Moeten de Grieken het akkoord steunen?
12 NIEUWS
GRIEKENLAND
De 'vader-zoon'-relatie tussen Tsipras en Juncker lijkt
onherstelbare schade te hebben opgelopen en door het
referendum wordt het er niet vriendschappelijker op.
Julius Ceaser riep het ooit tegen zijn zoon Brutus. Zal Jun
cker het zondag tegen Tsipras roepen: 'Ook Gij Alexis?
'Oxi' (nee) of' nai' (ja); stemwijzer van machthebbers,
De Griekse schul
denkwestie hangt
aan elkaar van de
drama's, niet in
het minst voor de
Griekse bevol
king. Maar zondag komt er nog
één bij. Dan staat Jean-Claude Jun
cker (60) lijnrecht tegenover zijn
politieke adoptiezoon Alexis
Tsipras (40).
Juncker vs Tsipras. Na maan
den samen optrekken nu met ge
trokken messen tegenover elkaar.
De één negentien jaar premier
schap op de teller, de ander vijf
maanden. De één de met voor
sprong meest ervaren politicus
van Europa, prominent lid van
een conservatieve partij maar zelf
meer een middenvelder met een
groot sociaal hart, de ander de ab
solute nieuwkomer en radicaal
linksbuiten.
De ongewone strijd tussen de
Commissievoorzitter die zich
heeft opgeworpen als informeel
aanvoerder van het ja-kamp en de
premier als leider van het
nee-kamp, zegt veel over het tem
po waarin Tsipras buiten en ook
wel in Griekenland zijn politieke
krediet heeft verspeeld. Juncker
was, en is misschien nog steeds,
Tsipras' beste vriend in Brussel,
en in elk geval de enige die hem
vijf maanden lang in bescherming
nam. Maar de vriendschap heeft
ferme deuken opgelopen.
„Hij is een politieke amateur,
we moeten hem wat tijd gunnen",
pleitte Juncker begin februari in
de EVP-fractie. Juncker stak zijn
nek ver uit voor zijn jonge vriend
en bleef dat doen, ook toen Athe
ne ging grossieren in beledigin
gen en verdachtmakingen. Hij
hield hardliners als Wolfgang
Schauble op afstand, smokkelde
flink wat sociale maatregelen in
het Brusselse onderhandelingspak
ket en onderhield met Tsipras zelf
zeer nauw contact, regelmatig ook
fysiek: arm om de schouder, zoe
nen, tikje op de wang.
Maandag was het allemaal over.
Na twintig uur praten de dagen er
voor moest Juncker via derden ho-
Juncker voelde zich
een beetje verraden
('persoonlijk genaaid',
zegt een partijgenoot)
ren dat er een referendum kwam,
Tsipras had het niet nodig gevon
den even te bellen, mailen of sms'
en. Maar nog harder kwam aan
dat Tsipras voor de tweede opeen
volgende keer het Griekse volk en
parlement bewust desinformeer
de over de Brusselse compromis
voorstellen. Juncker voelde zich
'een beetje verraden' ('persoonlijk
genaaid', zegt een partijgenoot)
en ging tot het randje van zijn be
voegdheden door zich als Euro
pees politicus voluit in een natio
naal referendum in een soeverei
ne lidstaat te gooien. „Vergeet
niet: hij is de enige nog actieve po
liticus die de geboorte van de euro
heeft meegemaakt", vergoelijkt
een medewerker. „De euro gaat
hem boven alles, en die loopt nu
risico omdat een regering in het
nauw de eigen bevolking een rad
voor ogen draait."
Maar ook Tsipras is niet altijd
de politieke pyromaan die hij
woensdag was. „Alexis kan goed
luisteren en kalm en hoffelijk dis
cussiëren. Wel kan het in één keer
afgelopen zijn als je bij hem een
grens overgaat", zegt een intimus.
Dat was blijkbaar woensdag het
geval. Tsipras stuurde een verzoe
nende brief naar Brussel en ging
op enkele aanvullende voorwaar
den na akkoord met het pakket
waartegen hij campagne voert. Hij
stak zijn nek ver uit. Maar de uitge
stoken hand waarop hij had gere
kend kwam niet, zelfs niet van
zijn beste vriend. En dus moest
hij terug naar zijn harde opstel
ling, om niet de steun van zijn lin
kervleugel te verliezen.
Juncker, die zeifin 2005 een re
ferendum over de Europese
Grondwet won, heeft volgens zijn
omgeving alle begrip voor de
moeilijke positie van Tsipras,
maar diens leugens over de feitelij
ke inhoud van de Brusselse voor
stellen pikt hij niet. En zo staan
de vader en politieke adoptiezoon
zondag in wat toch al één groot
drama is niet naast, maar pal te
genover elkaar.
JA
„Tegen de Griekse mensen, die
ik liefheb, zeg ik: je moet geen
zelfmoord plegen omdat je
bang bent om te sterven. Je
moet ja stemmen, welke vra
gen er ook gesteld worden. De
hele planeet zou een Grieks
nee beschouwen als een nee te
gen de eurozone en tegen Euro
pa. Ik zal de Grieken nooit in
de steek laten, nooit. En ik
weet dat de Grieken de Europe
se Unie niet in de steek zullen
laten."
JA
„Meneer Tsipras heeft het land
naar een absolute impasse ge
leid. We moeten kiezen tussen
een onaccaptebel aanbod en
het verlaten van Europa. Als je
in de euro wilt blijven, stem ja.
Als je wilt dat de banken weer
open gaan, stem ja. En het aller
belangrijkste: als je in Europa
wilt blijven, stem ja."
„Als Griekenland ja zegt tegen
het ultimatum van de trojka
zou het definitief iedere preten
tie van onafhankelijk opgeven.
Dit pakket biedt de Grieken
niets anders dan de maatrege
len van de afgelopen vijfjaar.
En die hebben de Griekse eco
nomie doen instorten. Keer op
keer stemden overheden in
met harde bezuinigingen. Maar
het lijkt erop dat Griekenland
nu het point of no return be
reikt heeft."
„We vragen u het voorstel te
weigeren met al de kracht van
uw ziel, met de grootst mogelij
ke meerderheid. Ze willen ons
niet uit de euro hebben, de kos
ten zijn immens. Als de Grie
ken door willen gaan met be
zuinigingen tot in de eeuwig
heid, die het ons onmogelijk
maken om ons hoofd op te rich
ten, zullen we dat respecteren.
Maar we zullen niet degenen
zijn die het uitvoeren."
GEEN MENING
„Ik ga de Grieken geen advies
uitbrengen. Daar moeten ze
zelf over beslissen. Wat er ook
uitkomt: het is een risico. Of ze
zeggen ja, en er komen bezuini
gen die niemand in Grieken
land goed doen. Of ze zeggen
nee, en dan worden ze uit de
euro gezet. Dan komen ze in
een dal, waar ze misschien ooit
uit klimmen. Maar niemand
weet wanneer."
Grieks drama met dubbele
door Frans Boogaard
Jean-Claude Juncker,
voorzitter Europese Commissie.
Antonis Samaras
oppositieleider Griekenland
Paul Krugman
nobelprijswinnar economie
Alexis Tsipras
premier Griekenland
Paul de Grauwe
econoom
