De Afsluitdijk ondergaat de komende jaren een
metamorfose. De 32 kilometer lange corridor wordt
niet alleen verstevigd, maar ook opgepimpt. Doel: de
dijk moet meer toeristen trekken.
VERDIEPING 13
FRIESLAND
tijd. We hebben nu de kans er iets spectaculairs van
te maken."
Dan is er nog het milieu, dat ooit zo'n grote impact
ondervond door het afsluiten van de Zuiderzee.
Straks wordt er voor 55 miljoen euro een 5 tot 10 ki
lometer lange rivier aangelegd, waarmee trekvissen
zoals zalm en zeeforel kunnen migreren van de zou
te Waddenzee naar het zoete IJsselmeer. Ook wordt
onderzocht of er grootschalig zonnepanelen op de
dijk kunnen worden geplaatst.
„Het zou mooi zijn als ook windenergie nog een
plek kan krijgen op de Afsluitdijk", zegt Nijpels, te
genwoordig bewaker van het Energieakkoord, de af
spraken van veertig organisaties over energiebespa
ring, schone technologie en klimaatbeleid. Alle plan
nen voor toerisme en duurzaamheid vergen nog
eens zo'n 200 miljoen euro. De totale kosten van het
project komen volgens Rijkswaterstaat daarmee op
een slordige 850 miljoen euro.
In dat budget zijn dan nog niet alle wensen ver
werkt. Zo wil Friesland dolgraag de Lorentzsluizen
bij Kornwerderzand verbreden. Dat zou bouwers
van super jachten uit Makkum en Stroobos, zoals het
bekende Feadship, enorm helpen, zegt gedeputeer
de Poepjes. „Die jachten zijn ware statussymbolen
voor oligarchen en worden daarom steeds groter. Ze
kunnen de sluis dan niet goed meer door." Het ver
breden kost tientallen miljoenen euro's, evenveel als
een flink superjacht.
De provincie is desalniettemin tevreden over het
eindresultaat. Poepjes: „Dit is, zoals wij dat noemen,
een boppeslag voor Nederland en Friesland. Het is
een cliché, maar deze renovatie brengt de Afsluit
dijk eindelijk in de 21ste eeuw." Zelf voelt de
CDA-bestuurster een bijzondere betrokkenheid met
de Afsluitdijk. „Ik kom uit een echt vissersgeslacht.
In de jaren '30 is mijn familie dichter bij de dijk
gaan wonen, omdat de visgronden door het dichtma
ken van plaats veranderden."
De komende weken start de bezwaarperiode tegen
de plannen. Het is de bedoeling dat de eerste spade
in 2017 de dijk in gaat en het werk uiterlijk in 2022 is
voltooid. Hoewel de renovatie ingrijpend is, belooft
Rijkswaterstaat dat de Afsluitdijk niet totaal op slot
gaat. Berichten dat de corridor liefst 10 weekeindes
wordt gesloten voor de dagelijkse stroom van zo'n
18.000 auto's, kloppen niet. „Er zullen wel wegver
smallingen zijn en omzetting van rijbanen, maar
het verkeer kan blijven rijden", vertelt een zegsman.
De sluizen bij Den Oever en Kornwerderzand gaan
ook niet tegelijkertijd dicht. „De scheepvaart zal wel
een periode moeten omvaren."
Toen minister Melanie Schultz van
Haegen (Infrastructuur Milieu) gis
teren het definitieve masterplan voor
de Afsluitdijk officieel presenteerde,
was er al heel wat water door de slui
zen bij Den Oever en Kornwerder
zand gestroomd. Al een decennium
geleden constateerde Rijkswaterstaat dat de uit 1932
stammende dijk een flinke opknapbeurt nodig
heeft. Door de opwarming van de aarde zal de zee
spiegel volgens het KNMI komende eeuw met 35 tot
wel 85 centimeter stijgen. Uiteindelijk vergde het ja
ren om de renovatie voor te bereiden en een plan te
ontwikkelen dat ook rekening houdt met belangheb
benden als de provincies Friesland en Noord-Hol
land.
Die blauwdruk ligt er nu. Er is uiteindelijk voor ge
kozen de dijk niet op te hogen, maar wél voor ruim
600 miljoen euro te verstevigen. Om veel meer wa
ter uit het IJsselmeer naar de stijgende Waddenzee
weg te kunnen pompen, wordt bij Den Oever het
grootste gemaal van Europa gebouwd. De spuislui-
zen kunnen straks tien zwembaden per minuut
wegpompen.
Veiligheid is niet het enige doel. In de plannen spe
len ook recreatie en toerisme een voorname rol. De
circa 250.000 bezoekers die de Afsluitdijk jaarlijks
trekt, komen vooral uit Amsterdam, Volendam en
Marken. Ze rijden tot het monument voor grondleg
ger Cornelis Lely, vanaf Den Oever enkele kilome
ters de dijk op, en niet verder. „Er is nog zo veel te
winnen", zegt Sietske Poepjes. Als gedeputeerde bij
de provincie Friesland hoopt ze meer toeristen naar
het Noorden te lokken. „Een mooie fietsroute aan
de Waddenzeekant zou al veel helpen. Verder moet
het monument dringend worden opgepimpt. Die
toeristen komen echt niet vanzelf."
De provincie hoopt dat de Afsluitdijk er in 2018, als
Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa is, al be
ter bijligt. Die boost moet de Afsluitdijk ook krijgen
door het ontwerp dat kunstenaar en designer Daan
Roosegaarde, bekend van het lichtgevende fietspad
in Eindhoven, momenteel ontwikkelt. Zijn doel:
van de Afsluitdijk een internationaal aansprekend
icoon van waterbouwkundig vernuft maken.
WD-coryfee Ed Nijpels, vanaf 2008 jarenlang voor
zitter van de Adviescommissie Toekomst Afsluit
dijk, hoopt vurig dat dit lukt. „De Afsluitdijk is het
enige door mensen gemaakte object in Nederland
dat je vanuit de ruimte ziet, zei Wubbo Ockels al-
WOENSDAG 13 MEI 2015
door David Bremmer
Nieuw fietspad
en wandelroutes
aan Waddenzeekant
Facelift
voor
een icoon
