In Zeeuwse spirit eendrachtig bijeen in Goes
16 ZEELAND
In liefdevolle herinnering
Mark van der Horst deed zijn vrouw
Angèle weer geloven in het leven. Zij
koestert zijn positiviteit en kracht.
m
on ni ken werk
Het vale ochtendlicht
streelt het prille groen. De
strijd tussen zon en wol
kendek is nog niet be
slecht. Een zacht briesje kust het ge
bladerte. „Dit was ons paradijsje.
Hier hebben Mark en ik zo veel fijne
en mooie momenten gehad." Angèle
Rijken kijkt naar het uitzicht vanuit
de woonwagen aan de voet van de Ka
pel van Hoogelande.
De omgebouwde schaftkeet was
dé vrijetijdsplek van Mark van der
Horst en Angèle. Tot hij tien jaar gele
den op 45-jarige leeftijd overleed.
„Het ergste, keiharde verlies is eraf.
Maar ik mis hem nog steeds. De dage
lijkse dingen delen, samen lachen, ge
nieten. Een wijntje drinken. Samen
op deze plek zijn."
Met een weids gebaar omvat ze
woonwagen en omgeving. „De rust
hier. Geen mensen om je heen. Stilte,
natuur, de koeien. We hadden hier
buiten een grote zinken teil staan.
Ons buitenbad. Als de zon het water
had opgewarmd, zaten we daar lek
ker met z'n tweeën in. In onze blote
kont. En die koeien maar oenig naar
ons loeren. Geweldig." Haar gulle
lach schatert door de wagen. Die is
knus ingericht; compleet met kachel
tje, keuken en zithoek. Tekeningen
van haar twee kleinkinderen sieren
de wanden. Vrolijke kleuren 'voor
oma'.
„Dit is een speciale plek. Ik ben ja
ren koster in de kapel geweest en we
zijn hier ook getrouwd."
Angèle herinnert zich als de dag
van gisteren dat ze haar grote liefde
voor het eerst zag. „Ik fietste over de
Vlasmarkt toen ik hem zag lopen. Hij
had zo'n heel speciaal eigen loopje.
Door een bedrijfsongeluk had hij een
dwarslaesie opgelopen, maar hij wist
zich met behulp van een stok voort
te bewegen. Ik dacht, wow wat is dit.
Er was direct een aantrekkings
kracht." Schaterend: „Ik heb blijkbaar
wat met mannen waar iets aan man
keert."
De uit Den Haag afkomstige Mark
was een bekende verschijning in de
Middelburgse kroegwereld. Hij had
daar de bijnaam 'Mark Stok'.
„Ik zag z'n kop en was verkocht.
Vrolijk, mooi. Man, daar viel ik toch
voor... Ik zag hem 't Hof in gaan,
maar ik moest verder voor een af
spraak. Daarna heb ik heel vaak voor
hem in 't Hof gezeten. Theedrinkend,
wachtend tot 'ie kwam. Na weken ge
beurde dat eindelijk."
„Hij gaf me vertrouwen. Ik was al
tijd heel onzeker. Over van alles en
nog wat. Mark gaf me ook kracht, ze
kerheid. Bij hem kon ik mezelf zijn.
Ik koos altijd de verkeerde mannen.
Ik kon niet alleen zijn, dus deed veel
te veel concessies aan een relatie. Ik
was op zoek naar liefde en erken
ning. En passie. Zeer zeker passie.
Dat heb ik nodig. Nog steeds. Maar ik
ben nu veel sterker. Dat heeft Mark
me gegeven."
„Ik denk nog regelmatig: wat zou
hij gezegd hebben? Soms, als ik het
echt niet meer weet roep ik keihard
'help me nou even lui'."
Na Marks dood sloot Angèle zich
af. „Ik kon het niet aan. Wist niet wat
ik moest. Wilde geen mensen, geen
vragen. Geen opmerkingen. Ik ben
toen een boek gaan schrijven, 'De wet
tot behoud van ellende'."
Dat verscheen in oktober 2011.
Ruim driehonderd pagina's over ver
keerde keuzes, het aangrijpende ver
lies van geliefden, explosieve puber
teit en de 'foute' mannen' in Angèles
turbulente leven.
„Ik heb er veel van geleerd. Over
mezelf. Over het waarom van dingen.
Maar ook het besef dat dingen zijn zo
als ze zijn. En dat het leven de moei
te waard is om geleefd te worden.
Dat positieve is ook de invloed van
Mark, nog steeds. Hij was een echte
optimist. Ik neig nog wel eens naar
het depressieve. Door hem zie ik din
gen lichter. Luchtiger. Ik kan nu ook
alleen zijn. Nooit gedacht dat ik dat
zou kunnen."
„Ik weet nu dat een relatie goed
kan zijn. Dat je het goede in elkaar
naar boven kan halen. Ik was gewend
aan ellende. Negativiteit. Door Mark
heb ik weer vertrouwen in anderen."
Lachend: „In mannen ook, geloof
ik..."
Ze pakt een paar foto's. „Kijk, de
vrolijkheid spat van zijn gezicht af',
wijst ze op een portret van Mark. Op
een ander staat het tweetal als pasge
trouwd stel. Mark heft nonchalant
één hand. „Alsof hij zegt 'zo dat heb
ik ff gefikst'. Zo was hij ook. Niet den
ken, gewoon doen. Als het goed
voelt, ga ervoor."
„Natuurlijk was het niet altijd
makkelijk. Zeker niet door Mark's
handicap. Hij moest zichzelf cathete-
riseren om te plassen. Hij wilde ook
geen stoma. Op een gegeven mo
ment gebruikte hij een darmspoelma-
chine. Daar zat hij mee op de plee en
ik ging dan bij hem zitten. Op de bad-
rand. Met een kop koffie. Af en toe
hoorde je dan blubblub. Hij voelde
geen géne. Ik ook niet. Dat was het fij
ne, het makkelijke tussen ons."
„Mark was enorm sterk. Hij over
won een verslaving, kon omgaan met
zijn handicap en heeft nog een tijd
geleefd na een hartinfarct."
Uiteindelijk werd zijn hart hem
toch fataal en op 20 november 2005
blies Mark z'n laatste adem uit."
andaag bevolken bezoe
kers van de Zeeuwse
Kerkendag hartje Goes.
Zevende Dagadventis
ten, rooms-katholieken, remon
stranten, leden van de PKN (her
vormden, gereformeerden en lu
theranen), doopsgezinden en men
sen uit nog meer denkrichtingen,
zij allen zijn eendrachtig bijeen,
om het te zeggen met het pinkster-
verhaal uit Handelingen 2.
De meeste bezoekers komen
uit Zeeland, oftewel uit: 'dit land
ontvangen uit de zee, en dan weer
nam de vloed het mee', zoals Arie
van der Maas het formuleerde in
zijn lied Ontvangen land, dat van
daag zal klinken in Goes. Dat ont
vangen land onverwacht kan ver
dwijnen weten Arie en de leden
van zijn Protestantse gemeente in
Hoek maar al te goed. Op Nieuw
jaarsdag brandde hun kerk af.
Maar zoals eb en vloed elkaar af
wisselen keren de kansen ook
daar. Nu de puinhopen zijn neer
gehaald kwamen ze daar vorige
week met een model op de prop
pen van de nieuwe kerk. Gelukkig
opnieuw met een toren, die straks
verrijst op het onderstuk dat nog
rest van de oude. Zodoende zal
het van afstand bijna net zo ogen
als vroeger.
Dat is dan meteen een brug
naar de toekomst van de kerk. Van
afstand kan die er uit zien als vroe
ger, binnen is van alles in bewe
ging. Dus wordt er in Goes ge
praat over de rol van de kerk in
een veranderende wereld waarin
mensen meer op elkaar zijn aange
wezen. Is de zorg voor elkaar er
niet, dan ben je in deze participa
tiemaatschappij op jezelf aangewe
zen en dat valt meestal tegen.
Wat participatie betreft, die
leeft rond Monnikenwerk. Tips
uit de kerkelijke wereld in Zee
land leveren vaak nieuws op en
reacties van lezers uit alle mogelij
ke hoeken van de samenleving
zijn vaak positief. Ook veel dank
aan de collega's die door hun ver
halen Monnikenwerk tot een suc
ces hebben gemaakt. Over Zeeuw
se spirit gesproken!
Dit is mijn laatste stukje voor
deze rubriek. Ik ben heel blij dat
José Baars uit Middelburg het stok
je overneemt. Zij is godsdienstso
cioloog, heeft een brede kennis
van het religieuze spectrum en be
schikt over een vlotte pen. Volgen
de week op deze plaats haar eerste
column. José, daar ga je!
Kerkdiensten staan vanaf deze
week alleen op de weblog:
Mark gaf me vertrouwen
In deze rubriek praten mensen over verlies, rouw en hoe het leven verder gaat.
door Annemarie Zevenbergen
Mark van der Horst en Angèle Rijken genieten in hun woonwagen. Een paradijsje bij de Kapel van Hoogelan
de, waar het stel vaak te vinden was.
Mark van der Horst
3 december 1959
20 november 2005
Hebt u ook mooie herinneringen aan
een dierbare, die is overleden?
We willen uw verhaal graag delen in on
ze rubriek 'In liefdevolle herinnering'.U
kunt contact opnemen met Ab van der
Sluis: 0118 - 434003, chefnieuws@pzc.nl
Monnikenwerkcolumnist Michiel
de Zeeuw uit Zierikee schrijft deze
week onder de titel 'Gezeten' over
de kerk van morgen. Te lezen op
www.pzc.nl/monnikenwerk
door Willem Staat
V
www.pzc.nl/monnnikenwerk