I 5
Een tikkeltje spanning
houdt depressies weg
Botox geeft
je blaas rust
Mazelen
keren om de
12 jaar terug
Stress
Milde stress in
de jeugd vergroot
de weerbaarheid
Overactief
Geef niel op als hel
lastig wordt
Geluk gaat voor
carrière
Met een beetje stress
op jonge leeftijd is
niets mis. Het vermin
dert namelijk de kans
op depressie. Tenmin
ste, bij ratten.
Stress heeft een slecht
imago. Het leidt op ter
mijn tot een burn-out en
vergroot de kans op hart
en vaatziekten. Stress op
jonge leeftijd ervaren is al
helemaal slecht. Dat gaat
dan regelmatig hand in
hand met een verslaving
aan drugs of alcohol. Ook
vergroot stress op jonge
leeftijd -in combinatie met
genetische aanleg- het ri
sico op de ontwikkeling
van een depressie op la
tere leeftijd, stelt de hui
dige wetenschap.
Dat laatste klopt niet vol
ledig, blijkt uit het onder
zoek van de Nijmeegse
neurowetenschapper Rick
van der Doelen. Hij laat
zien dat een beetje stress
op jonge leeftijd -in com
binatie met genetische
aanleg -juist beschermt
tegen een depressie. Van
der Doelen deed zijn on
derzoek met ratten, die
veel overeenkomsten met
de mens vertonen als het
gaat om de manier
waarop gedrag tot stand
komt. De ratjes die hij ge
bruikte hadden een afwij
king in een gen, het
5-HTT gen, dat betrokken
is bij de hoeveelheid sero
tonine in de hersenen.
Mensen met dezelfde ge
netische afwijking als deze
ratjes worden gemakkelij-
ker depressief.
Van der Doelen liet de rat
jes in hun jeugd milde
stress meemaken door de
beestjes na de geboorte af
en toe een tijdje bij hun
moeder weg te halen en in
een ander hok te plaatsen.
Anders dan verwacht
maakte dit de ratjes niet
gevoeliger voor een de
pressie, maar juist onge
voeliger. De milde stress
in de jeugd is een leerer
varing die de weerbaar
heid vergroot waardoor de
gevoeligheid voor een de
pressie op latere leeftijd
juist afneemt, concludeert
de Nijmeegse onderzoe
ker.
Onduidelijk is nog of dit
ook geldt voor mensen en
wat precies verstaan moet
worden onder 'milde
stress'.
ken, anders zetten we de wifi uit.
Wat ze op sociale media doen, con
troleren we niet. We praten wel over
de risico's en gevolgen, over hoe je
er wel en niet mee om moet gaan."
Roderik: „Behalve vrijheid en verant
woordelijkheid geven we ze ook cul
turele waarden en tradities mee, en
respect voor de natuur. Kunst, musea
en muziek bijvoorbeeld. Maud speelt
piano, Hidde en ik gitaar."
Maud en Ymke: „Wij vinden die cul
turele waarden niet zó nodig, maar
we vinden het wel leuk om nieuwe
dingen te leren kennen."
Els: „Ik zou best graag willen zingen,
in een hip koor of een band. Zodra
Maud en Hidde net als Ymke op de
middelbare school zitten, ga ik de
kunstacademie doen in België, dat
wil ik al jaren."
Roderik: „Ik kan me mateloos erge
ren aan mensen die om het hardst
principes verkondigen, maar ze ver
volgens aan hun laars lappen.
Daarin ben ik principieel. Denk ik.
Hoop ik. Als je iets doet, doe het
dan goed. Doe de dingen bewust,
met inzet, met aandacht. Denk er
over na, doorvoel ze."
Els: „Geloof in jezelf, sta open voor
anderen en oordeel niet. Dat is
mijn levensmotto en dat heeft voor
mij niets te maken met een god of
godsdienst."
Samen: „En wat we voor onszelf nog
willen verbeteren is: niet opgeven
als het even moeilijk wordt, maar
consequent zijn, volhouden. Dat is
voor ons allebei wel een leerpunt."
Roderik: „Wie ik ben, zit 'm voor mij
in gezond en gelukkig zijn, niet in
een carrière."
Els: „Voor mij is werk wel belangrijk,
ik heb er hard genoeg voor gestu
deerd. Mijn baan moet leuk en af
wisselend zijn, en ik wil er mijn
energie en creativiteit in kwijt kun
nen. Verder vind ik het contact met
mensen en de waardering van wer
ken erg fijn. Al is mijn carrière geen
uitgestippeld pad, maar meer een
groeiproces."
Roderik: „Ik wil graag gelukkig blij
ven en ik vertrouw erop dat dat
lukt. In mijn dromen speel ik in
een band op een festival of in een
kroeg. Wie weet, misschien over
een jaar of tien, als ik een goede
gitarist ben."
Els: „Mijn doel is meer tijd voor me
zelf. En ik hoop dat de kinderen
weten wat ze willen in het leven."
Ymke: „Ik wil gelukkig zijn, en een
leuke baan vinden als ontwerper of
binnenhuisarchitect."
Maud: „Ik hoop op een leuk leven,
een leuk huis, leuke kinderen en iets
met tekenen of schilderen."
Hidde: „Ik wil muziek maken, boer
worden en trekker rijden".
dinsdag26 mei 2015
BRON: RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN
Botulinetoxine, beter bekend onder de
merknaam botox, gebruiken we vooral als
antirimpelmiddel. Het blijkt ook te werken
tegen een overactieve blaas. Als de spieren
in de blaaswand zo vaak en onvoorspelbaar
samentrekken dat je incontinent bent, voel
je een onweerstaanbare aandrang om te
plassen. Twee studies met elk circa 250
deelnemers met een overactieve blaas laten
zien dat in negen van de tien gevallen de
ernst van de incontinentie met de helft af
neemt. Gemiddeld waren twee injecties
botox per jaar in de blaasspieren nodig.
Bijna de helft van de deelnemers was
daarna niet meer incontinent.
BRON: AMERICAN UROLOGICAL ASSOCIATION ANNUAL MEETING
Woon je in de Nederlandse Biblebelt en ben
je niet ingeënt tegen de mazelen, houd dan
rekening met de volgende uitbraak van ma
zelen in 2025.
Dat stellen natuurkundige Martin Bier
(Verenigde Staten) en bioloog Bastian Brak
(Groot-Brittannië). Zij hebben de gegevens
van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu over mazelenuitbraken in de
Biblebelt bestudeerd. Sinds de invoering van
de mazelenvaccinatie in 1976 zijn deze ge
vallen op grote schaal bijgehouden.
Onder de niet-gevaccineerden treedt elke
twaalf jaar een mazelenepidemie op, zo blijkt
uit die gegevens. De laatste uitbraak was in
2013. Infecties op de basisschool jagen de
uitbraak aan. Na een uitbraak is het aantal
vatbare (school)kinderen gedaald. Zij heb
ben gaandeweg de ziekte een sterkere im
muniteit opgebouwd. In de jaren erna neemt
het aantal vatbare kinderen weer geleidelijk
toe doordat nieuwe, ongevaccineerde kinde
ren naar school komen. Na twaalf jaar is de
groep vatbare kinderen groot genoeg voor
het mazelenvirus om zich opnieuw snel te
verspreidenbron: European physical journal b
Els Bruggink (linksboven): 'Ik ben meer
van de soft touch', foto's mechteld jansen
Meedoen aan deze rubriek?
Mail naar hartenziel@persgroep.nl
Een beetje stress
maakt ratjes
weerbaarder tegen
een depressie en
wie weet kinderen
ook. FOTO oreamstime
