Wat Peter van der Velden, oud-burgemeester van onder meer Breda en Bergen op Zoom, duidelijk is
geworden na zijn eerste honderd dagen als voorzitter van de Coöperatie Werk en Vakmanschap is het
ongelooflijke belang van goede, technische arbeidskrachten. "Niet zozeer het geld, maar vooral arbeid
is het kapitaal van een bedrijf. Nederland als kennisland moet vooral niet het belang van de maakin
dustrie onderschatten. Want vakmanschap is de basis van kennis."
de Ondernemer
Voor ondernemend werkend Zeeland
eens goede vervangers voor te krijgen. Dat valt niet mee
omdat er op dit moment niet zo heel veel aanbod van goe
de technici is. Dat heeft mede te maken met het imago van
de techniek. Techniek wordt nog lang niet altijd als sexy
ervaren. Maar hier wordt hard aan gewerkt. Het verhaal
begint met kinderen enthousiast te maken voor techni
sche beroepen. Daar wordt gelukkig veel aan gedaan en
in bijvoorbeeld Breda zien we dat het vmbo techniek lang
zaam weer terrein wint. Er zijn heel veel initiatieven die
dat imago proberen te verbeteren. En langzaam zie je ook
de resultaten."
Maar daarmee zijn we er nog niet. "De daaropvolgende
vraag is: kun je die techniekstudenten werk bieden en het
behoud van hun baan garanderen. Daar zullen we ons over
moeten buigen. We zullen mogelijkheden moeten verzin
nen om, ondanks het feit dat werkgevers arbeid voor de
langere termijn niet kunnen garanderen, die mensen te
behouden voor de branche. Dat kan als we met zijn allen
samenwerken, ons buigen over oplossingen. Overheid, als
regisseur, bedrijfsleven en onderwijs. En ook bedrijfsle
ven onderling. We zijn voortdurend bezig om clusters te
vormen van bedrijven. Die kunnen elkaar
helpen met het oplossen van
deze problemen."
Nog een taak voor de Coöpe
ratie in de komende tijd: het
verkleinen van de afstand
tussen onderwijs en het
bedrijfsleven. Heel simpel:
het onderwijs levert niet
altijd die kwali
teit die het
bedrijfsle
ven nodig
heeft en
anders-
Na drie minuten is al duidelijk: Peter van der
Velden voelt zich als een vis in het water in
de wereld van arbeid en techniek. Dat hij een
bevlogen bestuurder is, weten we al lang.
Maar voorzitter van de Coöperatie Werk en
Vakmanschap, een landelijk werkgeversplatform, is toch
een heel andere tak van sport dan het bedrijven van poli
tiek en het besturen van een gemeente. Die hem niet min
der enthousiasmeert. "Het is inderdaad heel iets anders.
Maar ik heb het prima naar mijn zin. Er is genoeg te doen,
ik kom tijd tekort, heb het hartstikke druk."
Zijn eerste stappen in zijn nieuwe baan: het ontdekken van
zijn nieuwe wereld. "Het eerste wat ik deed, was alle regio's
waar wij actief zijn, bezoeken en kijken wat daar speelt. Ie
dere regio is natuurlijk anders, heeft zijn eigen specifieke
problemen. De werkloosheid in Groningen is bijvoorbeeld
gigantisch veel groter dan bijvoorbeeld in Zeeland. Maar
het centrale probleem is hetzelfde: hoe verzekeren bedrij
ven zich van goed technisch personeel en hoe slagen zij
erin dat te behouden."
Veranderingen op de arbeidsmarkt
De problematiek, die Van der Velden en de Coöperatie het
hoofd moeten bieden, is in een paar zinnen te omschrij
ven. Hoe zorgen we er met zijn allen voor dat bedrijven aan
goed, technisch personeel komen. En vanuit het stand
punt van de werknemer: hoe garanderen we dat die men
sen ook aan het werk blijven. "Dat heeft alles te maken met
de veranderingen op de arbeidsmarkt. Anders dan vroeger
krijgen mensen niet meer zo snel een contract voor onbe
paalde tijd. Het zijn contracten van een halfjaar, een jaar.
Voor bedrijven is het heel moeilijk om mensen voor 'het
leven' aan zich te binden, ik snap dat wel. Maar aan de an
dere kant zeg ik ook dat we fatsoenlijk met mensen moeten
omgaan. De factor arbeid is het belangrijkste kapitaal dat
de bedrijven hebben. We moeten daar met zijn al
len een oplossing voor vinden. Zor-
bedrijven goede krachten krij-
dat dat kapitaal niet verloren
Dat begint al met het vinden
van goede technische mensen.
Door de vergrijzing verdwijnen
er binnenkort tienduizenden ba
nen in de techniek, vakbekwame
technici gaan met pensioen. Zie daar maar
wijs weet ook niet wat het bedrijfsleven verwacht. "Ik con
stateer dat de afstand tussen school en werk te groot is.
Dat moet beter. Wat dat betreft doen ze dat in Duitsland en
Oostenrijk een stuk beter. Daar heb je de praktijkgerichte
scholingsstructuur met een 'meister' en 'geselle'. Het tech-
niekonderwijs zou eigenlijk anders moeten, meer op de
praktijk gericht. Een heroriëntatie is wel op zijn plaats. Ik
wil daar graag werk van maken. Het Techniekpact is wat
dat betreft een goede start."
Techniekpact
Het Nationaal Techniekpact 2020 moet de aansluiting van
het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector
verbeteren en daarmee het tekort aan technisch personeel
terugbrengen. In het techniekpact staan concrete afspra
ken tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid.
Van der Velden: "Nederland telt nog steeds mee in de we
reld, gelukkig maar. Als het gaat om concurrentiekracht,
innovatie en wetenschappelijk onderzoek behoren we tot
de wereldtop, ondanks de economische tegenwind. Dat
hebben we te danken aan een goed opgeleide bevolkings
groep. Maar als we mee willen blijven doen, hebben we
meer nodig dan alleen goede mensen in het hoogste seg
ment. Vaklui, technici, mensen die alles wat de bollebozen
verzinnen, ook tot uitvoer kunnen brengen. We hebben het
hier in Nederland even op een laag pitje gezet, de maakin
dustrie. Maar juist die is van levensbelang voor een goed
draaiende economie. Vandaar dat het zo belangrijk is om
voldoende goed opgeleide technici te hebben. En dan zeg
ik maar weer eens: Een kennisland kan niet zonder maak
industrie. Voor maakindustrie heb je arbeid nodig. Goede
geschoolde technische arbeiders zijn het kapitaal van
je bedrijf. Zonder kan je niet."
Ondanks alle bestaande initiatieven
neemt het aantal technici niet snel ge
noeg toe. Uit analyses van het resear
chcentrumvoor Onderwijs en Arbeids
markt (ROA) blijkt dat op termijn
jaarlijks 30.000 extra technici nodig
zijn om in de groeiende behoefte
aan technisch personeel te
voldoen. Dat vraagt om extra
inspanningen. "En die in
spanningen willen wij
graag, samen met an
deren, leveren."
Tekst Ron Gregoor Foto Willem Paterik
Arbeid is het kapitaal
van het bedrijf
