De Spaanse katholieke kerk
is in het geheim eigenaar
geworden van de
wereldberoemde
Mezquita-kathedraal in
Cordoba. Burgers komen in
opstand tegen de volgens
hen illegale roof
16 SPECTRUM
WÊÈÊk
In de vroege ochtendstilte
kleuren de zandstenen mu
ren van de Mezquita-kathe
draal in Cordoba zachtgeel.
Op de binnenplaats, met eeu
wenoude sinaasappelbomen,
tingelt water door irriga
tie-kanalen. Binnen heerst de bijzon
dere mix van moskee en kathedraal.
Eerst de Moorse sfeer met eindeloze
rijen marmeren zuilen en als enige
versiering de afwisselend crème- en
roodgekleurde bakstenen in de ontel
bare, dubbele bogen.
In het hart van het monument wordt
het licht harder; daar is de kathedraal,
met alle pracht en praal. Gouden enge
len op de hoge plafonds, glas-in-lood,
houtsnijwerk en een zilveren wierook-
bol van 2 meter doorsnee. Jaarlijks ver
gapen 1,5 miljoen bezoekers zich aan
het 24.000 vierkante meter grote com
plex. Het is één van de meest bezoch
te monumenten van Spanje. Sinds
kort een monument dat de emoties
hoog laat oplopen.
De oorzaak daarvan is een bijzonder
verhaal over hoe de katholieke kerk in
één klap de grootste onroerendgoedei-
genaar van het land werd. Een hervor
ming van de hypotheekwet in 1998,
onder het bewind van premier Aznar,
gaf Spaanse kerken de kans hun onroe
rend goed als eigendom te registreren.
Dat gebeurde 4.500 keer met als
meest opvallende inschrijving de Mez
quita-kathedraal. Maar het bisdom
had buiten de Spaanse burgers gere
kend. De Mezquita is publiek eigen
dom, stelt het platform van verontrus
te burgers, dat inmiddels 400.000
handtekeningen verzamelde tegen de
toe-eigening door de kerk. 'Onzin',
zegt het bisdom Cordoba, 'sinds de
verbouwing van moskee tot kathe
draal, is de Mezquita-kathedraal kerke
lijk eigendom. Alleen hadden we niet
eerder de kans dat te registreren'.
„Door de registratie is de kerk onge
looflijk veel rijker geworden", legt An
tonio Manuel Rodriguez (46) uit. Hij
is voorzitter van het platform. „Nie
mand weet om wat voor bedragen het
gaat. Nergens ter wereld is mogelijk
wat in Spanje is gebeurd. Duizenden
jaren lang waren straten, rivieren, plei
nen en monumenten van het volk,
van de staat. De hervorming van de
wet is één van de verborgen sleutels
van de crisis in Spanje. Want door
een verdrag met Vaticaanstad betaalt
de kerk ook geen belasting. Daardoor
loopt de Staat miljarden mis."
Het is een nieuwe fase in de toch al
roerige geschiedenis van de Mezqui
ta-kathedraal. De fundamenten van
het monument zijn afkomstig van
een door de Romeinen gebouwde
tempel, waarop de katholieke kerk
werd gebouwd. Na de verovering van
Córdoba in 711 door de Moren werd
de kathedraal gesloopt en kwam er
een moskee. Daaruit werden vervol
gens, na de christelijke herovering
van Córdoba in 1236, de 400 zuilen
verwijderd om een kathedraal in het
hart te kunnen bouwen.
Het debat over de Mezquita is niet reli
gieus, verzekeren alle betrokkenen.
Toch probeert bisschop Demetrio Fer
nandez Gonzalez van Cordoba sinds
zijn aantreden de naam Mezquita als
verwijzing naar de deels Moorse oor
sprong te verwijderen. Hij wil het
UNESCO-erfgoed presenteren als ka-
Spanje strijdt over
door Pauline Blom
