SPECTRUM 9
man, maar ook hij kan zich nog goed
herinneren hoezeer hij onder de in
druk was van de vliegtuigen die over
het dorp vlogen. „Wij woonden in
boerderij Luchtenburg achter de Plom
pe Toren. Ten tijde van de inundatie
betrokken we het hoger gelegen huis
van mijn opa en oma aan de Hoge-
zoom. Ik weet nog dat de deur daar
openklapte tijdens het bombarde
ment en dat er een kogel door ons dak
kwam, een plafondplaat doorboorde
en op de marmeren vloer belandde.
Die kogelkop heb ik daarna nog lang
bewaard."
Ook Dijkman had regelmatig munitie
in zijn handen. „Mijn vader werd er
bij gehaald als ergens een blindganger
was neergekomen. Zo hebben we tien
tallen granaten verzameld, die ver
voerden we gewoon op de bagagedra
ger van een fiets. Daarna gooiden we
het in de slotgracht. Toen bij de buur
man een 250-ponder op zolder beland
de, hebben we die daar ook wegge
haald. We namen het ding gewoon
mee op een plankje de trap af. Daarna
heeft ie nog lang op scherp bij ons in
de garage gestaan."
Omdat Dijkman's vader zich niet zo
maar de kaas van het brood liet eten,
belandde hij ook in menig conflict
met de bezetters. „We hielden een var
ken en dat mocht niet van de Duit
sers. Toen het dier eenmaal geslacht
was, kwamen ze aan de deur om het
op te eisen. Mijn vader kwam toen
met een emmertje olie aanzetten en
zei: 'Als wij niet eten, dan jullie ook
niet'. Ze hebben het varken niet meer
meegenomen. Eenzelfde soort inci
dent gebeurde toen de Duitsers een
piano van hem opeisten voor een offi
ciersfeestje. Mijn vader pakte een bijl
en dreigde het ding in stukken te hak
ken als ze het meenamen. Dat gebeur
de dan ook niet", vertelt hij trots. „Ik
besef me nu wel dat hij echt geluk
heeft gehad dat hij ongeschonden uit
de oorlog is gekomen."
Uiteraard heeft Dijkman ook de nodi
ge ellende gezien. Zo zag hij op twee
honderd meter van de kerk van Burgh
hoe de toren eraf geschoten werd en
hoe iemand het leven liet op een
Ik ging als kwajongen
kijken naar de
verzetsmensen die
waren opgehangen
steenworp afstand van een schuilkel
der. Maar de meeste indruk maakten
de lijken van de tien verzetsmensen
die in december 1944 in Renesse wer
den opgehangen. Twee van hen, de ge
broeders Joost en Leendert Jonker uit
Haamstede, staan ook vermeld op de
plaquette.
Dijkman: .„De Duitsers deden dat om
een voorbeeld te stellen. Figuren als
mijn vader moesten dan ook gaan kij
ken. Als kwajongen ben ik er toen
ook naartoe gegaan. Daar heb ik nu
nog wel eens last van."
De Vrieze heeft ook het een en ander
gezien tijdens de oorlog, maar hij zegt
er geen trauma aan overgehouden te
hebben. Wel vindt hij het belangrijk
dat er aandacht is voor de slachtoffers
van de oorlog die 'voor onze vrijheid'
zijn gestorven. „In mijn leeftijdscate
gorie is de oorlog nog altijd een veel
besproken onderwerp, maar de jonge
re generaties hebben er niet zoveel
meer mee. Juist daarom is het belang
rijk dat deze plaquette hier nu staat.
ZATERDAG 2 MEI 2015
Wim de Vrieze
(links) en Maarten
Dijkman poseren
bij een muur aan
de Westweg, een
van de weinige
plekken op Haam
stede waar nog
sporen van de bom
bardementen te
zien zijn.
foto Dirk-Jan
Gjeltema
De plaquette wordt maandagmiddag 4
mei om 15.00 uur door de burgemeester
onthuld op het pleintje op de hoek
Weststraat/Ring in Haamstede. Ook enke
le nabestaanden van slachtoffers zullen het
woord nemen.
In tegenstelling tot de rest
van Zeeland herdenkt
Schouwen-Duiveland deze
maand dat het eiland ze
ventig jaar geleden is be
vrijd. De geallieerden be
vrijdden Zeeuws-Vlaande-
ren, de Bevelanden, Wal
cheren, Tholen en Sint-Phi-
lipsland al in het najaar
van 1944. Maar Schou
wen-Duiveland werd pas
in mei 1945 bevrijd. Dat
komt waarschijnlijk door
dat het strategisch gezien
niet van belang was om
het eiland te heroveren.
Bovendien was het een
moeilijk in te nemen ge
bied, omdat de Duitsers
het eiland in september
1944 grotendeels onder
water hadden gezet. Zo'n
16.000 mensen zijn toen
geëvacueerd en uitgewe
ken naar hoger gelegen ge
bieden.
