'Roundup niet verbieden om onderbuikgevoel'
4 VANDAAG
Clandestiene handel in sigaretten floreert
De productie van
namaaksigaretten is
big business.
Semi-professionele
fabriekjes hebben
vrij spel.
ROTTERDAM. De productie van ille
gale sigaretten is geen hobby van
amateurs die wat aanrommelen in
tochtige schuurtjes. Dat valt wel
op te maken uit de fabriekjes die
afgelopen jaren in Nederland zijn
opgerold. In 2014 waren dat er
drie: in Giessen, Aalsmeer en
Gonsveld. In loodsen bleken com
plete productielijnen met moder
ne machines te staan.
Sigaretten zijn kwetsbare pro
ducten, dus luistert de klimaatbe
heersing nauw. Om de tempera
tuur en luchtvochtigheid op peil
te houden, waren de wanden in
een van de opgerolde fabrieken
volgestapeld met pakken zaagsel.
Aan het plafond hingen ventilato
ren. Bij een ander fabriekje was
boven het bedrijfspand zelfs een
slaapruimte voor het personeel.
Het gros van de 84,9 miljoen si
garetten die vorig jaar in beslag ge
nomen zijn, was volgens de FIOD
bestemd voor Groot-Brittanië,
waar voor een legaal pakje Marl
boro 12 euro neergeteld moet wor
den. Verstokte rokers die ze voor
de helft van de prijs bij een straat
handelaar of onder de toonbank
van een nachtwinkel kopen, we
ten zo heel wat geld uit te sparen.
Nederland is voor criminele
bendes altijd al een aantrekkelijk
doorvoerland voor illegaal rook
waar geweest. Net als België trou
wens, zegt Luk Joossens, tabaksex
pert van de Belgische Stichting te
gen Kanker. „Via de havens van
Rotterdam en Antwerpen worden
sigaretten van buiten Europa door
gevoerd naar landen met nog ho
gere accijnzen, zoals Engeland.
Omdat de controles aan de buiten
grenzen van de EU zijn ver
scherpt, verschuift de productie
naar landen binnen Europa."
In de haven werden afgelopen
jaar slechts drie partijen sigaret
ten in beslag genomen, elders in
het land waren dat er (inclusief de
vangsten bij de drie opgerolde fa
briekjes) 23. Fors meer dan de ja
ren ervoor, toen opsporingsdien
sten 15 (2013) en 6 (2012) partijen
in beslag namen. Het aantal siga-
BW 4.4-jsUïn 1-4 i4i i'i
Het is een allesdoder, ontwikkeld
om gewassen in de landbouw te
verlossen van ongewenst groen.
Maar Roundup doet het ook goed
als verdelger van mos en ander on
kruid in tuinen en op terrassen.
Er is alleen één probleem: er
hangt al jaren een zweem van ge
vaar rond het middel. De werkza
me stof glyfosaat zou mogelijk
kanker kunnen veroorzaken.
Maar: dat is nooit bewezen, stel
len WD en CDA aan de voor
avond van een debat over het mid
del.
„De VS deed al onderzoek, net
als de Wereldgezondheidsorgani
satie en de Europese Unie. Nooit
kwam onomstotelijk vast te staan
dat het schadelijk is", stelt
WD-Kamerlid Helma Lodders,
zelf ook regelmatig in de weer
met een gietertje Roundup. „Gaan
we nou op basis van onderbuikge
voel een middel verbieden? On
kruid moeten we aanpakken,
maar betutteling tot achter de
voordeur ook." Staatssecretaris
Wilma Mansveld (Milieu, PvdA)
is volgens CDA'er Jaco Geurts 'de
weg kwijt'. „Te veel augurken kun
nen volgens het Internationaal
Agentschap voor Kankeronder
zoek ook kanker veroorzaken. Dat
ligt aan de hoeveelheid. Je moet er
wel verstandig mee omgaan",
vindt hij. „Vele honderden publi
caties vinden geen bewijs dat gly
fosaat kanker veroorzaakt. Natuur
lijk moeten we zo min mogelijk
van dit middel gebruiken. Maar
wat zijn de alternatieven? Daar
over geeft Mansveld niet thuis."
Een verbod is er nog niet, wel
moet de verkoop aan particulieren
eind 2016 gehalveerd zijn, besloot
Mansveld vorig jaar. Ook is vanaf
2016 een verbruiksverbod inge
steld; dan mag het niet meer wor
den toegepast om het terras on-
kruidvrij te maken. Lodders: „Hoe
gaat ze dat handhaven?"
Teveel aurgurken eten kan ook
kanker veroorzaken,
relativeert CDA-Kamerlid
Geurts de risico's van Roundup
Webshops bieden het middel
nog volop aan, met de wervende
tekst 'veilig voor mens en dier'.
Het gaat voor de partijen die
juist vóór een verbod zijn allemaal
niet snel genoeg. „Laten we die
troep verbieden", zegt Groen-
Links-Kamerlid Rik Grashoff. Vol
gens hem verschuilt Mansveld
zich achter juridische regels.
Ook gemeenten mogen vol
gend voorjaar onkruid niet langer
bestrijden met Roundup. De ge
meente Purmerend becijferde al
dat het wegborstelen van onkruid
370.000 euro extra gaat kosten.
Wegbranden kost 478.000 euro
meer. De rekening voor die kosten
van gemeenten komt uiteindelijk
op het bordje van de belastingbeta
ler, vreest de VVD.
"l ViditiHJhES
rettenvangsten in de haven daalt
juist licht.
Binnen de Europese grenzen
hebben clandestiene fabrikanten
volgens Joossens vrij spel. Met een
bak geld kunnen criminelen ma
chines bemachtigen - soms afdan
kertjes van tabaksfabrikanten die
afgelopen jaren fabrieken hebben
moeten sluiten. Op de invoer van
ruwe tabak en andere grondstof
fen, zoals ingrediënten voor fil-
ters, is geen controle.
De FIOD durft op basis van de
inbeslagnames niet te bevestigen
dat in ons land een verschuiving
plaatsvindt van doorvoer naar
clandestiene sigarettenproductie.
„We zien alleen wat in beslag
wordt genomen, niet wat buiten
ons zicht illegaal wordt geprodu
ceerd en verhandeld", aldus een
woordvoerster. Het is niet zo dat
recent strenger op illegale produc
tie van peuken is gecontroleerd
dan daarvoor, zegt ze.
Nederland is beslist niet de eni
ge thuishaven van illegale roker
tjes in Europa. In Oost-Europese
landen zijn veel meer clandestie
ne fabriekjes, zegt Joossens. „In Po
len is het een bekend probleem.
Hoe zwakker het rechtssysteem
en hoe groter de corruptie, des te
meer illegale sigarettenhandel er
plaatsvindt. Om de illegale produc
tie aan te pakken, heeft Polen ac
cijns ingevoerd op ruwe tabak.
Dat zou ook de EU moeten doen."
Dankzij de illegale handel lo-
pen overheden inkomsten mis.
Voor elk legaal verkocht pakje peu
ken belandt in Nederland pakweg
4,50 euro aan belasting en accijns
in de schatkist.
De tabaksbranche heeft zoveel
last van goedkope illegale concur
rentie dat ze zelf meewerkt aan de
bestrijding ervan. Zo traint Philip
Morris douaneambtenaren hoe zij
illegale Marlboro van echte kun
nen onderscheiden. Bij die rol zijn
wel vraagtekens te stellen. In het
verleden bleken verschillende gro
te fabrikanten zelf betrokken bij
smokkel. Zo trof Philip Morris in
2004 een schikking van 1 miljard
euro met de Europese Unie om
een rechtszaak te ontlopen over
het ontduiken van accijnzen.
door Annemieke van Dongen
:»-M 't"
door Hanneke Keultjes
DEN HAAG. Roundup, het tovermid
del dat zo snel en makkelijk zelfs
het meest hardnekkige onkruid ver
delgt, moet volgens een Kamer
meerderheid worden verboden. On
zin, vinden VVD en CDA. Ze noe
men het 'betutteling tot achter de
voordeur.'
"o 6un|
e\ b isneo
'MO LUS
Goedkope peuk
goudmijn voor
illegale producent
De douane deed in september een recordvangst van zestien miljoen namaak-
■merksigaretten. foto ANP/Robin Utrecht
Vorig jaar werden in ons
miljoen namaaksigaretten
genomen. Het grootste
daarvan was bestemd voor
Groot-Brittannië.
