Hij gold als de bekendste en geharnaste curator van
Thermphos, maar sinds kort verdient Steven van
Boven uit Middelburg zijn brood als mediator.
ii
36 ZEELAND
MEDIATOR STEVEN VAN BOVEN
door Frank Balkenende
an Boven ontvangt in het
fraaie monumentale pand
van Van Boven Advocaten
aan het Damplein in Middel
burg. Strak in het blauwe
pak. Een golvende, grijzende
dos. Intelligente, vorsende
ogen onder twee Oeroeboeroe-wenkbrauwen.
Hij zou kunnen doorgaan voor een acteur in
Law Order. Toneel speelt hij echter zelden,
in zijn faillissementszaken was het altijd me
nens. Maar begin dit jaar stopte hij als curator.
Hij begon voor zichzelf als bemiddelaar. Def
tig gezegd: mediator.
Mediation, wat is het precies?
„Nou, partijen er onder jouw begeleiding on
derling uit laten komen, zodat ze niet naar de
rechter hoeven en in ellenlange procedures
verzanden. Kijk naar het faillissement van
Thermphos. Die zaak toont aan dat het laten
juridiceren van de samenleving - waarbij alle
partijen steeds naar de rechter hollen - geen
oplossing biedt. De rechterlijke macht is al
overbezet, dus zo'n zaak gaat dan jaren aanlo
pen. Dat is maatschappelijk ongewenst. Nie
mand is erbij gebaat.
Laat ik een voorbeeld geven. We vinden dat
faillissementen doorgaans te lang duren.
Waarom? Het ligt niet aan de curator, want
die is meestal binnen een jaar klaar. De vertra
ging zit in één of meer procedures die binnen
het faillissement worden uitgevochten. Credi
teuren haken in de proces nogal eens af, die
gaan weer naar voren kijken. Dat heeft ertoe
geleid dat ze bij rechtbank in Breda een proef
doen om het aantal procedures te beperken.
Hoe? De rechter-commissaris eist dat er eerst
via mediation een oplossing wordt gezocht.
Daar wil ik graag een rol in spelen, want dan
kan ik met mijn ervaring als curator heel nut
tig werk verrichten. Kijk naar eens naar de
kwestie V&D. Het geschil met verhuurders
kun je met mediationtechnieken tot een goed
einde brengen."
U heeft als curator tal van faillissementen op uw
bordje gekregen en in de meeste gevallen (Noord-
hoek Marine Services, Morres Wonen in Hulst, Au
di- en Volkswagendealer Van Strien in Goes en
Kamperduin BV) tot een goed einde gebracht. Is
Zeeland zo langzamerhand uit de crisis of staat
ons nog meer ellende te wachten?
„De detailhandel gaat nu grote klappen krij
gen. Eerst kreeg het vervoer een dreun, toen
de bouw en alles wat erbij hoort zoals architec
tenbureaus, daarna de industrie en de komen
de jaren is de detailhandel aan de beurt. Dat
heeft vooral te maken met de snelgroeiende
online aankopen. De branche probeert nu het
roer om te gooien. Fysieke winkels moeten be
leving bieden. In enkele gevallen zal dat ook
lukken. In De Drukkery in Middelburg is het
altijd druk, mede omdat ze ook horeca heb
ben. Dat vinden andere horeca-exploitanten
dan weer niet leuk. Maar ook met dat bele-
vingsverhaal, waarbij winkeliers zich speciali
seren en onderscheiden, gaan veel steden het
niet redden. We zullen twintig, misschien der
tig koopsteden overhouden, de rest moet zijn
koopcentra saneren. We zijn hard op weg om
het voorbeeld van Amerika te volgen."
Hoe weet u dat zo zeker?
„Ik heb niet alleen het boek Reizen zonder John
van Geert Mak over Amerika gelezen, ik heb
die route daadwerkelijk gereden op de motor.
Ik rij al tien jaar met een paar vrienden een
week door dat land. Wat ooit welvarende plat
telandsstadjes met een levendige detailhandel
waren, zijn spookbinnenstadjes geworden.
Daar omheen langs de snelweg heb je een
McDonald's, een Walmart, een bank en een
motel. Als we niet oppassen, gebeurt dat hier
ook. Nu komt er weer een grote sportzaak (De
cathlon, red.) op het Zep-terrein in Middel
burg. Ik snap dat het daar nodig is, maar de
kans bestaat dat er dan in de binnenstad twee
failliet gaan. Ik begrijp die keuzes niet. De poli
tiek verzint steeds weer argumenten om ons
te sussen dat dat niet gaat gebeuren. Maar
wacht maar af, het gaat gewoon gebeuren.
Het begon bij ons met volumineuze detailhan
del, zoals de meubelboulevards. Aanvankelijk
hielden de gemeenten bestemmingsplanma-
tig de teugels kort. Maar gaandeweg mocht je
er ook een televisie kopen, daarna een lampje,
en nu zit er van alles en nog wat. De afbraak
van de detailhandel in binnensteden is de
grootste omwenteling die we komende jaren
gaan beleven, mede omdat gemeenten de de
tailhandel onvoldoende hebben beschermd.
Vorige week hebben we hier op kantoor weer
een faillissement gehad. Dat betrof tien win
kels. Het is momenteel allemaal geen rijkdom.
Kijk het internet is allemaal handig en goed,
maar voor het welzijn van mensen is het van
belang dat je ook een leuke binnenstad in je
buurt hebt. Vergeet niet dat een aantrekkelijke
binnenstad ook een vestigingsfactor is."
We kennen u als advocaat en in het bijzonder als
curator van onder meer Thermphos. U bent begin
dit jaar gestopt. Waarom?
„Ik doe dit al bijna dertig jaar en wilde iets an
ders. Het is een hartstikke leuk vak. In Haar
lem was ik zestien jaar lang maat in het advo
catenkantoor Pot Jonker. Ik wilde wat anders,
dus werd ik kantonrechter. Dat heeft een half
jaar geduurd. Ik vond het niet spannend ge
noeg. Ik begon steeds meer tegen mijn hond
te praten als ik thuis vonnissen in mijn uppie
zat te schrijven. Er was te weinig reuring. Dan
mis je de telefoon, die je als advocaat soms ver
vloekt. Ik ben nog wel plaatsvervangend kan
tonrechter in Rotterdam. Ik vind bouwen ech
ter leuker dan beheren, dus ben ik destijds
naar Middelburg getrokken, heb daar mijn ei-
Begin met
mediation.
Het ergste
wat je kan
overkomen,
is dat je er
na drie
gesprekken
niet uit bent
gekomen
gen kantoor opgericht en me gespecialiseerd
in insolventierecht ofwel specialist in faillisse
menten. Zo heb ik als curator vele grote faillis
sementen in Zeeland gedaan. Nu vond ik het
tijd om het roer om te gooien. Ik ben nu sinds
begin dit jaar mediator."
Dus u bent niet 'gedumpt' vanwege onoirbare
praktijken in het Thermphos-faillissement, zoals
boze tongen beweren?
Baarlijk lachend: „Hemeltje nee. Wie zegt dat?
Ik ken het gerucht niet. Natuurlijk begrijp ik
best dat er mensen zijn die mij dingen kwa
lijk nemen. Er lopen mensen rond met meer
dan ïoo miljoen euro aan schulden die niet
voldaan zijn. En er zijn 500 mensen ontsla
gen. We hebben dit faillissement echter naar
ons beste inzicht gedaan."
De belangrijkste overnamekandidaat was de Ka-
zachstaansefosforproducent Kazphosphate, juist
de concurrent die goedkope fosfor op de Europese
markt dumpte, een actie die Thermphos het ravijn
induwde. Moet je daar dan mee onderhandelen?
„Zelf zeiden ze dat ze serieus waren. En Kaz
phosphate had het voordeel dat ze zelf grond
stoffen heeft. Bovendien wilde het bedrijf
voet aan de grond in Europa krijgen. Overi
gens procederen de curatoren nog steeds te
gen Kazphosphate vanwege de dumping van
fosfor op de Europese markt."
Waarom mislukte die overname?
„Zij wisten dat als we Thermphos niet als ge
heel konden verkopen, we de dochteronderne
mingen in het buitenland moesten verkopen.
We hadden mooie biedingen voor de dochters
liggen, maar die waren aan termijnen gebon
den. We moesten Kazphosphate een ultima
tum stellen: het moest onder onze voorwaar
den Thermphos overnemen en een deugdelij
ke bankgarantie overleggen. Dat gebeurde
maar niet. We moesten een knoop doorhak
ken, anders waren we misschien de gegadig
den voor de dochterbedrijven kwijtgeraakt.
Als je uitgaat van een kwaad scenario dan was
het voor Kazphosphate de manier geweest om
een concurrent definitief uit te schakelen. Dat
konden wij niet laten gebeuren. Een verve
lend moment, want toen was duidelijk dat
een doorstart in Vlissingen niet meer moge
lijk was."
Hoe serieus waren plannen voor een beperkte groe
ne doorstart? Onder meer het Oostenrijkse Kalo-
geo had interesse.
„Ze kwamen niet met een goede businesscase
en het werd er niet makkelijker op doordat
Zeeland Seaports zware voorwaarden stelde.
Dan houdt het op."
De curatoren hebben vorig jaar een regeling ge
troffen met de provincie en Zeeland Seaports
(ZSP) over de overdracht van het Thermphos-ter-
Het is gek als iemand j e
beloont en tegelijk slaat
V
Steven van Bo
ven (56) is ge
trouwd met be
stuursrechter
Katy van Bo-
ven-Hartogh
(55). Ze heb
ben drie doch
ters: Julia, Colet
te en Emmy. De
advocaat was ja
ren curator in
Zeeland, maar
richt zich nu op
mediation. Zijn
zwaarste faillis
sementszaak
was Therm
phos, maar hij
was ook cura
tor van de Goe-
se Volkswagen-
en Audi-dealer
Van Strien,
Noordhoek Ma
rine Services in
Zierikzee en
Morres Wonen
in Hulst. Hij is
fervent motor
rijder. Hij heeft
diverse neven
functies, waar
onder voorzit
ter van het
Zeeuws Orkest.
