'Westen voert winnende strategie tegen IS'
NIEUWS 9
Steppe van Kazachstan ligt vol karkassen
Niemand weet waarom 120.000
Aziatische antilopen plotseling het
loodje hebben gelegd.
weer andere dieren voeden.
De vooralsnog onverklaarbare
massasterfte heeft geleid tot de
nodige speculaties. Gert Polet
houdt het erop dat de natuurlijke
bacterie, gecombineerd met fysie
ke zwakte van de antilopen door
een zware winter en een te natte
zomer, de dieren fataal is gewor
den. Maar de definitieve oorzaak
is door wetenschappers dus nog
niet vastgesteld.
Theorieën
Ondertussen doen tal van ande
re theorieën de ronde. Die varië
ren van luchtvervuiling die tege
lijk met de hevige regenval van
de laatste maanden is neerge
daald, tot vermoedens van een
kwalijk geheim experiment met
een biologisch wapen. Halverwe
ge de vorige eeuw hebben de
toenmalige Sovjets in de Aziati
sche republieken geëxperimen
teerd met biologische oorlogsvoe
ring. Toen stierven tientallen bur
gers en duizenden dieren. Of
zijn deze antilopen slachtoffer
van 'gewone' chemische vervui
ling na het crashen van een Rus
sische ruimtesonde?
„We moeten heel goed analy
seren wat hier aan de hand is ge
weest. Maar een bacterie kan do
delijk zijn voor deze antilopen
als omstandigheden daartoe aan
leiding geven", aldus WNF-bio-
loog Polet.
Voeg daarbij dat vaste migra
tieroutes van de dieren steeds va
ker worden onderbroken door bij
voorbeeld de aanleg van spoorlij
nen voor de almaar uitdijende
mijnbouw in Centraal-Azië. Het
maakt de kuddes extra kwets
baar. „Als heel veel dieren bij el
kaar staan kunnen er ook heel
veel tegelijk het loodje leggen in
geval van ziekte."
De bioloog wacht met span
ning op de uitslagen van de on
derzoeken die binnen een paar
weken worden verwacht. Er is
voor zover bekend geen Neder
landse dierentuin waar saiga-an-
tilopen momenteel in de collec
tie zitten.
uizenden en duizen
den dode antilopen.
Meer dan 120.000 anti-
lopenkarkassen liggen
op de steppe van Kazachstan. On
derzoekers staan voor een raad
sel en doen grootschalig onder
zoek naar de oorzaak van de plot
selinge massale sterfte die drie
weken geleden begon. De Vere
nigde Naties spreken van een ca
tastrofe.
Ook in Turkmenistan, Oezbe
kistan en China wordt gevreesd
voor een slachting onder de zoge
noemde saiga's, waarvan in de
oertijd vele miljoenen over de
noordelijke continenten zwier
ven.
Bijna waren deze hoefdieren
uitgestorven. Met name door de
jacht op de populaire hoorns, die
voor de Aziatische markt in zoge
naamd geneeskrachtige poeders
worden verwerkt, is de kudde
flink uitgedund. Ook dodelijke vi
russen teisterden de kuddes in
Kazachstan.
Op het dieptepunt waren er
nog 50.000 over. Dankzij herin
troductie- en fokprogramma's
van onder meer het Wereld Na
tuur Fonds (WNF) herstelde de
'We moeten heel
goed analyseren
wat hier aan de
hand is'
diersoort de laatste jaren juist
weer. Ook de jagers werden aan
gepakt. De kuddes groeiden en
het aantal liep weer op naar een
kwart miljoen dieren.
Jaren conservatiewerk van de
natuurorganisatie en andere in
stanties is nu in drie weken ten-
- iet gedaan. „De laatste telling is
ruim 120.000 dode dieren, een
enorme klap voor die populatie",
- zegt Gert Polet, hoofd biodiversi
teit bij WNF. Dat de oorzaak van
de sterfte deze keer niet bekend
is, maakt de onrust in het veld
nog groter. Een hoofdverdachte
is er overigens wel: het dodelijke
pasteurellavirus, dat van nature in
het ademhalingsysteem en
maag-darmkanaal van de dieren
voorkomt.
Dikke geit
Saiga's zien eruit als dikke geiten
met een mislukt olifantenslurfje.
De karakteristieke antilopen zijn
voor de Centraal-Aziatische step
pes wat zebra's of wildebeesten
zijn voor Afrika. Enorme kuddes
begrazen het land en zorgen zo
voor nieuw leven voor planten
en insecten die op hun beurt
Ronduit positief waren ze, de ver
tegenwoordigers van de landen
die in Irak en Syrië tegen IS vech
ten. „We zetten onze winnende
strategie voort'", zei de Ameri
kaanse onderminister Antony
Blinken gisteren tijdens de top in
Parijs. „IS heeft nu een kwart min
der grondgebied in handen dan
toen we begonnen. De weg is nog
lang, maar het is wel de juiste
weg." Het getuigt van een grenze
loos optimisme. Want IS boekt de
laatste weken de ene klinkende
overwinning na de andere. Zelfs
in Irak, waar het westen kan sa
menwerken met het regeringsle
ger, vordert de strijd bijzonder
moeizaam: IS heeft zich terugge
trokken in de steden in het wes
ten van Irak, waar bombardemen
ten nauwelijks nog effect hebben.
De grondtroepen van het Iraakse
leger zijn veel te zwak om IS zelf
standig te kunnen verslaan. IS her
overt zelfs weer steden.
Irak wil dan ook veel méér
hulp van het westen. Dat beperkt
zich tot nu toe tot luchtsteun en
het trainen van Iraakse militairen.
„De coalitie doet te weinig om IS
te verslaan", zei de Iraakse pre
mier Abadi gisteren onverbloemd.
„We hebben meer materieel en in
lichtingen nodig." Achter de scher
men smeekt Irak het westen dan
ook om grondtroepen te sturen,
zodat een nieuwe opmars van IS
in het land kan worden voorko
men.
Maar dat bleek gisteren op
nieuw ijdele hoop. Irak krijgt wel
extra geld en Europese landen be
loofden nog harder hun best te
doen om de toestroom van wester
se jihadisten een halt toe te roe
pen. De Franse minister van Bui
tenlandse Zaken, Laurent Fabius,
stelde dat de coalitiepartners hun
'eenheid en toewijding' opnieuw
hebben benadrukt. Maar Fabius,
de initiatiefnemer van de top, er
kende ook dat een oplossing er
nog lang niet is. Nederland was,
in tegenstelling tot veel andere
landen, niet vertegenwoordigd
door de minister van Buitenland
se Zaken. Minister Koenders is
met koning Willem-Alexander in
Amerika. Een hoge ambtenaar
nam zijn plaats in.
Nederland wil doorgaan met
het trainen van Iraakse militairen
en het bieden van luchtsteun met
Fió's. Dat laatste zal vanaf oktober
mogelijk samen met België gebeu
ren, omdat Defensie niet genoeg
capaciteit heeft om de missie zelf
standig voort te zetten. In Syrië
wil Nederland vooralsnog alleen
financiële steun geven aan gema
tigde gewapende groepen, die het
opnemen tegen IS én de troepen
van president Assad.
COALITIE TEGEN IS
WOENSDAG 3 JUNI 2015
Saiga-antilopen bij een meer bui
ten Almaty in Kazachtsan
foto AFPAANATOLY UST-INENKO
Mysterieuze
dood antilopen
Veel vrouwelijke antilopes met kalveren zijn de afgelopen drie weken ge
storven. foto Kazachstaans ministerie van Landbouw/Reuters
door Bob van Huët
Gert Polet WNF-bioloog
door Peter Groenendijk
DEN HAAG. Er moet veel meer ge
beuren om IS te kunnen verslaan,
concludeerde de internationale coa
litie gisteren in Parijs. Maar grond
troepen stuurt het westen voorlo
pig niet. „We zijn aan de winnende
hand."
In totaal kwamen delegaties van
24 landen in Parijs samen om zich
te beraden over de strijd tegen IS.
Meer dan zestig landen landen,
waaronder Nederland, deel aan de
strijd tegen de extremisten.
Ondanks de luchtaanvallen van de
internationale coalitie gaat de op
mars van IS verder.
De afgelopen weken ging het
hard. Op tien kilometer van Bag
dad werd de stad Palmyra in Syrië
veroverd, een week nadat Ramadi
in Irak in handen van de radicale
IS-strijders viel. Net zo als de laat
ste grensovergang tussen Syrië en
Irak die nog in handen van het re
geringsleger was.
