Tijs van Bragt over wonen en dichten in een Zeeuws dorp
m
20 NIEUWS
Tijs van Bragt is dichter in Groede. Brabander van origine.
Maar hij zegt nu Groedemorgen.
In deze tijd van het jaar la
ten de toeristen Groede
doordeweeks nog rusten.
De fontein in de parochie-
put klatert zomer voor de
dorpelingen. Jacob Cats in
de schaduw van de Grote Kerk
kan in alle rust nieuwe verzen be
denken. Zijn inkt is wel ver
steend, dus het zal even duren
voor wij weer van kinderen horen
die hinderen zijn.
Een mooie locatie om een foto
te maken, hebben we Tijs ge
vraagd. Hij komt meteen met het
verbindingssteegje van de Markt
naar de Ellenstraat. Een smal voet
gangerspad, begrensd door oude
muren met een galante krom
ming, door takken overhuifd zo
dat het licht er gefilterd wordt. De
in West-Zeeuws-Vlaanderen illus
tere Herman Bakker, die ooit toe
ristische rondleidingen in Groede
verzorgde, betitelde het pad stee
vast als 'het straatje van de hoeren-
madammen'. Die karakteristiek
moet aan zijn fantasie worden toe
geschreven. Wel zeker is dat het
terrein naast het pad lang braak
lag en werd gebruikt als opslag
voor afgedankte tractoren en ma
chines.
Oja, wat Tijs ook aanspreekt.
De gietijzeren palen aan het be
gin, zowel aan de Markt als in de
Ellenstraat. Ze staan lichtelijk uit
het lood. Dat maakt ze, vindt Tijs,
des te charmanter.
Tijs van Bragt. Jong en dichter.
We zoeken hem op met een aan
leiding. Volgende week zaterdaga
vond - de derde zaterdag in juni -
vindt de vierde editie plaats van
De avond van de poëzie. In galerie
De School, waarin nog niet eens
echt oude dorpelingen het katho
lieke schooltje van de meesters
Spinnewijn en Kerckhaert zullen
herkennen. Tijs is de initiatiefne
mer en de organisator van de poë-
zieavond. Nu, met de vierde editie
in zicht, begint het erop te lijken
dat de dichterlijke bijeenkomst
voor poëten en liefhebbers een
vaste jaarlijkse waarde wordt. Ze
ker als de naam van VPRO-co-
ryfee Wim Brands op het affiche
kan worden gezet.
We lopen van de Markt terug
naar zijn huis. Hij woont daar
waar de Everaarslaan begint en
eindigt. Vier rijtjeshuizen vormen
de entree van het dorp voor ieder
een die van Oostburg komt. Hij
loodst ons de woonkamer in en
vindt zijn vaste stek bij het raam.
Hij glimlacht. Zijn jaren vijftig
kuif in de plooi, zijn baard in
vorm, hij is er klaar voor. Maar
eerst wil Moor, de zwarte kater
van een jaar of tien, naar binnen.
Twee jaar geleden, toen Groede
dankzij een verkiezing van 3FM
tot het leukste dorp van Zeeland
werd uitgeroepen, mengde Tijs
zich volop in de strijd. Hij ontpop
te zich op internet als een onver
moede propagandist van zijn
dorp. Sindsdien is 'Groedemor
gen' een vaste ochtendgroet.
„Ja. Ik ben een beetje zachte, Bra
bantse jongen. Opgegroeid in Box
tel, in de driehoek Tilburg, Eind
hoven, Den Bosch. Mijn ouders
De vreemde eend
wilden naar de zee verhuizen.
Voor mij was Boxtel mijn thuis.
Vanwege familie, vanwege de bos
sen ook. Het is een dorp, maar
dan wel met rotondes en stoplich
ten. Binnenkort komt er waar
schijnlijk een McDonalds. Ik had
er niet heel veel vrienden. Younes
- zijn ouders kwamen uit Marok
ko - was mijn beste vriend. Hij
woonde tegenover ons, we maak
ten samen geheime hutten. We
waren, zou je kunnen zeggen,
zielsverwanten. Op school had ik
het niet zo naar mijn zin. De test
zei havo, maar het werd mavo om
dat je dan minder zelfstandig hoef
de te werken. Toen ik zeventien
was zijn we naar Groede ver
huisd."
„Nee, dat niet. Mijn ouders zoch
ten iets bij de zee. We zijn ook in
Borssele gaan kijken. Daar waren
we op een zondag, net toen de
kerk uitging. Alle mensen keken
naar de grond. Dat wordt moeilijk
om daar aansluiting te vinden,
dachten we toen. Op internet za
gen mijn ouders een groot pand
op de Markt in Groede te koop
staan. Dat is het toen geworden."
„Er werd thuis best overlegd. Ik
ben enig kind. We kwamen hier
in juli aan, een periode dat er le
vendigheid is. Die eerste winter
had ik heimwee. Ik heb eerst ge
holpen bij de verbouwing van het
huis van mijn ouders. Daarna
vond ik werk in een schoenenwin
kel in Oostburg. Dat heeft een jaar
geduurd. Nu doe ik vrijwilligers
werk bij Groede Podium, het
oude hertenkamp. Ik kook voor de
dierenverzorgers - over het alge
meen ook mensen met psychi
sche problemen - en help mee. Ik
doe de volières, de varkens en de
geiten. Alles behalve de herten en
de ezels, ik heb het niet zo op die
grote dieren."
„Ik vind Groede gewoon een
mooi dorp. Inmiddels ken ik de
mensen. Natuurlijk denk ik wel
eens over de stad. Maar ik weet
ook, dat ik dat niet ga doen. Je be
taalt er veel meer voor je huis,
hier heb ik een mooie tuin en ik
heb voldoende parkeerplek voor
de deur. Ik kan hier met alle liefde
blijven wonen. Brabant blijft mijn
moedergrond, maar ik ben hier ge
wend. Er leven hier best wat kun
stenaars, die het dorp kleur geven.
Schilder Theo Jordans, beeldhou
wer Jozef van Mierlo. We treffen
elkaar thuis of in het atelier. Groe
de zuigt me gewoon vast, het
grijpt me."
„Als ik gedachten op papier zet,
worden ze zichtbaar. Dat vind ik
belangrijk. Op mijn elfde, twaalf
de kreeg ik straf op school. Druk
en opstandig, zo'n jongen was ik
wel. Ik moest op de gang gaan zit
ten. In mijn boosheid heb ik toen
gezegd: dan schrijf ik wel een ge
dicht. Een filosofische aanleg, dat
moet het geweest zijn. Mijn oma
zei vaak: 'Onze Tijs kan de dingen
mooi zeggen'. Ik ben altijd wel
van het denken geweest, om patro
nen te ontdekken. En dan ben je
opeens dichter. Ik zou niet meer
Groede zuigt me gewoon
door Jan van Damme
Je kunt je voorstellen dat mensen
zich afvragen, hoe je hier in het uiter
ste zuidwesten van Nederland te
recht bent gekomen. Vergrijzing al
om, maar jij brengt de gemiddelde
leeftijd wel omlaag.
Ik ruik de appels aan
draadjes.
Er is wiegend blad.
Dat is buiten.
Het open raam speelt,
met zijn scharnieren.
De hond onder de tafel zucht.
En dat alles merk ik.
Het is vroeg.
De zon dampt in de mist.
In mijn schijnbaar goed leven.
Want zegt men;
het is lang niet slecht.
Maar het is ook niet mooi,
zeg ik.
Ik ben niet men. Ik ben niet
men.
Was dat een logische keuze? In die
zin: kenden jullie het dorp, de streek,
of woonde er familie?
Een Brabantse jongen, een scholier
nog bijna, zomaar overgeplant.
Je bent nu bijna twaalf jaar Groenaar.
De laatste zeven jaar woon je zelf
standig. Mensen kennen je van je en
thousiaste Groedemorgen.
Inmiddels heb je in Zeeland naam ge
maakt als dichter. Er staat een ge
dicht van jou op de gevel van café
Brooklyn in Middelburg, je maakt
deel uit van De Mannen van Papier,
in 2012 verscheen je eerste bundel
'Alles is in mij'. En je bent de man
van de de jaarlijkse poëzieavond in
Groede. Waar komt die poëzie van
daan?
