ZEELAND GEPEILD
2 BUITEN
In deze serie reizen we de pijlen achterna. Wekelijks landt er
eentje lukraak op de kaart van Zeeland. En precies daar, op
die toevallige plekken waar ze natrillend wijzen, nemen we
poolshoogte. Op akkers waar bieten op de rooier wachten,
op borrelende schorren en slikken, in door westenwinden
getekend bosgebied,- op dromerige duinen - elk stukje
Zeeland heeft een verhaal.
DE SCHELPHOEK
Op een kleine duintop in de
Schelphoek aan de zuidkust
van Schouwen trekt zij Skip,
haar twaalfjarige Drentse Pa
trijs, tegen zich aan. Coby
Kalis-Los vindt dit het mooi
ste plekje, zegt ze. Iedere dag
struinen zij hier langs de binnendijkse kreek
en strijken dan zo samen even neer. Veel kust-
vogels zien zij in de wisselende weidse luch
ten boven de Oosterschelde. En wanneer het
helder is, ontwaren zij zowel de brug als de
dam. „Het gebied is ontstaan tijdens de waters
noodramp", vertelt ze. „Het gat in de dijk
werd steeds groter. Toen heeft men de ruim
vier kilometer lange ringdijk aangebracht en
die met caissons gesloten. Staatsbosbeheer
plantte het bos waar nachtegalen, grote bonte
spechten en uilen broeden. En in het voorjaar
groeien hier meidoornstruiken en stokrozen."
Coby Kalis-Los (55) is geboren in Zwijndrecht
en studeerde in Rotterdam en Delft. Na jaren
wonen en werken op de Veluwe en vakantie-
vieren in Zeeland, is zij samen met haar echt
genoot Willem in 2005 definitief neergestre
ken in Noordwelle. Vanuit haar kantoor, met
uitzicht over het wintertarwe dat zich aan de
andere kant van het eiland wuivend uitstrekt
tot aan de duinenrij langs de Noordzee, runt
zij haar onderneming Deeltalent, professional
training.
Haar opdrachtgevers zitten door het hele land.
Bedrijfsleven, overheid, midden- en kleinbe
drijf en zelfstandige ondernemers. Ze traint
en coacht individueel en in teamverband. Ook
geeft ze gastcolleges op hogescholen. Zij fo
cust op gedrag en vaardigheden: „Vooral prak
tijk- en functiegericht", zegt Coby. „Ik ben ge
passioneerd en daag uit tot het verleggen van
grenzen, omdat mijn aanpak no-nonsense en
positief confronterend is." Ook werkt ze nauw
samen met andere bureaus: „We bundelen on
ze expertise in complexe trajecten. Vanwege
de recessie is er te lang te weinig in personeel
geïnvesteerd. Dat wreekt zich. Ik word helaas
pas ingeschakeld wanneer het al behoorlijk
misgaat."
De problemen beginnen meestal onschuldig,
zegt ze, maar blijven als sluimerende vulka
nen vonken. Ze noemt een bouwbedrijf waar
de beste timmerman wordt gepromoveerd tot
chef van de werkplaats. Hoewel hij aanvanke
lijk zeer vereerd is, blijkt leidinggeven hem
niet te liggen en mist hij zijn ambacht: „Zo
snijdt de organisatie zich twee keer in de vin
gers; men is een vakman kwijt en de verkeer
de manager staat aan het roer."
Nooit doen, zegt ze. En zeker niet zonder zorg
vuldige afwegingen. En dan nog: tenminste
een gedragsanalyse laten opstellen of een trai
ning 'coachend leiding geven' volgen.
Eveneens nooit doen: als zzp-er de telefoon
opnemen en dan heel rustig 'Hallo, met Arie'
zeggen. Dat Zeeuwen geneigd zijn dit zelfs als
een vraag laten klinken, maakt een eerste in
druk niet sterker: „Je kunt je er als potentiële
klant ongetwijfeld van alles bij voorstellen -
maar niet dat dit de expertise is die je zoekt."
Dus als het aan haar ligt: op training met al
die zogenaamd relaxte figuren - en oefenen
met praktijksituaties en commercieel klantge
richt telefoneren.
Net als de cupcake-ondernemers die naast het
huishouden en de opvoeding van hun kinde
ren iets voor zichzelf willen beginnen: „Maar
marktonderzoek - daar hebben ze nog nooit
van gehoord. Prijs-kwaliteitsverhouding - hoe
zo?" In de training 'professioneel presenteren'
of 'klantgericht denken doen' kunnen de
deelnemers om de beurt oefenen: „Dan ko
men ze met hangende schouders naar voren."
Coby Kalis-Los speelt het na, schopt in het
zand. Skip, die zich verheugt in holen graven
en hollende konijnen, springt blaffend om
haar heen. „Dan zie je iemand die - wat het
dan ook is en wie daar dan ook behoefte aan
heeft - er zelf nauwelijks in lijkt te geloven en
zijn product of dienst dus niet prikkelend aan
de man kan brengen."
We zijn natuurlijk niet altijd even ruimden
kend en respectvol, mijmert ze. En wel erg
vasthoudend in gewoonten en gedragingen,
zelfs als die zich tegen ons keren. Zoals op me
nig administratieve afdeling waar een aantal
collega's het al meer dan twintig jaar dag in
dag uit met elkaar rooien moet: „Die verster
ken eikaars minder goede eigenschappen en
werken elkaar soms ziekmakend op de zenu
wen. De situatie wordt dan explosief."
Ook in de Zeeuwse horeca valt nog wel wat
aan communicatieve vaardigheden te winnen:
„Iedereen investeert in accommodatie en
chef-koks, maar nog te weinig in het bedien
end personeel. Dus komen ze te traag of te
snel; staan bij je tafeltje alleen maar in dat op
nameapparaatje te loeren; roepen 'smaakt het'
voor je een hap kunt nemen en de afrondende
vragen zijn obligaat." Om maar niet te spre
ken van muziek op de terrassen: „Als onderne
mer moet je er voor je klanten zijn; wat voe
gen die deuntjes toe aan het genieten van zon
en wind?"
Soms moet er dus wel eens een flink gat wor
den geslagen voor veranderingen kunnen in
treden: „Ik raad iedere ondernemer aan een
workshop over gedrag te volgen. Een investe
ring voor je hele leven. Je krijgt meer inzicht
in de ander. En meer inzicht in jezelf."
Een gezonde bedrijfsvoering begint met leren
samenwerken. Dat is altijd gebaseerd op res
pect, zegt ze. Het is dan ook cruciaal om alle
beschikbare talenten op de juiste wijze in te
zetten. Kennis over kwaliteiten draagt daaraan
bij: „Iedereen blundert wel eens. Ook ik. Maar
wanneer je de wil toont om het morgen beter
te doen en het lef hebt om op jezelf en elkaar
te reflecteren, ontstaat er teamwork. In de wa
re betekenis van het woord."
De schoonheid
van een
dijkdoorbraak
door Jacoline Vlaander
Coby Kalis-Los en Skip in De Schelphoek foto Jacoline Vlaander
