Hoogopgeleiden
vinden KLM de beste
Vrachtwagen
krijgt vleugels
Commissie wil zwaardere eisen, de politiek niet
24 ECONOMIE
De weerstand is enorm, maar opnieuw is er
een commissie die pleit voor het verder
beperken van de maximale hypotheek.
JA...
NEE...
Sneuvelt na de hypo
theekrenteaftrek een
nieuw bastion van de
koopwoningmarkt?
Het komt allemaal
wat vreemd over. Eerst
spat er een gigantische financiële
zeepbel uiteen. De politiek stelt
een parlementaire enquête in en
besluit vervolgens in al haar wijs
heid om een commissie in te stel
len die de stabiliteit van het finan
ciële stelsel gaat bewaken. Want
een crisis als die van 2008/2009,
die mag nóóit meer voorkomen.
Nu is die zogeheten Financiële
Stabiliteitscommissie (FSC) er,
brengt ze een advies uit, en wat
roept de politiek in koor? Leuk dat
jullie vinden dat de leengrens na
2018 verder omlaag moet, maar we
gaan er niks mee doen. De PvdA
vindt een verlaging tot 90 procent
van de woningwaarde 'overbodig'
en 'een slecht idee'. D66 meent
dat er al genoeg is gebeurd. Ook
het kabinet reageert afwijzend:
verdere aanpassingen worden
over de verkiezingen van 2017
heen getild.
Als de aanbevelingen niet se
rieus worden genomen: waarvoor
is die commissie er dan? Durft de
MINDER LENEN: GOED IDEE?
politiek het niet aan om na het in
perken van de hypotheekrenteaf
trek opnieuw een impopulaire
maatregel te nemen die huiseige
naren treft?
Volgend kabinet
Of is het een politiek spel, en
zijn de stevige woorden van van
daag na de volgende verkiezingen
spontaan vergeten? Het is een va-
De aanbeveling om de
maximale leennorm te
verlagen, lijkt vooral
aan het volgende
kabinet gericht
riant waar de leden van de FSC, af
komstig van invloedrijke instan
ties als De Nederlandsche Bank
en de Autoriteit Financiële Mark
ten, op speculeert. „De aanbeve
ling is aan het volgende kabinet
gericht", meldt een woordvoerder.
„Zij moeten beslissen over nieu
we wetgeving."
Het is een proces dat wel wat
lijkt op de eerder genoemde aan-
passing van de hypotheekrenteaf
trek. Ook toen riepen politici ja
renlang om het hardst dat die
nooit, maar dan ook nooit, zou
worden aangepast. Toenmalig
CDA-leider Jan Peter Balkenende
maakte er in de verkiezingscam
pagne van 2010 nog een breek
punt van.
Royaal
Het besef dat het royale fiscale
voordeeltje voor huiseigenaren in
zijn toenmalige vorm onhoudbaar
was, bestond toen al lang. Er wa
ren in de loop der jaren tal van
rapporten verschenen die die stel
ling ondersteunden, en niet lang
daarna besloot de politiek er - on
danks de eerdere beloftes - de bijl
in te zetten.
Ook de stapel rapporten over
het beperken van de maximale
leennorm, in vaktermen de Loan
to Value (LTV), reikt inmiddels
tot het plafond. Onder meer het
Internationaal Monetair Fonds en
de door oud-Rabotopman Her
man Wijffels voorgezeten Com
missie Structuur Nederlandse Ban
ken pleitten al voor een verdere
LTV-verlaging.
Met de gisteren verschenen aan
bevelingen lijken de geesten dus
verder rijp gemaakt te worden
voor een verdere aanscherping, zo
als eerder ook het heilige huisje
van de ongebreidelde hypotheek
renteaftrek na het nodige masse
ren sneuvelde.
Verschil
Toch is er een belangrijk ver
schil tussen de discussie van toen
en die van nu. Ook een belangrijk
deel van de Tweede Kamer was er
op een gegeven moment klaar
voor. WD en CDA stelden zich
weliswaar op als hoeders van het
H-woord, partijen als PvdA en
D66 zinden al langer op een aan
passing.
De politiek weet inmiddels wat
schokken in de huizenmarkt met
de economie kunnen doen, en wa
ken voor onrust en verandering te
gelijk. Nog een verschil met toen:
de belangrijke denktanks zijn het
niet met elkaar eens. Ook het Cen
traal Planbureau (CPB) publiceer
de gisteren een onderzoek naar
het verlagen van de LTV, en daar
in werd het idee bepaald niet ge
spaard. Inefficiënt, slecht voor de
economie, slecht voor starters,
vindt het CPB.
Wat er gaat gebeuren? Er valt
weinig zinnigs over te zeggen.
Wijffels, groot voorstander van
het idee, voorspelt dat het volgen
de kabinet voldoende steun zal
hebben om het plan er door heen
te jagen. Harald Benink, hoogle
raar aan de Universiteit Tilburg en
criticaster, verwacht niet dat het
er van komt. „Zeker niet als de
WD in het kabinet zit."
Kortom: de starter van 2020
blijft in het ongewisse. Maar het
kan geen kwaad om vast wat geld
apart te zetten, voor het geval dat.
Het is voor het eerst dat de natio
nale luchtvaartmaatschappij is
gekozen tot populairste bedrijf
om voor te werken. De top drie
bij hoogopgeleiden wordt gecom
plementeerd door Shell en Phi
lips.
In het Intermediair imago on
derzoek 2015, een jaarlijks enquê
te naar de voorkeuren onder
hoogopgeleiden, stond KLM vo
rig jaar nog op plek zes. Opval
lend is verder de vierde plek van
de Rabobank. Het is voor het
eerst in jaren dat de bank niet in
de top 3 staat. Rabo kwam het af
gelopen jaar enkele malen nega
tief in het nieuws door onder an
dere de Libor-affaire en de ver
koop van rentederivaten aan
mkb-bedrijven.
Rabobank is overigens nog
wel steeds de meest populaire
bank om voor te werken onder
hoogopgeleiden. De snelste stij-
ger onder popuaire werkgevers
is pretpark De Efteling.
Hoogopgeleiden zijn nu ook
een stuk positiever over de ar
beidsmarkt dan de afgelopen ja
ren. Bijna de helft van de 4095
ondervraagden ziet een verbete
ring van de arbeidmarkt. En één
op de zes noemt de arbeids
markt zelfs erg gunstig op dit
moment. Dat was vorig jaar een
op de tien.
ICT'ers zijn het meest positief
over de arbeidsmarkt, op de voet
gevolgd door technici. Zij zijn
het meest zeker van hun baan en
daarmee ook het minst arbeids-
mobiel. Een op de tien verwacht
komend jaar zijn baan te verlie
zen en nog eens een op de tien
is actief op zoek naar een andere
werkgever. Hoogopgeleiden in
de zorg zijn het minst positief:
meer dan de helft van de onder
vraagden velt een negatief oor
deel over de arbeidsmarkt in die
functiegroep.
Ongeveer een derde van de
hoogopgeleiden denkt binnen
twee jaar van werkgever te veran
deren. De belangrijkste reden
voor vertrek is voor 43 procent
dat er te weinig doorgroeimoge
lijkheden zijn. Dat wordt dit jaar
vaker genoemd als reden voor
vertrek dan de afgelopen twee
jaar (35% in 2014 en 36% in 2013).
Moet maximale
hypotheek naar
90 procent?
door Sander van Mersbergen
Minder restschuld. Als huiseigena
ren niet de volledige aankoopprijs
financieren met een lening, is het
gevaar dat de hypotheek hoger is
dan de waarde van het huis min
der groot. Een kleine prijsdaling
zorgt niet meteen voor proble
men.
Lagere maandlasten. Als het hypo
theekbedrag lager is, geldt dat
ook voor de maandlasten. Deels
komt dat omdat de rente en aflos
sing berekend worden over een la
ger bedrag. Daar komt bij dat wan
neer een lening minder hoog is
dan de waarde van het onder
pand, het risico voor de bank even
eens lager wordt. Het rentepercen
tage zal dus ook dalen en dat
drukt weer de maandlasten.
Stevigere bankbalansen. Lagere
hypotheken brengen ook verlich
ting op de balans van Nederland
se banken. Daar staat nu voor
ruim 600 miljard euro aan hypo
theken op. Een aantal jaren gele
den moesten banken veel moeite
doen om extra geld aan te trek
ken om op die manier hun balans
in evenwicht te houden. Dat druk
te de hypotheekverstrekking.
Starters in de knel. Voor starters
op de woningmarkt kan het mee
brengen van eigen geld een obsta
kel zijn. Ze moeten sparen, maar
tegelijkertijd ook huur betalen en
wellicht ook nog een studieschuld
aflossen en kinderen opvoeden.
De vraag is of ze wel aan sparen
toekomen en dus ooit tot aan
koop van een huis kunnen over
gaan.
Huurhuizen duurder. Wanneer
starters later dan nu een huis kun
nen kopen, zijn er meer huurhui
zen nodig, vooral in de vrije sec
tor. Het tempo waarin die nu be
schikbaar komen, is echter veel te
laag. Het risico van extra leenbe-
perkingen is dus dat de druk op
de huurmarkt toeneemt, met ho
gere prijzen tot gevolg.
Er gebeurt al veel. Het kabinet
heeft de hypotheekmarkt fors her
vormd. Zo moeten nieuwe hypo
theken binnen 30 jaar volledig af
betaald worden. Dat zet een rem
op mogelijke restschulden. Na
een paar jaar is de hypotheek im
mers al een stukje afbetaald. Ook
zou nieuwe onrust slecht zijn voor
de woningmarkt, vinden critici.
ROTTERDAM. De luchtvaartmaat
schappij heeft er wel eens beter
voor gestaan, maar onder hoogop
geleide Nederlanders is KLM de
best denkbare werkgever.
Bijzonder transport over de Duitse
Autobahn 9, niet ver van het
plaatsje Plech, in het zuiden van
het land.
