'Je kunt wel even
Trotseert de Griekse burger het 'nee'-vak op stembiljet?
Juncker 'politiek en
als mens'
teleurgesteld en
'een beetje
verraden' door
Griekse regering.
4 NIEUWS
GRIEKSE SCHULDENCRISIS
Regering zou 1,6 miljard niet willen overmaken.
Grieken kunnen maximaal 60 euro per dag pinnen.
wil: 120 euro geeft de geldauto
maat. Buitenlanders brengen im
mers geld naar de economie.
De ambtenaren die zich naar
hun werk spoeden blijken lang
niet zo radicaal als de demon
stranten die de avond te voren
voor het parlement stonden. Die
riepen dat de EU en het IMF
moesten oprotten.
Rond de banken en de minis
teries in hartje Athene zijn de
werknemers vooral bezorgd. Yan-
nis - 'net als onze minister van
Financiën' - is een goed verzorg
de veertiger met vermoeide
ogen. Vanwege een lange nacht
Geldwagens van Brinks
rijden af en aan in de
Griekse hoofdstad. En
niet voor niets: er is
weer cash voorhanden. Alleen:
niet voor iedereen evenveel.
Eva, een hippe jonge vrouw
met zonnebril op het voorhoofd
is blij met het korte rijtje pin
ners voor deze geldautomaat van
de Nationale Bank van Grieken
land. Ze pint 40 euro van haar
dagtegoed van de maximaal toe
gestane 6o euro. De Nederlander
achter haar kan pinnen wat hij
Terwijl Athene zelf de verziekte verhou
ding met zijn schuldeisers verder op
scherp stelt met vooralsnog onbevestig
de dreigementen om vandaag niet zijn
verschuldigde r,6 miljard aan het IMF
terug te betalen, geeft Europa de moed
niet op. Op alle niveaus deed het giste
ren een hartstochtelijk beroep op de re
gering alsnog terug te keren naar de on
derhandelingstafel.
Dat moet dan wel vandaag, aldus eu-
rogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem,
want om middernacht loopt het twee
de Griekse steunplan af en zijn de 7,2
miljard die nog voor Griekenland klaar
liggen niet langer beschikbaar.
Stem tegen Europa
Zeker de Brusselse instellingen lijken
nu het referendum van komende zon
dag aan te grijpen om Athene alsnog
onder druk te zetten. Als de Griekse be
volking ja zegt tegen de laatste, nog
niet uitonderhandelde voorstellen van
de schuldeisers, kan de rege-
ring-Tsipras moeilijk anders dan die uit
spraak volgen.
Een nee zal volgens Commissievoor
zitter Juncker 'door de hele planeet'
worden uitgelegd als veel breder dan al
leen nee tegen de voorstellen. ,„Grie-
'Waar kwamen
de kleine
beledigingen
echt vandaan?'
kenland keert dan Europa en de eurozo
ne de rug toe", aldus Juncker. Ook vol
gens de voorzitter van het Europees
Parlement Martin Schulz, na overleg
met de EP-fractieleiders, gaat het refe
rendum over niets minder dan de toe
komst van Griekenland: binnen of bui
ten de eurozone.
Haat opgeroepen
Juncker zei gisteren te beseffen dat 'de
instellingen' de afgelopen jaren met
hun keiharde bezuinigingspakketten
veel haat hebben opgeroepen. Aan de
andere kant: diezelfde instellingen heb
ben wel 350 miljard in Griekenland ge
pompt. „Referenda uitschrijven is een
absoluut recht van regeringen. Maar de
bevolking die eraan deelneemt heeft
ook recht op eerlijke informatie", aldus
Juncker, die op een indrukwekkende
persconferentie stap voor stap toelicht
te tot welke concessies de schuldeisers
bereid waren. Hij noemde de laatste
Brusselse voorstellen 'eerlijk en even
wichtig' omdat ze tekortreductie com
bineerden met groei en sociale maatre
gelen. „Kortingen van de laagste pen
sioenen zijn nooit op tafel geweest."
Maar een ingrijpende hervorming
van het stelsel was wel nodig, 'dat er
kent ook de Griekse regering'. Volgens
Juncker kwamen de vergaande Brussel
se concessies onder meer tot uiting in
t2 miljard minder bezuinigingen dan
eerder overeengekomen met de rege-
ring-Samaras. Hij ontkende dat er ook
maar enige grond is voor de Griekse be
schuldigingen van Brusselse chantage.
„Want waar kwamen de bedreigingen,
beledigingen en kleine, niet afgemaak
te zinnen echt vandaan?" Juncker zei
'politiek en als mens' teleurgesteld te
zijn en zich door Tsipras ook 'een beet
je verraden' te voelen. Ondanks het feit
dat hij eind vorige week nog 20 uur
met de Griekse leider sprak, moest hij
via diens onderhandelaars horen dat er
een referendum kwam.
Wat heeft u liever? Een bankroet
en een onzekere economische toe
komst met een eigen munt, of
nog maar eens een ronde door Eu
ropa geëiste bezuinigingsmaatre
gelen en de euro?
Goedbeschouwd is dat de keu
ze die de Grieken zondag moeten
maken. Of, zoals het op het stem
biljet wat mistig is verwoord:
'Moet het voorstel dat op 25 juni
2015 is ingediend door de Europe
se Commissie, de Europese Cen
trale Bank en het Internationaal
Monetair Fonds, dat uit twee de
len bestaat, worden geaccepteerd?'
Vooralsnog is de verwachting
dat Griekse kiezers ermee instem
men. In de meest recente peilin
gen gaf 47 tot 57 procent aan voor
een deal met Europa te zijn. Onge
veer een derde was tegen, de rest
twijfelde nog op het moment van
de peiling, kort voordat premier
Tsipras het referendum aankondig
de. Twee weken geleden zei 70 pro
cent van de Grieken dat ze de eu
ro willen houden, ook als dat met
nieuwe pijnlijke bezuinigingen ge
paard gaat.
Maar nu de banken dicht zijn
en de consequenties van het uit
blijven van een deal voelbaar wor
den, kan de publieke opinie rap
veranderen. „Het is de vraag hoe
de mensen die nu geraakt worden
omdat ze niet aan geld kunnen ko
men - de gepensioneerden, de
ouders met kinderen - dit gaan
zien", zegt hoofdredacteur en com
mentator van de invloedrijke
nieuwssite Macropolis Nick Mal-
koutzis. „Als falen van de over
heid en een voorteken van de si
tuatie als we uit de euro gaan, of
juist als resultaat van de koppig
heid van de schuldeisers en een re
den om de banden te verbreken."
„Het lijkt waarschijnlijk dat ze
dan voor de veiligste optie gaan
en ja stemmen, in de hoop in de
eurozone te blijven."
Vooral Grieken die voor hun in
komen afhankelijk zijn van de EU
zullen voor 'ja' kiezen, schetst poli
tiek analist Yannis Koutsomitis.
„Zoals boeren en ondernemers
die aan door de EU betaalde pro
jecten werken."
In het toerisme zal meer steun
zijn voor afwijzing. Als Grieken
land uit de euro stapt wordt het
een spotgoedkope vakantiebestem
ming. „Studenten, werklozen,
ambtenaren en mensen met heel
lage inkomens zullen ook vaak te
gen stemmen", verwacht Koutso
mitis. „Zij kunnen de huidige si
tuatie niet meer aan, elke verande
ring is beter voor hen."
De campagne is inmiddels afge
trapt, met Jean-Claude Juncker als
voorman van de ja-stemmers. Hij
probeerde de Grieken gisteren aan
Europa te binden met een gloed
volle speech. „Griekenland is Euro
pa, Europa is Griekenland", zei hij
in het Grieks. Een 'nee' betekent
een afscheid van de euro, maakte
hij ook onomwonden duidelijk.
Premier Tsipras roept zijn bur
gers op het voorstel af te wijzen,
om de Europese schuldeisers te
dwingen tegemoet te komen aan
zijn eisen.
Zijn stemadvies en de manier
waarop hij het referendum heeft
georganiseerd kunnen ook tegen
hem werken, denkt Malkoutzis.
Het referendum komt zo laat dat
er amper tijd voor is en het vakje
'nee' staat wel erg prominent op
het stembiljet: het geheel lijkt
meer manipulatie van dan een
open vraag aan de Grieken.
Europa tegen
Grieken: zeg ja
door Bob van Huët
door Frans Boogaard
Claude Juncker
Commissievoorzitter
door Karlijn van Houwelingen
ATHENE. Europa houdt zijn hart
vast: wat gaan de Griekse burgers
doen? Het ziet er voorzichtig naar
uit dat ze de euro willen houden
en zondag voor een akkoord met
Brussel stemmen.
47
Van de Grieken zou minstens
47 procent een akkoord met
Europa willen.
