Nederlan
ders zijn
'great' en
'amazing',
vinden ze
in het
dorpje
Holland
in de VS.
Vandaag
komt daar
koninklijk
bezoek.
14 NIEUWS
Amerika, maar wel saucijzenbroodjes bij de bakker, tulpen en trapgevels
oeten we eigenlijk bui
gen voor de koning en
koningin?", vraagt een
leerlinge uit het muziek-
klasje van Nancy Van-
Noord in de christelijke
school in het dorpje Ada in de Amerikaan
se staat Michigan. Want hoe moet je om
gaan met zulk hoog bezoek? Spontaan be
ginnen de kinderen hun sierlijkste en diep
ste buigingen te oefenen. Ze zijn er klaar
voor. „En niet vergeten, hè", roept Van-
Noord boven het enthousiaste gekrakeel
van de kinderen uit. „Als jullie straks voor
ze gaan zingen als ze uit het vliegtuig ko
men, moeten jullie dat uit volle borst doen,
hè. Anders kunnen ze jullie niet horen."
De leerlingen zetten nog eenmaal in, zo
hard als ze kunnen. In een blauw geruiten
kiel, draaide hij aan 't groote wiel, schalt het
in het door het muzieklokaal. Nee, ze heb
ben geen idee van wat ze precies zingen,
vertellen de leerlingen, ze spreken geen Ne
derlands. Maar op de vraag wie Nederland
se familie heeft, of misschien nog een opa
of overgrootvader uit Nederland, steekt
driekwart de vinger in de lucht.
Hoe zit dat? Een deel van het antwoord
op die vraag is drie kwartier rijden verder
op te vinden. In het stadje Holland. Neder-
landser kan het bijna niet. Burgemeester
Kurt Dykstra die zijn gast verwelkomt in
het restaurant van bakker Jakob de Boer
(uit het Friese Kollum) waar een mede
werkster saucijzenbrood (pig in a blanket,
letterlijk vertaald 'varken in een dekentje')
en suikerbrood serveert. De banketstaven
liggen in de oven en de zoons bereiden
hutspot en erwtensoep. Aan de overkant
van de straat zit doe-het- zelf-zaak Van
Wieren, even verderop autohandel Van
Dam, praktisch naast loodgieter Hoeksema.
In het centrum zijn sommige huizen voor
zien van typisch Hollandse trapgevels. In
het voorjaar bloeien er volop tulpen, in mei
dragen honderden deelnemers aan het jaar
lijkse Holland-festival klederdracht en
klompen, in december vieren ze Sinter
klaas, het telefoonboek staat vol met achter
namen die met 'Van' beginnen.
Eén groot verschil: dit is niet Nederland,
dit is Amerika. Het westen van de staat
Michigan, in het noorden van de Verenigde
Staten, om precies te zijn. „Niet normaal
hè, zo Nederlands als het er hier uitziet",
zegt Dykstra, een verre nazaat van Neder
landse immigranten. Hij is getrouwd met
Leah, die eveneens Nederlandse wortels
heeft. Hun 13- en 17-jarige dochters heten
Juliana en Emma-Wilhelmina. „Als het jon
gens waren geweest, had ik ze naar Neder
landse schaatsers willen vernoemen", lacht
Dykstra. Het gezin is dol op Nederland. De
burgemeester haalt z'n telefoon tevoor
schijn en swipet door het fotoalbum. „Hier
zijn we tijdens het voetbal op de Grote
Markt in Groningen, hier krijgen we van
Jan-Peter Balkenende, die ook hier in Hol
land op bezoek is geweest, een rondleiding
in de Ridderzaal."
Het is duidelijk dat er nog behoorlijk
wat is overgebleven van de Nederlandse
cultuur van anderhalve eeuw geleden? Bur
gemeester Dykstra: „Het is een typisch
Amerikaans verhaal. De eerste generatie im
migranten strijkt hier neer en houdt nog
sterk vast aan waarden en normen uit het
vaderland. De tweede generatie probeert
juist waar kan aan te passen aan het nieu
we land, de derde streeft volledige assimila
tie na. Maar na een tijdje gaat het toch kna
gen en dringt de vraag zich op: 'Wij komen
toch ergens vandaan? Laten we daar eens
meer over gaan uitzoeken.' Ook al spreken
we jullie taal niet meer, er is nog altijd veel
affectie. Voor sommige mensen hier blijft
Nederland vooral een associatie met klom
pen, tulpen en molens, zoals we dat hier
ook jaarlijks vieren tijdens het Tulip Time
festival. Maar er is ook een groep mensen
die juist de banden met het moderne Ne
derland wil aanhalen. Ook op zakelijk vlak.
Er zijn altijd sterke economische banden ge
weest."
In een kort gesprek met deze krant zegt
gouverneur Rick Snyder van de staat Michi
gan bijzonder trots te zijn op de Nederland
se wortels van zijn staat. Hij noemt het za-
keninstinct van de Nederlanders great en
amazing. Dat het koninklijke koppel zijn
staat aandoet, maakt hem erg trots. „Ze ma
ken maar drie stops in de VS, waaronder
hier in Michigan. Ik denk dat het koninklijk
paar erg onder de indruk zal zijn van wat
het hier te zien krijgt van de Dutch spirit
hier in Michigan. Het is jammer dat ze hier
maar zo kort zullen zijn. Hopelijk raken ze
zo excited dat ze snel weer terugkomen."
300.000 NEDERLANDSE AMERIKANEN
Heel Holland
houdt van
Holland
door Stijn Hustinx
M
De ogenschijnlijke overeenkomst
met het Nederlandse landschap
is één van de redenen dat genera
ties geleden zo veel Nederlan
ders in Michigan zijn neergestre
ken, zo wil de overlevering.
Maar grotendeels is het toeval,
weet de Nederlands-Amerikaan-
se historicus Robert Swierenga.
Dat er zoveel Nederlanders juist
hier zijn neergestreken is te dan
ken aan de Rotterdamse domi
nee Albertus van Raalte. Hij was
de kerk, de armoede en werk
loosheid in Nederland beu en
stak daarom in 1846 met een
groep volgelingen de Atlantische
Oceaan over.
De landverhuizers waren eigen
lijk onderweg naar de staat Wis
consin, maar door het winterse
weer strandden ze in Michigan.
Daar bleven ze uiteindelijk ook
maar gewoon. Alleen volgden in
hun kielzog enkele honderden
Nederlanders.
Rond 1900 huisvestte Michigan
een derde van alle in Amerika ge
boren Nederlanders, blijkt uit cij
fers van Swierenga.
Ze woonden vooral in het wes
ten van de staat, in plaatsen als
Grand Rapids (30.000 Nederlan
ders in 1930), Holland (17.000
Nederlanders), Harderwyk en
Zeeland.
