Pianotrio overtuigt niet
Vermiste geallieerde maakt Vlissingen deelgenoot van zijn laatste vlucht
I
ZEELAND 23
Het festival
Onderstroom (2 t/m
5 juli) heeft dit jaar
met De Vlucht een
bijzondere
locatievoorstelling.
ekst uit locatievoor
stelling De Vlucht:
„Het helse gebrul van
een brandende bom
menwerper breekt de
hemel open. Negen
witte parachutes zweven op zwar
te thermiek. De laatste man, lt. Ro
man i. delta, ziet de aarde op hem
af razen."
Zeventig jaar geleden waren de
ze zinnen geen theater, maar har
de werkelijkheid. Rutger Bergboer
van Theatergroep Prins te Paard
heeft het uitgezocht. Tijdens de
Tweede Wereldoorlog zijn in heel
Nederland zo'n zesduizend vlieg
tuigen neergestort, waarvan er
veertienhonderd nog in de grond
zitten. Ook boven Zeeland zijn er
heel wat toestellen neergehaald.
Vlissingen was in die jaren de
meest gebombardeerde stad van
Nederland.
In de voorstelling De Vlucht
wordt de laatste missie van een ge
allieerde bommenwerperpiloot ge
reconstrueerd. De oorlogsvlieger
wordt tot op de dag van vandaag
vermist. We zijn er getuige van
hoe zijn vliegtuig wordt terugge
vonden en opgegraven. Als de ber-
gingsploeg vertrokken is, daalt de
piloot af uit het luchtruim, waar
hij zeventig jaar op dit moment
heeft zitten wachten. Op de crash-
plaats vindt hij zijn sjaal terug. Hij
maakt de toeschouwers deelge
noot van wat er gebeurd is.
Vlissingen. We staan met Rut
ger Bergboer (1970) op de dijk bij
Uncle Beach, vlakbij de Oranjemo
len. Het zomert volop, het lan
dingsstrand van toen is nu een toe
ristische trekpleister. Donderdag 2
tot en met zaterdag 4 juli speelt
Bergboer op deze locatie de piloot
die poolshoogte komt nemen als
zijn toestel wordt opgegraven.
'Zonder dat je elkaar
kent, ga je elkaar toch
haten. Als hij dat denkt
is het te laat en wordt
hij neergeschoten'
„Het is beeldend theater, met be
trekkelijk weinig tekst", zegt Berg
boer. „Ik spreek in de voorstelling
824 woorden. Die zijn afkomstig
uit het teruggevonden dagboek
van een Amerikaanse piloot, die
in 1943 neergeschoten is boven
Kiel. Je leest daarin dat hij aanvan
kelijk heel trots is dat hij mag vlie
gen. Na drie vluchten is hij er hele
maal klaar mee. Tijdens zijn laat
ste vlucht naar Wilhelmshaven be
seft hij hoe absurd zijn leven is,
hij gooit bommen op mensen die
hij niet eens kent. Zonder dat je el
kaar kent, ga je elkaar toch haten.
Als hij dat denkt, is het te laat en
wordt hij neergeschoten."
Beeldend theater, met geluids-,
licht-, water- en vuureffecten. Op
het speelveld liggen originele on
derdelen van een Amerikaanse
Bi7-bommenwerper. Er is een koe
peltent waarop originele filmbeel
den worden geprojecteerd die ge
maakt zijn vanuit een Duits jacht
vliegtuig. Je ziet hoe een Ameri
kaanse bommenwerper aan flar
den wordt geschoten. Met tien jon
gens aan boord, de jongste 17 jaar.
Bergboer: „We hebben de voorstel
ling ook in Dresden gespeeld. Die
stad werd aan het eind van de oor
log compleet kapotgebombar-
deerd. Om daar deze voorstelling
te spelen was best heftig."
Bergboer was met Liset Moer
dijk in 2005 oprichter van Prins te
Paard. Daarvoor was hij zeven jaar
als (mede) artistiek leider verbon
den aan Theatergroep The Luna
tics. Steeds stond locatietheater
centraal. Bergboer: „Wij vinden
het fantastisch om voorstellingen
op locatie te maken. Je moet je la
ten verrassen door de plek en
door de elementen. Je krijgt vaak
prachtige cadeautjes. Een mooie
zonsondergang. In Dresden kwam
tijdens de voorstelling mist vanuit
de Elbe op zetten. Welk weer het
ook is, wij spelen door. De afgelas
tingen in de afgelopen twintig
jaar zijn op de vingers van één
hand te tellen."
Samen met Liset Moerdijk be
denkt hij de concepten van de
voorstellingen. Prins te Paard is ge
vestigd in Flevoland. Die omge
ving speelt vaak een rol, polders
en overstromingen duiken in nog
al wat van hun voorstellingen op.
Voor De Vlucht hebben ze gespro
ken met een officier die betrok
ken was bij het bergen van neerge
storte vliegtuigen in de Noordoost
polder. Tijdens de oorlog was de
polder nog water. De vliegtuigen
die daar crashten, bleven redelijk
intact. Toen de polder na de oor
log werd drooggemalen, kwamen
er opeens gave toestellen boven
water, met de bemanning er nog
in. Bij één van hen werd een me-
trokaart van Vancouver gevonden.
Bergboer: „Door de verhalen van
die bergingsofïicier kwam het ver
leden heel dichtbij. Vermist is er
ger dan dood, die les hebben we
wel geleerd. Veel mensen in de VS
en Canada weten na zoveel jaar
nog altijd niet waar hun opa te
recht is gekomen."
Vorig jaar was Bergboer al aan
wezig op het festival Onder
stroom als de mythische figuur
Cornelis. Met zijn zonnekar dook
hij op waar slopers van herinne
ringen de overhand dreigden te
krijgen. Daarmee won hij de eer
ste prijs voor de beste straatact.
Het programma dat het
Pianotrio Voces Inti-
mae, bestaande uit Ric-
cardo Cecchetti (pia
no), Luigi di Filippi (viool) en
Sandro Meo (cello), presenteerde
bezat een duidelijke samenhang.
Clara Schumann schreef een beet
je in de stijl van haar echtgenoot
Robert en van Felix Mendelssohn.
Zij speelde de pianopartij in haar
eigen werk en dat van Robert. Het
ensemble Voces Intimae besteedt
duidelijk aandacht aan ritme, fra
sering en klankkleuren. Zij wor
den geroemd om hun expressief
en vloeiende spel en toch ontbrak
er iets tijdens het optreden in
Veere. De muziek van Clara Schu-
mann-Wieck drong niet echt
door en dat kwam enerzijds door
de kwaliteit van de compositie en
anderzijds door de iets te indrin
gende klank van de piano.
Het Trio op. 17 in g schreef Clara
in 1846. Clara was op de eerste
plaats een fantastische pianiste.
Toch schreef ze veel arrangemen
ten en componeerde meer dan der
tig werken waarbij de piano een
belangrijke rol heeft. Het Trio is
in een herkenbare romantische
stijl geschreven. Het Allegro mode
rato is volgens de regeltjes van die
tijd gecomponeerd: thema, herha
lingen en omspelingen en enkele
effecten; eigenlijk gewoon veel te
lang, zodat er geen transparantie
en helderheid was. De 2 midden
delen klonken beter met een leuk
scherzo en een weemoedige ro
mance. Verrassend was de fugati-
sche frase in het Allegretto.
Phantasiestücke op. 88 van Robert
Schumann bestaat uit vier contras
terende delen. De strijkers vulden
in dit werk elkaar perfect aan. De
Humoreske klonk spits en humor
vol en de gracieuze en melancholi
sche dialoog tussen de strijkers
werd door een pianopartij met ve
le gebroken akkoorden onder
steund.
Het Trio in d op. 49 van Mendels
sohn was het hoogtepunt van het
recital. De melodielijnen in het
openingsdeel, gespeeld door de
strijkers, werden ondersteund
door een iets te forse gesyncopeer
de pianobegeleiding. Het Andante
met de lieflijke romance a la
Chopin klonk precies pathetisch
genoeg en in het Scherzo kwam
de echte Mendelssohn naar voor:
vrolijk, licht en vooral sprookjes
achtig. De Finale is briljant gecom
poneerd, de rondedans en ook het
zangerige thema kwamen goed
tot hun recht. De larmoyante toe
gift vond ik totaal niet passen in
de sfeer van het recital.
MAANDAG 29 JUNI 2015
De piloot landt weer in Zeeland
door Jan van Damme
Rutger Bergboer (boven) inspec
teert de locatie bij de Oranjemolen
in Vlissingen, waar hij de locatievoor
stelling De Vlucht speelt, foto Lex de
Meester
Foto rechts: Scène uit de voorstel
ling De Vlucht.
Rutger Bergboer, Prins te Paard
Festval Onderstroom in Vlissingen,
voorstelling De Vlucht, donderdag 2
tot en met zaterdag 4 juli, om 22.00
uur, verzamelen bij de festivalkassa op
het Bellamypark.
RECENSIE
door Jeanette Vergouwen
Het Pianotrio Voces Intimae.
Muziekpodium Zeeland
Werken van Clara en Robert Schu
mann en Mendelssohn. Door Voces In
timae (pianotrio). Gehoord zondag 28
juni in de Grote Kerk in Veere
