens over het weer en het kli
maat vrij te geven.
De nabestaanden van Thate
waren woest. De arts was welis
waar een hobbyist, maar het
KNMI had zijn weerhuisje en in
strumenten in orde bevonden.
MeteoConsult bood verontschul
digingen aan.
Inmiddels maakt het KNMI
uitsluitend nog gebruik van ei
gen weerstations. „We hebben er
op land 33," zegt Jan Rozema,
hoofd observaties. „Ze zijn bij
voorbeeld te vinden op vliegvel
den en aan de monding van de
grote havens." De overige sta
tions staan soms in plaatsen
waar de meeste mensen nog
nooit van hebben gehoord: Ar-
'Thate was hier een
autoriteit. Ook
zonder weerstation'
een, Ell, Hupsel. „We kijken uit
sluitend naar de ideale geografi
sche spreiding", verduidelijkt Ro
zema. „Alle weerstations staan
op een veldje van 10 bij 15 meter
en meten hetzelfde, automa
tisch. Luchtdruk, luchtvochtig
heid, temperatuur, wind. Alleen
op Schiphol hebben we ook me-
teorologen die metingen doen."
De Wereld Meteorologische Or
ganisatie, een onderdeel van de
Verenigde Naties, heeft regels op
gesteld voor de weerstations. Ro
zema: „De eisen zijn vaak lo
gisch. Je zet een weerstation niet
naast een flat, maar in open veld.
Al heb je nooit tot 100 procent ze
kerheid. Als een boer zijn naast
gelegen akker gaat beregenen,
kan dat de boel beïnvloeden."
Tot 1950 gebruikte het KNMI
in De Bilt een vergelijkbaar weer
huisje als Thate had. Met een
thermometer onder een houten
afdak. Maar de temperatuur
bleek zo wel twee graden hoger
te kunnen uitvallen dan de daad
werkelijke temperatuur. Met de
wijsheid van nu zouden sommi
ge van de hittegolven uit de ja
ren '40 wellicht niet meer in de
boeken komen.
Thate deed zijn metingen in
elk geval heel precies, herinnert
Van Lieshout zich. „De dokter
was accuraat in alles wat hij
deed. Hij fotografeerde en was
amateursterrenkundige. Hij had
een sterrenkijker in zijn praktijk
staan. Thate was een autoriteit in
het dorp. Al zou hij dat ook zon
der weerstation zijn geweest."
„Daarin moet staan wat de over
heid moet doen bij hoge concen
traties smog. Het belangrijkste is
het voortdurend informeren van
de burgers, bijvoorbeeld elke
avond in het Achtuurjournaal. Ge
woon een waarschuwing in de
vorm van een kaart, zoals bij het
weerbericht, waarop staat waar in
het land hoge concentraties smog
worden verwacht. Dan zijn de
mensen gewaarschuwd en weten
ze dat ze daar midden op de dag
beter geen zware inspanningen
kunnen verrichten."
„Er is op dit gebied bijna niets ge
regeld in Nederland, alleen het mi
nimale dat vanuit Europa wordt
verplicht. Het huidige beleid is
vooral heel erg slap en werkt to
taal niet. Bovendien kan smog
niet alleen onprettig zijn, maar
ook gevaarlijk voor mensen die
last hebben van de luchtwegen.
Dat zijn er in Nederland ongeveer
1 miljoen."
„Neem vandaag als voorbeeld. Het
lijkt prachtig weer om een stuk te
gaan fietsen. Een strakblauwe
lucht, hoge temperatuur en nau
welijks wind. Maar wat je niet
ziet is dat de concentratie ozon mi
nimaal tien keer hoger is dan nor
maal. Dat merk je pas als je je in
spant, dan krijg je bijvoorbeeld
ademhalingsproblemen. Ook voor
de wielrenners in de Tour is dit
geen pretje. Ik weet zeker dat zij
door de smog dit weekend geen
toptijden gaan rijden."
'Smog is niet alleen onprettig
maar soms ook gevaarlijk, als
je luchtwegproblemen hebt'
mensen
De politie in Den Haag
heeft een 44-jarige inwoner
opgepakt die een vrouw van
85 meermaals zou hebben
verkracht. De man kwam
woensdagnacht via het
slaapkamerraam de woning
binnen. Hij hield de bejaar
de vrouw enkele uren vast
en verkrachtte haar. Rond
09.00 uur wist de vrouw te
ontsnappen en hulp te roe
pen. De forensisch experts
vonden een vingerafdruk,
waarna de identiteit van de
verdachte kon worden vast
gesteld. De politie hield de
man daarna aan.
Een overheidscommissie
gaat onderzoek doen naar
mishandeling van kinderen
in pleeggezinnen en tehui
zen. De commissie presen
teert zich dinsdagmiddag en
staat onder leiding van Mi-
cha de Winter, hoogleraar
aan de Universiteit Utrecht.
Doel is aard en omvang van
zowel psychische als fysieke
mishandeling van kinderen
in kaart te brengen vanaf
1945. Kinderen in een jeugd
zorginstelling hebben een
veel grotere kans seksueel
misbruikt te worden.
door Cerben van 't Hof
Ton van Lieshout
door Jasper Monster
BILTHOVEN. De hitte komt niet al
leen. Het Rijksinstituut voor Volks
gezondheid en Milieu (RIVM) waar
schuwt voor de hoogste concentra
tie smog in tien jaar. Milieudefen
sie wil dat er in Nederland een na
tionaal smogplan van kracht wordt.
Wat houdt het smogplan in?
Waarom een smogplan?
Waarom zijn hoge concentraties
smog gevaarlijk?
Stichting Milieudefensie
ROERMOND
Van Rey: VVD'er blijven
Oud-wethouder Jos van Rey
heeft bezwaar aangetekend
tegen zijn royement als par
tijlid. De VVD heeft het be
zwaar in behandeling. On
langs schrapte de VVD het
landelijk lidmaatschap van
Van Rey, die van corruptie
wordt verdacht. Eerder al
werd hij uit de afdeling Roer
mond gezet. De beroeps
commissie heeft tot eind ok
tober voor een besluit.
GLASGOW
Aanslag Tunesië herdacht
Groot-Brittannië heeft giste
ren met een minuut stilte de
38 slachtoffers herdacht van
de terreuraanslag in Tunesië
een week eerder. Koningin
Elizabeth leidde de herden
king vanuit Glasgow. Op
Wimbledon werden de ten
niswedstrijden even stilge
legd. In de badplaats Sousse,
plek van de aanslag, was ook
een herdenking. Dertig
slachtoffers waren Britten.
DEN HAAG
DEN HAAG
De zomer van 1947 was warm en droog: op Walcheren bekijken op
26 augustus een vrouw en kind de gebarsten, verdroogde aarde.
foto J.J.M. de Jong/Spaarnestad
